Rozprawy doktorskie (WNS)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/136

Browse

Browsing Rozprawy doktorskie (WNS) by Title

Now showing 1 - 20 of 109
  • Item
    Adaptacja matek do wymagań związanych z pandemią choroby Covid-19 wywołanej wirusem SARS-CoV2 – rola współpracy rodzicielskiej
    (2024-12-04) Więsyk, Sabina
    Praca dotyczy adaptacji matek do wymagań związanych z pandemią zakaźnej choroby Covid-19 wywołanej wirusem SARS-CoV2 oraz znaczenia współpracy rodzicielskiej dla tej adaptacji. Badano bezpośredni oraz pośredni efekt, jaki wywiera współpraca rodzicielska (jej pozytywne i negatywne aspekty) na adaptację matek (ich zaburzenia psychiczne, stres rodzicielski oraz satysfakcję z małżeństwa i z życia) do wymagań związanych z pandemią. Celem projektu było ponadto zbadanie mediującej roli stresu rodzicielskiego między poczuciem zagrożenia Covid-19 a zaburzeniami zdrowia psychicznego matek, a także zidentyfikowanie wzorców współpracy rodzicielskiej w czasie pandemii i określenie ich związku ze wskaźnikami adaptacji matek. Przeprowadzono badanie, w którym uczestniczyło 360 matek (mężatek, sprawujących opiekę nad przynajmniej jednym dzieckiem w wieku 7-12 lat). Stwierdzono, iż poczucie zagrożenia Covid-19 wywiera bezpośredni i pośredni, mediowany przez stres rodzicielski, efekt na zaburzenia zdrowia psychicznego matek. Dodatni efekt poczucia zagrożenia Covid-19 na stres rodzicielski słabnie wraz ze wzrostem pozytywnych aspektów współpracy rodzicielskiej, zaś nasila się wraz ze wzrostem podważania i konfliktu. Stwierdzono, iż współpraca rodzicielska jest najważniejszym predyktorem wyjaśniającym satysfakcję z życia i z małżeństwa badanych. Wyodrębniono cztery profile współpracy rodzicielskiej: Współpracujący, Konfliktowy, Niezaangażowany oraz Mieszany. Stwierdzono, iż przynależność do profili różnicuje poziom stresu rodzicielskiego, zaburzeń psychicznych i satysfakcji z małżeństwa. The dissertation concerns mothers’ adaptation to the demands associated with the COVID-19 infectious disease caused by SARS-CoV2 virus and the significance of coparenting for this adaptation. The direct and indirect effect of coparenting (its positive and negative aspects) on the adaptation of mothers (their mental health disorders, parental stress and satisfaction with marriage and life) to the demands associated with the COVID pandemic was examined. The aim of the project was also to examine the mediating role of parental stress between the perceived threat of Covid-19 and mothers' mental health disorders, as well as to identify patterns of coparenting during the pandemic and determine their associations with the indicators of mothers’ adaptation. The author conducted a study with a sample of 360 married mothers with at least one child between 7 and 12 years of age. The study revealed that perceived coronavirus threat had a direct effect and an indirect effect, mediated by parental stress, on mental health disorders in mothers. The positive effect of perceived coronavirus threat on parental stress weakened with an increase in coparenting (considered globally) and became stronger with an increase in undermining and conflict. Coparenting was also found to be the key predictor explaining mothers’ life satisfaction and marital satisfaction. Four profiles of coparenting were distinguished: Cooperative, Conflicted, Disengaged, and Mixed. It was established that belonging to a particular profile differentiated the level of parental stress, mental disorders, and marital satisfaction.
  • Item
    Aktywność fizyczna i społeczna seniorów w Małopolsce - studium pedagogiczne
    (2024-11-18) Rokicki, Andrzej
    Tematyka niniejszej rozprawy dotyczy aktywności fizycznej i społecznej seniorów w Małopolsce. W rozdziale I zostało opisane postrzeganie starości w kontekście historycznym, począwszy od starożytnej Grecji i Rzymu aż do czasów współczesnych, a także przedstawiono starość w ujęciu indywidualnym oraz społecznym. W rozdziale II omówiono teorie potrzeb seniorów oraz ich zmieniającą się specyfikę związaną z bardzo szybko następującymi zmianami technologicznymi, rodzinnymi, które zachodzą w społeczeństwie. W rozdziale III został omówiony stan zdrowia seniorów w Polsce, który jest kluczowym zagadnieniem przy podejmowaniu przez nich różnego rodzaju aktywności. Połączenie aktywności społecznej i fizycznej jest fundamentalnym i pozytywnym elementem dla kompleksowego zdrowia seniorów. W IV rozdziale została przedstawiona koncepcja metodologiczna badań własnych, zawierająca przedmiot badań, cele, zmienne, wskaźniki, hipotezy badawcze. W rozdziale tym zostały uwzględnione także metody, techniki, narzędzia badawcze, dobór grupy oraz strategia badań pedagogicznych. Badania zostały pogłębione dzięki analizie biogramu osoby aktywizującej seniorów w małej miejscowości. W rozdziale V opisano wyniki podjętych badań w kwestii sposobów i form aktywizowania seniorów w sferze fizycznej i społecznej. Wykorzystane metody i strategie badawcze miały za zadanie stworzenie holistycznego obrazu procesu aktywizacji seniorów w Małopolsce, pozwalającego na opracowanie autorskiego modelu pracy z seniorami. The subject of this dissertation concerns the physical and social activity of seniors in Małopolska. Chapter I describes the perception of old age in the historical context, from ancient Greece and Rome to modern times, and presents old age in individual and social terms. Chapter II discusses the theories of the needs of seniors and their changing specificity related to the very quickly occurring technological and family changes that take place in society. Chapter III discusses the health condition of seniors in Poland, which is a key issue when undertaking various types of activities. The combination of social and physical activity is a fundamental and positive element for the comprehensive health of seniors. Chapter IV presents the methodological concept of own research, including the subject of research, objectives, variables, indicators, research hypotheses. This chapter also includes methods, techniques, research tools, group selection and pedagogical research strategy. The research was deepened thanks to the analysis of the biography of a person activating seniors in a small town. Chapter V describes the results of the research undertaken on the methods and forms of activating seniors in the physical and social sphere. The research methods and strategies used were aimed at creating a holistic picture of the process of activation of seniors in Małopolska, allowing for the development of an original model of working with seniors.
  • Item
    Aktywność młodzieży szkolnej w sieci internetowej w świetle Stefana Kunowskiego koncepcji integralnego rozwoju i wychowania
    (2020-03-06) Winiarczyk-Waleniak, Ewelina
    Celem pracy jest analiza aktywności młodzieży szkolnej w sieci internetowej w świetle Stefana Kunowskiego koncepcji integralnego rozwoju i wychowania, własnych badań empirycznych oraz nakreślenie teoretycznych przesłanek i praktycznych wskazań stymulowania tą aktywnością warunkującą integralny rozwój uczniów. Przedstawiona praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. Przeprowadzone badania mieszczą się w paradygmacie pozytywistycznym oraz humanistycznym. Badania mają charakter ilościowy i jakośćiowy. Podstawową użytą metodą badawczą jest sondaż diagnostyczny. Praca składa się z pięciu rozdziałów.
  • Item
    Aktywność społeczna i kulturowa kobiet wiejskich na Podkarpaciu i jej środowiskowe uwarunkowania
    (2021-12-08) Dworakowska, Joanna
    Przedmiotem badań przedstawionej rozprawy doktorskiej jest aktywność społeczna i kulturowa kobiet wiejskich na Podkarpaciu i jej środowiskowe uwarunkowania. Problematyka ta usytuowana jest na gruncie pedagogiki społecznej, Główny problem badawczy rozprawy zawierał się w pytaniu: Jaki jest związek pomiędzy branymi pod uwagę uwarunkowaniami środowiskowymi a wytypowanymi aspektami aktywności społecznej i kulturowej kobiet wiejskich na Podkarpaciu? Przyjęto hipotezy mówiące o istotnych związkach pomiędzy tymi zmiennymi. W badaniach posłużono się strategią ilościową, typem badań weryfikacyjnych. zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, przy użyciu techniki ankietowania. Zastosowanym narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. W badaniu wzięło udział ogółem 400 mieszkanek wsi. Postawione hipotezy poddano weryfikacji empirycznej przy zastosowaniu narzędzi statystycznych. W efekcie większość stawianych hipotez została potwierdzona.
  • Item
    Aktywność własna uczniów w zakresie programowania jako czynnik warunkujący ich osiągnięcia edukacyjne. Badania uczniów szkół średnich w województwie lubelskim
    (2023-12-15) Celiński, Maciej
    Celem dysertacji jest analiza związków i zależności pomiędzy podejmowaniem aktywności własnej w zakresie programowania przez młodzież szkolną a jej osiągnięciami edukacyjnymi w świetle literatury, własnych badań empirycznych oraz przygotowanie teoretycznych i praktycznych wskazań dla nauczycieli celem stymulowania osiągnięć edukacyjnych poprzez podejmowanie aktywności własnej w zakresie programowania. Praca składa się z trzech części: teoretycznej, empirycznej i projektowej w aspekcie dydaktycznym. W części teoretycznej zastosowano metodę analizy i syntezy literatury. Część empiryczna znajduje się w paradygmacie pozytywistycznym. Zastosowano w niej metodę sondażu diagnostycznego przy użyciu techniki ankiety i techniki swobodnych wypowiedzi oraz metody statystyczne. U podstaw części trzeciej znajduje się synteza czynników teoretycznych oraz wyników empirycznych. Zastosowano w niej metodę projektowania dydaktycznego. The aim of the dissertation is to analyze the relationships and dependencies between taking up own activity in the field of programming by schoolchildren and their educational achievements in the light of literature, own empirical research, It’s also prepare theoretical and practical guidelines for teachers to stimulate educational achievements by taking up their own activity in the field of programming. The work consists of three parts: theoretical, empirical and design in the didactic aspect. In the theoretical part, the method of analysis and synthesis of literature was used. The empirical part is in the positivist paradigm. It uses the method of diagnostic survey using the technique of a survey and the technique of free speech as well as statistical methods. The third part is based on a synthesis of theoretical factors and empirical results. It uses the method of didactic design.
  • Item
    Autonomia relacyjna kobiet uzależnionych od alkoholu. Badania w Ośrodku Leczenia Uzależnień Kobiet w Międzyrzeczu Górnym
    (2024-12-16) Śliż, Katarzyna
    Praca jest analizą uwarunkowań autonomii relacyjnej kobiet uzależnionych od alkoholu. Badania zostały przeprowadzone w Ośrodku Uzależnień Kobiet w Międzyrzeczu Górnym im. Matki Teresy z Kalkuty. Są to badania jakościowe w oparciu o metodę biograficzną przeprowadzone przy pomocy wywiadu narracyjnego oraz analizy piciorysu. Przeprowadzono analizę 12 narracji biograficznych kobiet uzależnionych od alkoholu leczących się w ośrodku terapii uzależnień. Podstawą teoretyczną badań była koncepcja autonomii w ujęciu relacyjnym Teorii Autodeterminacji (SDT). Wyniki wskazują na zaburzenia rozwoju autonomii relacyjnej u uzależnionych kobiet. The work is an analysis of the conditions of relational autonomy of women addicted to alcohol. Research at the Women's Addiction Center in Międzyrzecze Górne. Mother Teresa of Calcutta. These are qualitative studies based on the biographical method, conducted using a narrative interview and a biography analysis. An analysis was carried out of 12 biographical narratives of women addicted to alcohol undergoing treatment in an addiction treatment center. The theoretical research was the concept of autonomy in the relational approach of the Self-Determination Theory (SDT). The results indicate disorders in the development of relational autonomy in addicted women.
  • Item
    Determinanty skutecznej readaptacji skazanych warunkowo przedterminowo zwolnionych z zakładu karnego przebywających pod dozorem kuratora sądowego na przykładzie sądów rejonowych okręgu krakowskiego
    (2024-11-08) Zarzycka, Anna
    Przedmiotem badań niniejszej rozprawy jest określenie determinantów skutecznej readaptacji społecznej skazanych warunkowo przedterminowo zwolnionych z zakładu karnego przebywających pod dozorem kuratora sądowego. W pracy przyjęto podział celów badań naukowych na cel teoretyczny, poznawczy oraz praktyczny. Celem teoretycznym była analiza opracowań teoretycznych na temat oddziaływań resocjalizacyjnych prowadzonych przez kuratorów wobec skazanych warunkowo przedterminowo zwolnionych z zakładu karnego, skuteczności procesu readaptacji oraz usystematyzowanie wiedzy dotyczącej tych zagadnień, poznawczym wzbogacenie dotychczasowej wiedzy na temat procesu readaptacji prowadzonego przez kuratorów wobec skazanych warunkowo przedterminowo zwolnionych z zakładu karnego oraz ustalenie czynników pozytywnie i negatywnie wpływających na przebieg readaptacji społecznej poprzez poznanie opinii respondentów w tym temacie, zaś cel praktyczny zmierzał do wskazania postulatów systemowego realizowania zadań sprzyjających procesowi readaptacji skazanych warunkowo przedterminowo zwolnionych z zakładu karnego w pracy kuratora zawodowego. W badaniach posłużono się strategią triangulacji, łącząc metodę sondażu diagnostycznego z metodą indywidualnego przypadku. W tym celu zastosowano takie narzędzia badawcze jak: autorski kwestionariusz ankiety oraz autorski kwestionariusz wywiadu. Dysertacja ma charakter teoretyczno- empiryczny i składa się ze wstępu, trzech rozdziałów teoretycznych, jednego rozdziału metodologicznego i dwóch rozdziałów zawierających analizę uzyskanych wyników badań, a także z zakończenia, załączników, bibliografii oraz aneksów. The research done as part of this dissertation seeks to define the determinants of successful social re-adaptation of convicts granted a conditional early release from prison, put under supervision of a probation officer. The research objectives are divided into theoretical, educational and practical ones. The theoretical objective is to analyse theoretical studies on social rehabilitation measures undertaken by probation officers with respect to convicts granted a conditional early release from prison and the effectiveness of the re-adaptation process while organising knowledge on these issues; the educational objective is to enrich the existing knowledge on the re-adaptation process conducted by probation officers for convicts granted a conditional early release from prison and to determine the factors that have a positive and negative impact on the process of social re­ adaptation by exploring the respondents’ opinions on the issue; the practical objective is to propose arguments for the systemic implementation of tasks facilitating the re­ adaptation process of convicts granted a conditional early release from prison in the work of the probation officer. The research uses a triangulation strategy, combining the diagnostic survey method with the case method. For this purpose, use is made of such research tools as an original survey questionnaire and an original interview questionnaire. This theoretical and empirical dissertation consists of an introduction, three theoretical chapters, one methodological chapter and two chapters analysing the research results, followed by a conclusion, appendices, bibliography and annexes.
  • Item
    Działalność kulturalno-oświatowa i społeczna Stefana Butryna (1924-2018). Studium pedagogiczne
    (2023-11-24) Mazur-Saczuk, Katarzyna
    Dysertacja podejmuje pedagogiczną kwestię działalności kulturalno-oświatowej i społecznej Stefana Butryna (1924-2018) – animatora kultury i życia społecznego w Nałęczowie, która dotychczas nie stanowiła przedmiotu poznania dla żadnej z nauk. Rozprawa została ujęta w paradygmacie humanistycznym. Celem poznawczym podjętym w pracy było zbadanie działalności kulturalno-oświatowej i społecznej Stefana Butryna. Cel teoretyczny związany był ze wskazaniem relacji pomiędzy badaną działalnością a przynoszonymi przez nią efektami wychowawczymi. Cel praktyczny dotyczył opracowania wskazań wychowawczych wynikających z przeprowadzonych badań. Wykorzystane metody (hermeneutyczno-fenomenologiczna oraz biograficzna) realizowano przy pomocy technik (analizy treści, badania dokumentów, wywiadu oraz obserwacji). Narzędziami strukturalizującymi poznanie były: teoria warstwicowa Stefana Kunowskiego oraz koncepcja "Osoby i czynu" Karola Wojtyły. Istotą badanej działalności była wrażliwość na otaczający świat i niepowtarzalną swoistość jego kultury oraz tworzenie autentycznych relacji z drugą osobą – prowadzących do wzajemnego głębokiego oddziaływania. Analizy zaprezentowane w pracy pozwoliły na przedstawienie odniesień praktycznych związanych ze szczególną rolą spotkania relacyjnego w wychowaniu do dialogu oraz pasji jako znaczącego elementu egzystencji osoby. The dissertation addresses the pedagogical issue of the cultural, educational and social activity of Stefan Butryn (1924-2018) - an animator of culture and social life in Nałęczów, that has not been the subject of study for any of the sciences so far. The dissertation was approached within the context of the humanistic paradigm. The cognitive objective undertaken in the work was to examine the cultural, educational and social activity of Stefan Butryn. The theoretical goal was related to the indication of the relationship between the researched activity and the educational effects it brings. The practical objective concerned the development of educational guidelines resulting from the conducted research. The methods applied (hermeneutic-phenomenological and biographical) implemented with the use of techniques of content analysis, document research, interview and observation.The tools structuring the cognition were: Stefan Kunowski's contour line theory and the concept of "Person and Act" by Karol Wojtyła. The essence of the researched activity was sensitivity to the surrounding world, as well as creating authentic relationships with other people leading to a deep mutual influence. The analyses allowed for the presentation of practical references related to the special role of the relational meeting in upbringing for dialogue and passion as a significant element of a person's existence.
  • Item
    Działalność opiekuńczo-wychowawcza i profilaktyczna Krajowego Komitetu Wychowania Resocjalizującego im. Kazimierza Lisieckiego w latach 1989-2016
    (2023-11-22) Garbacz, Karolina
    Przedmiotem badań niniejszej pracy uczyniono Krajowy Komitet Wychowania Resocjalizującego (KKWR). Jest on stowarzyszeniem społecznym, zrzeszającym osoby fizyczne i prawne, działające na rzecz dzieci i młodzieży zagrożonych niedostosowaniem i sieroctwem społecznym, zwanych dziećmi ulicy. Odegrał on ogromną rolę w budzeniu świadomości, przede wszystkim instytucji rządowych i samorządowych w Polsce, jak istotnym problemem społecznym jest zjawisko dzieci ulicy. Sformułował także definicję tego pojęcia, która odpowiada specyfice polskich dzieci ulicy, z której korzystają współcześni badacze oraz wypracował i wdrożył na grunt polski wiele innowacyjnych form i metod pracy z tą grupą dzieci i młodzieży. Głównym celem przeprowadzonych badań uczyniono poznanie specyfiki i efektywności działań opiekuńczo-wychowawczych i profilaktycznych realizowanych przez KKWR w latach 1989-2016. Wykorzystano w tym celu metodę monografii pedagogicznej, którą zrealizowano przy wykorzystaniu techniki badania dokumentów i materiałów źródłowych, uzupełniając ją techniką wywiadu, która umożliwiła pozyskanie cennych informacji o doświadczeniach osób związanych z KKWR. Wszystkie podjęte czynności doprowadziły do zrealizowania celu rozprawy i odpowiedzi na postawione w niej pytania problemowe. Szczegółowa prezentacja całokształtu działalności Komitetu w latach 1989-2016, zamieszczona w pracy, ukazuje dobitnie, że organizacja wypracowała skuteczny system pomocy wychowawczo-profilaktycznej, który może być inspiracją dla współczesnych wychowawców do pracy z grupą, tzw. dzieci gorszych szans. The subject of this study is The National Committee for Re-socialising Education (In Polish: KKWR). It is a community association of individuals and corporate entities acting for the benefit of children and young people who are at risk of social maladjustment and social orphanhood, known as street children. It has played a huge role in raising awareness among, above all, governmental and non-governmental institutions in Poland, of that how significant the social problem of street children is. He also formulated a definition of this concept that corresponds to the specificity of Polish street children used by contemporary researchers. He also developed and implemented many innovative forms and methods of work with this group of children and young people in Poland. The main objective of the conducted research was the cognition of the specificity and effectiveness of the child care, education and prevention activities carried out by the KKWR between 1989 and 2016. It was used the method of pedagogical monograph for this purpose. It was carried out using the technique of researching documents and source materials, complemented by the interview method, which made it possible to gain valuable information concerning the experiences of people associated with the KKWR. All the undertaken activities led to the realization of the aim of this doctoral thesis and the answer to the problem questions given in it. The detailed presentation of the overall activity of the Committee in the years 1989-2016 included in the thesis shows clearly that the organisation has developed an effective system of preventive and educational care, which can be an inspiration for contemporary educators to work with the group of the so-called disadvantaged children.
  • Item
    Działalność twórcza młodzieży szkolnej w cyberprzestrzeni a jej osiągnięcia edukacyjne. Badania w województwie lubelskim
    (2019-03-29) Badora, Anna
    Głównym celem przedstawionej rozprawy jest analiza związków i zależności między działalnością twórczą młodzieży szkolnej w cyberprzestrzeni, a jej osiągnięciami edukacyjnymi, w świetle literatury i własnych badań empirycznych oraz opracowanie teoretycznych podstaw pedagogii twórczości w cyberprzestrzeni w świetle teorii pedagogiki personalistycznej i praktycznych wskazań pedagogicznych. Przedstawiona praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. Dysertacja zawiera trzy rozdziały teoretyczne dotyczące: cyberprzestrzeni - jako środowiska wychowawczo-dydaktycznego, działalności twórczej młodzieży oraz osiągnięć edukacyjnych. Opracowano również podstawy metodologiczne własnych badań empirycznych. Analizę danych empirycznych zawarto w dwóch rozdziałach. Pierwszy, w którym dokonano charakterystyki działalności twórczej podejmowanej przez młodzież w cyberprzestrzeni oraz drugi, w którym przeanalizowano działalność twórczą badanej młodzieży podejmowaną w cyberprzestrzeni jako czynnik warunkujący jej osiągnięcia edukacyjne. Ostatni rozdział dysertacji stanowi koncepcję pedagogii działalności twórczej w cyberprzestrzeni w kontekście teorii pedagogiki personalistycznej. Praca zawiera także wnioski, zakończenie, bibliografię, spis: tabel, wykresów, obrazów, schematów oraz aneks.
  • Item
    Edukacja obywatelska wychowanków schronisk dla nieletnich w kontekście działań resocjalizacyjnych
    (2023-03-08) Farbiszewska-Arent, Kamila Barbara
    Rozprawa doktorska omawia problem edukacji obywatelskiej i edukacji patriotycznej w ramach resocjalizacji w schroniskach dla nieletnich. praca ma charakter teoretyczno-empiryczny, co przekłada się na jej układ. W obszernej części teoretycznej przedstawione zostały uwarunkowania rozwoju myśli resocjalizacyjnej i w obszarze edukacji obywatelskiej w kontekście historycznym oraz ich funkcjonowanie współcześnie. Szerokość omówienia aspektów teoretycznych jest wypadkową skomplikowania podejmowanej tematyki, jak też jej wieloaspektowości. W pracy znalazło się również omówienie organizacji i podstaw prawnych funkcjonowania polskiego systemu resocjalizacyjnego, a także próby oszacowania jego skuteczności. W części empirycznej dokonano analizy wyników badania ankietowego przeprowadzonego na grupie wychowanków schronisk dla nieletnich. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie o skuteczność edukacji obywatelskiej i patriotycznej podejmowanej w ramach działań resocjalizacyjnych w tych placówkach. Na podstawie tych wniosków opracowane zostały wskazania dla praktyki resocjalizacyjnej. W pracy wykorzystano szeroką bibliografię, tak z zakresu historii i teorii wychowania, jak również badania społeczne i specjalistyczne o problematyce zbieżnej z problematyką badania własnego.
  • Item
    Edukacja psychoseksualna a poczucie punktualności zadań rozwojowych u osób z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową
    (2022-10-13) Czapla-Dziedzic, Klaudia
    Celem projektu badawczego była weryfikacja roli zmiennych: wiedza o seksualności, poziom przystosowania oraz koncepcja własnej seksualności w pośredniczeniu związku otrzymanej edukacji psychoseksualnej z poczuciem punktualności zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości przez młode osoby z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową. Przebadano 160 osób w okresie wczesnej dorosłości: 83 z wrodzoną niepełnosprawnością ruchową i 77 sprawnych rówieśników. Wykorzystano narzędzia pomiaru: PPZŻ-WD (Brzezińska, Kaczan, 2010), KOEPs (czapla, Otrębski, 2019); WOS (Czapla, Otrębski, 2019); ABAS-3 (Otrębski, Domagała-Zyśk, Czusz, 2019); MSSCQ-pl (w polskim tłumaczeniu i adaptacji, Czapla, Otrębski 2019) oraz ankietę danych socjodemograficznych. Wykazano zróżnicowanie w zakresie analizowanych zmiennych między grupami. Osoby z grupy klinicznej uzyskiwały niższe wyniki w zakresie analizowanych zmiennych w porównaniu z osobami sprawnymi. Poza wyjątkami wykazano, jak zakładano, więcej związków w grupie klinicznej niż grupie osób sprawnych. Ujawniono pośredniczenie umiejętności kierowania sobą oraz poziomu wiedzy o seksualności w zakresie wiedzy stereotypowej między obecnością treści biologicznych w ramach otrzymanej edukacji psychoseksualnej, oraz edukacją w modelu całościowym (typ C) a poczuciem punktualności zadań rozwojowych w obszarze zakładania rodziny i budowania bliskich związków. Podobnie negatywna samoocena seksualna i nadmierne zaabsorbowanie seksem pośredniczą między wybranymi kategoriami otrzymanej edukacji psychoseksualnej a wynikiem ogólnym poziomu wiedzy o seksualności oraz poziomem wiedzy stereotypowej. Wyniki pozwalają na sformułowanie wskazówek dotyczących edukacji psychoseksualnej młodych niepełnosprawnych wkraczających w dorosłe życie.
  • Item
    Edukacja zdrowotna w działalności zawodowej kosmetologa w opinii osób świadczących usługi kosmetyczne
    (2024-12-02) Kwaśniewska, Agnieszka
    Wstęp. Światowa organizacja zdrowia (WHO) definiuje edukację zdrowotną jako „dowolną kombinację doświadczeń edukacyjnych, których celem jest pomoc jednostkom i społecznościom w poprawie ich zdrowia poprzez zwiększanie ich wiedzy lub wpływanie na ich postawy”. Edukacja zdrowotna zapewnia zarówno jednostkom, jak i społecznościom możliwość zdobycia niezbędnych informacji/umiejętności wymaganych do podejmowania decyzji zdrowotnych lub zmiany zachowań zdrowotnych. Kosmetolodzy poprzez swoje studia zdobywają wiedzę i kompetencje umożliwiające im realizowanie zadań wynikających z definicji edukacji zdrowotnej. Cel. Poznanie opinii osób świadczących usługi kosmetyczne na temat miejsca i realizacji edukacji zdrowotnej w działalności zawodowej kosmetologa. Metody. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem był kwestionariusz ankiety skonstruowanej na potrzeby badania zawierający także Skalę Przekonań Zdrowotnych. Wyniki. Większości badanych osób bliższy jest model holistyczno-funkcjonalny zdrowia. Osoby w taki sposób pojmujące zdrowie częściej podejmują zadania edukacji zdrowotnej we własnych gabinetach. Osoby starsze, z wyższym wykształceniem częściej wskazują gabinety jako miejsca do realizacji zadań edukacji zdrowotnej i są przekonane o jej skuteczności w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym. Miejsce zamieszkania i wykonywania działalności istotnie różnicują opinie na temat miejsca edukacji zdrowotnej w działalności zawodowej kosmetologów. Wnioski. Badania własne potwierdziły, że kosmetolodzy są świadomi potrzeby realizowania zadań edukacji zdrowotnej we własnych gabinetach. Zdecydowana większość respondentów czuje się dobrze przygotowana do podjęcia tych zadań. Podejmowane tematy na temat zdrowia w badaniach własnych przez kosmetologów pokrywają się wynikami badań na ten temat innych badaczy, co może świadczyć o ujednoliceniu sposobu kształcenia kosmetologów. Nadal jednak widać potrzebę szkolenia kosmetologów jako edukatorów zdrowia. Introduction. The World Health Organization (WHO) defines health education as "any combination of educational experiences designed to help individuals and communities improve their health by increasing their knowledge or influencing their attitudes." Health education provides both individuals and communities with the opportunity to gain the necessary information/skills required to make health decisions or change health behaviors. Cosmetologists, through their studies, acquire the knowledge and competencies that enable them to carry out the tasks of the definition of health education. Aim. To learn about the opinions of cosmetology service providers on the place and implementation of health education in the professional activity of a cosmetologist. Methods. The study used the method of diagnostic survey. The tool was a survey questionnaire constructed for the study that also included the Health Beliefs Scale. Results. Most of the people surveyed are closer to the holistic-functional model of health. People with this understanding of health are more likely to undertake health education tasks in their own offices. Older people with higher education are more likely to indicate offices as places to carry out health education tasks and are convinced of its effectiveness in preventing civilization diseases. Place of residence and practice significantly differentiate opinions on the place of health education in the professional activities of cosmetologists. Conclusions. Our own research confirmed that cosmetologists are aware of the need to implement health education tasks in their own offices. The vast majority of respondents feel well prepared to undertake these tasks. The topics taken up on health in their own studies by cosmetologists coincide with the results of studies on this topic by other researchers, which may indicate a unified way of educating cosmetologists. However, the need to train cosmetologists as health educators is still apparent.
  • Item
    Etos małżeńsko-rodzinny w warunkach polskiego społeczeństwa konsumpcyjnego. Studium socjologiczne
    (2020-01-15) Szczygielski, Dominik
    Celem projektu jest weryfikacja tezy zakładającej współwystępowanie wybranych typów orientacji konsumenckich, typów etosowych życia małżeńsko-rodzinnego powiązanych z typami moralności. W tym celu przeprowadzono badania ilościowe na reprezentatywnej statystycznie próbie 1142 dorosłych Polaków z wykorzystaniem ankiety internetowej. Wykorzystując teorię przemian wartości H. Klagesa, wyłoniono cztery segmenty etosowe: konwencjonalistów (30,9%), idealistów (25,1%), realistów (33,9%) i zrezygnowanych (10,1%). Występowaniu etosu konwencjonalistów sprzyja wzajemnościowa orientacja moralna, a nie sprzyja orientacja prospołeczna. Występowaniu etosu idealistów sprzyja prospołeczna orientacja moralna, nie sprzyja zaś orientacja wzajemnościowa. Realiści preferują częściej moralność prospołeczną, a rzadziej egoistyczną. Zrezygnowani preferują częściej moralność egoistyczną, a rzadziej prospołeczną i wzajemnościową. Ponadto, konwencjonalistów wyróżnia mniejsza skłonność do konsumpcji kompulsywnej. Idealistów wyróżnia prokonsumpcja emocjonalna. Realiści częściej kierują się ekonomiczną i demonstratywną orientacją konsumencką, a rzadziej behawioralną i emocjonalną orientacją konsumencką. Zrezygnowanych wyróżnia skłonność do konsumpcji behawioralnej, a mniejsza do racjonalnej. Na ogół odnotowane współzależności należy określić jako słabe lub nikłe, osiągając wartości współczynników rzędu 0,1.
  • Item
    Etos pracy mediatora
    (2023-04-25) Grudziecka, Magdalena
    Przedmiotem dysertacji jest eksploracja dotychczas niezbadanego w miarę całościowo etosu pracy mediatora. Przesłanką badań było spojrzenie na etos pracy z dwóch perspektyw: utrwalonego ideału opartego na określonych wartościach, swoistego niepisanego kodeksu zawodowego oraz faktycznie uznawanych wartości, norm i zasad, uznawanymi przez mediatorów w pracy. Poszerzając pole badawcze o „pozaetosowy” kontekst pracy mediatorów, uzyskano dane dotyczące: preferowanych wartości, praktycznego wymiaru i ram formalno­ prawnych. Badania socjologiczne (ilościowe) zrealizowano techniką CAWI, na reprezentatywnej próbie stałych mediatorów z całej Polski. Hipoteza główna zakładała, że etos pracy jest zróżnicowany, korelujący z cechami związanymi z: wartościami życiowymi, podstawowymi założeniami przy wykonywaniu pracy mediatora, cech społeczno-demograficznych, w tym typu wykształcenia. W oparciu o pierwsze wykształcenie mediatorów wyróżniono dwa podejścia do pracy mediatora: nurt jurydyczny i nurt koncyliacyjny. Wyniki wskazują, że rozumienie etosu jako idei zależy od systemu aksjonormatywnego, a przekonanie o istnieniu lub braku utrwalonego, jednolitego etosu mediatorów koreluje z postrzeganiem celów mediacji. Druga perspektywa pozwoliła wyłonić dość spójny system celów, zasad mediacji, norm i wartości uznawanych przez mediatorów. Brak prawnych regulacji zawodu, zunifikowanej ścieżki kształcenia i weryfikacji pracy mediatorów spowodowały, że mediatorzy wypracowali własne podejścia i strategie mediacji, oparte jednak na wspólnych celach, zasadach i wartościach.
  • Item
    Funkcje aktywności motorycznej w rozwoju procesów poznawczych u dzieci w wieku przedszkolnym
    (2024-02-13) Dworska, Karolina
    Celem niniejszych badań było określenie czy dzieci w wieku przedszkolnym o różnym poziomie funkcjonowania motorycznego będą również różniły się w zakresie funkcji poznawczych, a także zweryfikowanie modeli korelacyjnych, predykcyjnych oraz mediacyjnych między wybranymi funkcjami motorycznymi i poznawczymi. Przebadano 148 dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Uzyskane wyniki potwierdziły różnice w zakresie funkcji poznawczych u dzieci o różnym poziomie funkcjonowania motorycznego. Wykazano dodatnią korelację między ogólnym poziomem zdolności motorycznych i poznawczych. Zdolności manipulacyjne oraz równowaga okazały się istotnie skorelowane ze zdolnościami poznawczymi. Zdolności zręcznościowe wykazały dodatnią korelację z rozumowaniem przestrzennym. Zdolności manipulacyjne i równowaga okazały się istotnie przewidywać funkcjonowanie poznawcze. Zdolności manipulacyjne przewidywały pamięć wzrokowo-przestrzenną oraz rozumowanie przestrzenne. Równowaga okazała się istotnym predyktorem pamięci słuchowej i fonologicznej. Motoryka duża w pewnym zakresie okazała się przewidywać zdolności poznawcze poprzez zdolności manipulacyjne. Zdolności manipulacyjne częściowo przewidywały pamięć wzrokowo-przestrzenną i rozumowanie przestrzenne poprzez percepcję wzrokową. Natomiast, równowaga w pewnej części przewidywała pamięć słuchową poprzez pamięć fonologiczną. Podsumowując, zdolności motoryczne są istotne dla rozwoju funkcji poznawczych u dzieci przedszkolnych. The purpose of the present study was to determine whether preschool children with different levels of motor functioning would also differ in cognitive functions, and to verify correlational, predictive and mediating models between selected motor and cognitive functions. 148 children between the ages of 3 and 5 were studied. The results confirmed differences in cognitive functions in children with different levels of motor functioning. A positive correlation was found between the overall level of motor and cognitive abilities. Manual dexterity and balance were found to be significantly correlated with cognitive abilities. Ball skills showed a positive correlation with spatial reasoning. Manual dexterity and balance were found to significantly predict cognitive functioning. Manual dexterity predicted visuospatial memory and spatial reasoning. Balance proved to be a significant predictor of auditory and phonological memory. Gross motor skills to some extent appeared to predict cognitive abilities through manual dexterity. Manual skills partially predicted visuospatial memory and spatial reasoning through visual perception. In contrast, balance in some part predicted auditory memory through phonological memory. In conclusion, motor skills are important for the development of cognitive functions in preschool children.
  • Item
    Funkcje estetyzacji ciała w kreowaniu fasad w społeczeństwie konsumpcyjnym. Na podstawie badań socjologicznych klientek salonów kosmetycznych i klinik medycyny estetycznej
    (2023-03-10) Rak-Suska, Magdalena
    Celem niniejszej rozprawy było udzielenie odpowiedzi na postawione pytanie badawcze oraz weryfikacja tezy głównej, która brzmiała: funkcją estetyzacji jest pomnażanie kapitału symbolicznego jednostki, wykorzystywanego do konstruowania fasad na podstawie kulturowo uwarunkowanego utożsamienia piękna z dobrem moralnym. W rozprawie opierano się na następujących koncepcjach: perspektywie dramaturgicznej E. Goffmana, koncepcji kapitałów P. Bourdieu, a także koncepcji wartości uznawanych i odczuwanych S. Ossowskiego. Dramaturgiczne podejście E. Goffmana opiera się na metaforze teatru, w której jednostka jako aktor społeczny wykorzystuje różnorodne strategie kreowania fasad, aby za pomocą wyglądu, zachowania, mask i dekoracji wywołać określone wrażenie na publiczności. Z kolei koncepcja P. Bourdieu zakłada istnienie kapitałów: ekonomicznego, społecznego, kulturowego i symbolicznego, które stają się przedmiotem walki symbolicznej o dostęp do dystynkcji. Ciało stanowi tutaj nośnik znaczeń i symboli, który może być wykorzystany jako środek do pomnażania kapitałów. Odwołanie się do koncepcji S. Ossowskiego zakłada, że niektóre zachowania estetyzujące mogą mieć charakter wartości odczuwanych, tj. stanowią obiekt pożądania i są atrakcyjne same w sobie lub wartości uznawanych, tzn. wynikają z powinności i akceptacji norm społecznych.
  • Item
    Funkcje założone i realizowane stowarzyszenia Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus”
    (2023-06-20) Stefaniak, Magdalena
    Celem rozprawy doktorskiej było ustalenie i weryfikacja realizacji funkcji założonych przez stowarzyszenie Związek Dużych Rodzin „Trzy Plus” (ZDR3+). Główny problem badawczy ukierunkowany był na znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie funkcje i działania zostały założone przez ZDR3+, oraz które z nich są realizowane. Aby rozwiązać problem naukowy, przeprowadzono za pomocą indywidualnych wywiadów pogłębionych empiryczne badania jakościowe oraz poddano analizie dane. Wywiady przeprowadzono z liczącą w sumie 28 osób grupą ekspertów, w skład której wchodzili członkowie i działacze stowarzyszenia ZDR3+ oraz politycy szczebla krajowego i samorządowego (odpowiednio 13 i 15 osób). Badania poprzedził wybór analizowanych funkcji opierający się na typologii funkcji organizacji pozarządowych autorstwa Władysława Piwowarskiego. Przyjęta typologia stanowi zarówno odniesienie teoretyczne badanej problematyki jak i swoisty klucz interpretacyjny działań ZDR3+. Składają się na nią funkcje: porządkowa, informacyjna i aktywizująca. W ramach poszczególnych funkcji wyróżniono przypisane do nich działania. Analiza materiału empirycznego przy użyciu stworzonego do tego celu klucza kategoryzacyjnego dotyczyła aktywności ZDR3+ w latach 2014-2019.
  • Item
    Funkcjonowanie w sytuacji pracy wielozadaniowej o charakterze poznawczym i emocjonalnym
    (2019-09-24) Mamcarz, Stanisław
    Rozprawa doktorska podejmuje problematykę psychologicznego podejścia funkcjonowania osób wykonujących pracę wielozadaniową o chrakterze poznawczym i emocjonalnym. Celem rozprawy doktorskiej jest przedstawienie problematyki pracy wielozadaniowej w kontekście pracy emocjonalnej i poznawczej, oraz ukazanie poprzez badania empiryczne, wpływu pracy o chrakterze wielozadaniowym na poziom obciążenia umysłowego u osób wykonujących pracę w formie wielozadaniowej. Praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. Rozdziały od I do IV poświęcone zostały przybliżeniu i wyjaśnieniu dotychczasowej wiedzy teoretycznej dotyczącej podejmowanych w pracy zagadnień. W późniejszej części rozprawy przeprowadzono analizę statystyczną cech i charakterystyk wielozadaniowych sytuacji pracy oraz zadań poznawczych i emocjonalnych. W celu pozyskania danych niezbędnych do odpowiedzi na przedstawione w pracy pytania i hipotezy badawcze, przeprowadzono dwa badania o chrakterze laboratoryjnym. W obu badaniach wykorzystywano autorski program badawczy "Aplikacja Badania Wielozadaniowej Pracy", którego zastosowanie i aplikacja badawcza zostanie opisana w dalszych rozdziałach rozprawy. Pracę podsumowuje raport z uzyskanych wyników oraz dyskusja generalna.
  • Item
    Geneza i status zasady zrównoważonego rozwoju w katolickiej nauce społecznej
    (2018-06-07) Marczak, Łukasz
    Przedmiotem rozprawy doktorskiej jest zbadanie genezy zasady zrównoważonego rozwoju oraz określenie statusu nowo wyłonionego principium w systemie zasad etyczno-społecznych katolickiej nauki społecznej. Praca składa się z pięciu rozdziałów. Najpierw skoncentrowano się na integralnej, dynamicznej koncepcji człowieka stanowiącej fundament systemu zasad etyczno-społecznych. Następnie przeanalizowano proces wyłaniania się zasad etyczno-społecznych, leżących u podstaw postulowanego ładu społeczno-gospodarczego. Trzeci rozdział poświęcono społeczno-gospodarczym uwarunkowaniom kształtowania się idei zrównoważonego rozwoju, zmierzając do pełniejszego wyjaśnienia kwestii ekologicznej w perspektywie aksjologii charakteryzującej współczesne społeczeństwa. W kolejnym rozdziale skoncentrowano się na analizie aktualnych ujęć zrównoważonego rozwoju, zwracając szczególną uwagę na różne nurty etyk środowiskowych, uwzględniając przy tym teorie współzależności człowieka i środowiska przyrodniczego. Ostatni rozdział został poświęcony problematyce statusu nowej zasady etyczno-społecznej. Wyeksplikowano jej konstytutywne elementy i ustalono jej aktualny status. Porównanie systemów zasad etyczno-społecznych Monachijskiej Szkoły Chrześcijańskiej Etyki Społecznej i Lubelskiej Szkoły KNS pozwoliło sformułować w miarę wyczerpującą odpowiedź dotyczącą statusu nowego principium społecznego na gruncie KNS, wskazując przy tym na podstawy personalistycznego uzasadniania koncepcji zrównoważonego rozwoju.