Rozprawy doktorskie (WNS)

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 78
  • Item
    Mediacyjna rola komunikacji intrapersonalnej w relacjach sposobów kształtowania się tożsamości z cechami osobowości i dobrostanem młodzieży
    (2024) Jankowicz-Miernik, Sylwia
    Projekt miał na celu weryfikację zależności osobowość – tożsamość – dobrostan w grupie młodzieży w wieku od 13 do 18 lat oraz poszerzenie modelu o zjawisko komunikacji intrapersonalnej, rozumianej jako dialogi wewnętrzne oraz mówienie do siebie. Adolescenci (N = 320) brali udział w kwestionariuszowym, dwuetapowym badaniu i wypełniali: w etapie I - Ankietę socjodemograficzną, Kwestionariusz Osobowości IPIP-BFM-50, Zrewidowaną Skalę Wewnętrznej Aktywności Dialogowej SWAD-R oraz Skalę Mówienia do Siebie STS, zaś w etapie II - Kwestionariusz Sposobów Kształtowania Tożsamości CIMQ oraz Skalę MHC-SF do pomiaru dobrostanu. Ustalono, że: (1) cechy osobowości są predyktorami sposobów kształtowania się tożsamości, a najistotniejszą rolę odgrywają intelekt i sumienność oraz stabilność emocjonalna; (2) sposoby kształtowania się tożsamości wykazują sinusoidalny kształt relacji z metacechami osobowości alfa i beta (3) oraz dobrostanem psychicznym i dwoma jego aspektami: emocjonalnym i psychologicznym; (4) dialogi wewnętrzne adolescentów pełnią funkcje rozwojowe, obronne lub nieadaptacyjne; (5) cechy osobowości są predyktorami funkcji dialogów wewnętrznych, z czego najważniejszą rolę odgrywają stabilność emocjonalna i intelekt; (6) dialogi wewnętrzne mediują relację osobowość - tożsamość zaś mówienie do siebie mediuje relację tożsamość – dobrostan. The project aimed to verify the relationship of personality - identity - well-being in a group of adolescents aged 13 to 18, and to expand the model with the phenomenon of intrapersonal communication, understood as internal dialogues and self-talk. Participants (N = 320) took part in a two- stage questionnaire study and completed: in stage I - Socio-demographic questionnaire, International Personality Item Pool-Big Five Markers-50, Internal Dialogical Activity Scale-Revised and The Self-Talk Scale, and in stage II - Circumplex Identity Modes Questionnaire and the MHC-SF Scale. It was established that: (1) personality traits are predictors of identity formation modes, of which intellect, conscientiousness and emotional stability play the most important role; (2) identity formation modes show a sinusoidal shape of the relationship with alpha and beta personality metatraits (3) and psychological well-being and two of its aspects: emotional and psychological; (4) internal dialogues of adolescents perform self-reflective, defensive and disruptive functions; (5) personality traits are predictors of internal dialogue functions, with emotional stability and intellect playing the most important role; (6) internal dialogues mediate the personality-identity relationship, and talking to oneself mediates the identity-well-being relationship.
  • Item
    Innowacje pedagogiczne w klasach mundurowych wybranych szkół średnich województwa mazowieckiego
    (2024-02-12) Sokołowska, Dorota
    Przedmiotem pracy jest ustalenie istnienia zjawiska innowacyjności pedagogicznej w obszarze organizacyjnym, dydaktycznym i wychowawczym oraz w wyniku badań określenie zakresu jego realizacji w klasach mundurowych szkół średnich na terenie Mazowsza. Praca traktuje o innowacjach pedagogicznych w liceach i technikach wybranych do badań, które prowadzą klasy: wojskowe, policyjne, strażackie, straży granicznej na obszarze województwa mazowieckiego. Część teoretyczna oprócz zagadnień o innowacyjności przybliża historię szkolnictwa mundurowego dla młodzieży na terenie Polski - od Szkoły Rycerskiej I Rzeczypospolitej po czasy współczesne wraz z tradycją i symboliką mundurową. Zawiera także informacje o wskazanych typach klas mundurowych i socjologiczny obraz tych klas w Polsce i na Mazowszu. W pracy znajduje się rozbudowana analiza porównawcza innowacji pedagogicznych w poszczególnych rodzajach klas. The subject of this doctoral dissertation is to determine the existence of the phenomenon of educational innovation in the organizational, teaching and educational areas and, as a result of research, to determine the scope of its implementation in military, police, firefighting, border guard profile classes in Masovia. The dissertation is about educational innovations in secondary schools and technical schools selected for research, which run classes: military, police, firefighting, border guard in the Masovian Voivodeship. The theoretical part, in addition to issues of innovation, presents the history of military profiled classes for young people in Poland - from the School of Chivalry in Polish-Lithuanian Commonwealth to modern times, along with the tradition and symbolism of military uniforms. It also contains information about the indicated types of military profile classes and a sociological picture of the above mentioned in Poland and Masovia. The work includes an extensive comparative analysis of educational innovations in individual types of classes.
  • Item
    Psychospołeczne uwarunkowania poczucia jakości życia osób z rdzeniowym zanikiem mięśni
    (2024-01-29) Hawryło, Katarzyna
    Przedmiotem niniejszej pracy są psychospołeczne uwarunkowania poczucia jakości życia. Badaniami objęto dorosłe osoby chore na chorobę nerwowo-mięśniową, rdzeniowy zanik mięśni, z postacią SMA 2 i SMA 3. Przeprowadzono je z wykorzystaniem kwestionariusza osobowego, autorskiego kwestionariusza poczucia jakości życia, Kwestionariusza Orientacji Życiowej (SOC-29), Skali Struktury Psychoimmunologicznej (SSP). Celem poznawczym rozprawy doktorskiej jest uzyskanie wiedzy na temat specyfiki funkcjonowania osób z SMA. Celem aplikacyjnym jest zdefiniowanie koniecznych działań diagnostycznych, profilaktycznych i terapeutycznych w stosunku do osób z SMA. Pierwsze trzy rozdziały pracy mają charakter teoretyczny i służą prezentacji medycznych i edukacyjnych aspektów życia z chorobą, jaką jest SMA, interdyscyplinarnemu przedstawieniu jakości życia, omówieniu poczucia koherencji i odporności. Czwarty rozdział zawiera informacje dotyczące problematyki i procedury badawczej oraz przedstawiono w nim charakterystykę osób badanych. Kolejny rozdział, empiryczny, służy omówieniu wyników badań. The PhD concerns psychosocial determinants of the sense of quality of life. The study included adult patients with neuro-muscular disease, spinal muscular atrophy, SMA type 2 and SMA 3 people. The personal questionnaire, the quality of life questionnaire of an individual construction, the sense of coherence scale (SOC-29), the scale of psychoimmunological structure (SPS). The cognitive goal of the research is to obtain knowledge about the specific functioning of people with SMA. The application goal is to define the necessary diagnostic, preventive and therapeutic measures for people with SMA. The first three chapters of the thesis are theoretical and serve to present the medical and educational aspects of living with the disease, such as SMA, interdisciplinary presentation of the quality of life, and discuss the sense of coherence and resilience. The fourth chapter contains information on the issues and research procedure as well as the characteristics of the respondents. The next chapter, empirical, discusses the research results.
  • Item
    Funkcje aktywności motorycznej w rozwoju procesów poznawczych u dzieci w wieku przedszkolnym
    (2024-02-13) Dworska, Karolina
    Celem niniejszych badań było określenie czy dzieci w wieku przedszkolnym o różnym poziomie funkcjonowania motorycznego będą również różniły się w zakresie funkcji poznawczych, a także zweryfikowanie modeli korelacyjnych, predykcyjnych oraz mediacyjnych między wybranymi funkcjami motorycznymi i poznawczymi. Przebadano 148 dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Uzyskane wyniki potwierdziły różnice w zakresie funkcji poznawczych u dzieci o różnym poziomie funkcjonowania motorycznego. Wykazano dodatnią korelację między ogólnym poziomem zdolności motorycznych i poznawczych. Zdolności manipulacyjne oraz równowaga okazały się istotnie skorelowane ze zdolnościami poznawczymi. Zdolności zręcznościowe wykazały dodatnią korelację z rozumowaniem przestrzennym. Zdolności manipulacyjne i równowaga okazały się istotnie przewidywać funkcjonowanie poznawcze. Zdolności manipulacyjne przewidywały pamięć wzrokowo-przestrzenną oraz rozumowanie przestrzenne. Równowaga okazała się istotnym predyktorem pamięci słuchowej i fonologicznej. Motoryka duża w pewnym zakresie okazała się przewidywać zdolności poznawcze poprzez zdolności manipulacyjne. Zdolności manipulacyjne częściowo przewidywały pamięć wzrokowo-przestrzenną i rozumowanie przestrzenne poprzez percepcję wzrokową. Natomiast, równowaga w pewnej części przewidywała pamięć słuchową poprzez pamięć fonologiczną. Podsumowując, zdolności motoryczne są istotne dla rozwoju funkcji poznawczych u dzieci przedszkolnych. The purpose of the present study was to determine whether preschool children with different levels of motor functioning would also differ in cognitive functions, and to verify correlational, predictive and mediating models between selected motor and cognitive functions. 148 children between the ages of 3 and 5 were studied. The results confirmed differences in cognitive functions in children with different levels of motor functioning. A positive correlation was found between the overall level of motor and cognitive abilities. Manual dexterity and balance were found to be significantly correlated with cognitive abilities. Ball skills showed a positive correlation with spatial reasoning. Manual dexterity and balance were found to significantly predict cognitive functioning. Manual dexterity predicted visuospatial memory and spatial reasoning. Balance proved to be a significant predictor of auditory and phonological memory. Gross motor skills to some extent appeared to predict cognitive abilities through manual dexterity. Manual skills partially predicted visuospatial memory and spatial reasoning through visual perception. In contrast, balance in some part predicted auditory memory through phonological memory. In conclusion, motor skills are important for the development of cognitive functions in preschool children.
  • Item
    Taksonomia polskiego leksykonu stanów psychicznych
    (2024-03-07) Czarnejko-Żolik, Anna
    Celem badań było opracowanie podstawy do naukowej taksonomii stanów psychicznych na podstawie języka polskiego. Cel zasadniczy podzielono na cele szczegółowe: (1) określenie dwupoziomowej struktury słów opisujących stany (wewnątrzosobniczej i międzyosobniczej); (2) sprawdzenie, czy i w jakim stopniu struktura cech osobowości może być rozpatrywana jako model opisowy struktury stanów psychicznych; (3) ustalenie korelatów osobowościowych fluktuacji stanów na poziomie indywidualnym i uśrednionych stanów. Badania zrealizowano w 2 etapach: jakościowym i ilościowym. W badaniach jakościowych zidentyfikowano 2067 deskryptorów stanów, po zastosowaniu kryteriów wykluczenia na liście stanów psychicznych znalazło się 515 słów. Wylosowano z niej 210 stanów, które podzielono na 2 zestawy - lista A i lista B, wykorzystane następnie w badaniach ilościowych. W badaniach ilościowych, badanych proszono o jednokrotne rozwiązanie kwestionariusza Wielkiej Piątki - IPIP-BFM-20. Listą A stanów psychicznych przebadano N = 147 respondentów w wieku od 18 do 82 lat (Af = 38,61; SD = 14,86). Listę B stanów wypełniło N = 112 respondentów. Wiek badanych wahał się od 18 do 78 lat (M= 35,84; SD = 13,07). Eksploracyjna analiza czynnikowa z rotacją Varimax na danych centrowanych wykazała, że optymalna struktura opisująca zmienność stanów składa się z 10 i 7 wymiarów. Wspólnymi czynnikami były: Przyjemne stany/Duma, Spadek aktywacji, Niepokój i Pożądanie. Struktury średnich stanów składały się z trzech czynników. Zbliżone treściowo były: Przyjemne stany i Nieprzyjemne stany/Rezygnacja. Wykazano korelacje struktur z cechami Wielkiej Piątki. The aim of the research was to develop the basis for a scientific taxonomy of mental states based on the Polish language. The main goal was divided into specific goals: (1) defining a two- level structure of words describing states (intra­ personal and interpersonal); (2) checking whether and to what extent the structure of personality traits can be considered as a descriptive model of the structure of mental states; (3) determination of personality correlates of state fluctuations at the individual level and average states. The research was carried out in two stages: qualitative and quantitative. In qualitative research, 2067 state descriptors were identified, after applying the exclusion criteria, 515 words were included in the list of mental states. 210 states were randomly selected from it, which were divided into 2 sets - list A and list B, which were then used in quantitative research. In quantitative research, the respondents were asked to fill the Big Five questionnaire - IPIP- BFM-20 once. List A of mental states examined N = 147 respondents aged 18 to 82 (M = 38.61; SD = 14.86). List B of states was completed by N = 112 respondents. The age of the subjects ranged from 18 to 78 years (M = 35.84; SD = 13.07). Exploratory factor analysis with Varimax rotation on centered data showed that the optimal structure describing the variability of states consists of 10 and 7 dimensions. The common factors were: Pleasant states/Pride, Activation Decrease, Anxiety, and Desire. The structures of the average states consisted of three factors. The following were similar in terms of content: Pleasant states and Unpleasant states/Resignation. Correlations of structures with the characteristics of the Big Five have been demonstrated.