Browse
Recent Submissions
- ItemPodstawowe funkcje urzeczywistniania się Kościoła w Ruchu Światło-Życie. Studium pastoralnokatechetyczne(2025-06-20) Józefczyk, MarcinCelem naukowym niniejszej rozprawy doktorskiej jest ukazanie założonych i realizowanych podstawowych funkcji urzeczywistniania się Kościoła w formacji podstawowej Ruchu Światło-Życie. Tak postawiony problem badawczy można przedstawić za pomocą trójstopniowego pytania: w jaki sposób w katechezie Ruchu Światło-Życie założone są podstawowe funkcje urzeczywistniania się Kościoła, w jakim stopniu są one realizowane oraz jakie są pastoralnokatechetyczne postulaty, by ich realizacja w przyszłości była efektywniejsza? Dla rozwiązania postawionego problemu zastosowano metodę paradygmatu trzech etapów analizy teologii pastoralnej. Nowością dysertacji jest ukazanie nie tylko aspektu historycznego dokonań Blachnickiego, ale spojrzenie na aktualną sytuację Ruchu Światło-Życie w połączeniu z dorobkiem współczesnej europejskiej katechetyki, a dokładnie z badaniami Emilio Albericha. Projekt Blachnickiego opracowany już blisko 50 lat temu zostanie zestawiony ze współczesnym odnowionym pastoralnokatechetycznym programem w ujęciu Albericha, dla którego puntem wyjścia jest soborowe spojrzenie na Kościół, będący widzialnym wymiarem Królestwa Bożego realizowanego po pierwsze «w znaku ewangelizacyjnym» diakonii, przeżywanego w drugim «znaku ewangelizacyjnym» koinonii, głoszonego w trzecim «znaku ewangelizacyjnym» martyrii i celebrowanego w czwartym «znaku ewangelizacyjnym» leiturgii. W pracy ukazano blaski i cienie, mocne i słabe strony aktualnego funkcjonowania Ruchu Światło-Życie w kluczu podstawowych funkcji urzeczywistniania się Kościoła. The scientific aim of this doctoral dissertation is to show the assumed and realized basic functions of the realization of the Church in the basic formation of the Light-Life Movement. The research problem thus posed can be presented using a threefold question: in what way are the basic functions o f the realization of the Church assumed in the catechesis of the Light-Life Movement, to what extent are they realized and what are the pastoral-catechetical postulates for their realization in the future to be more effective? To solve the problem posed, the paradigm method of a three-stage analysis of pastoral theology was applied. The novelty of the dissertation is to show not only the historical aspect of Blachnicki’s achievements, but to look at the current situation of the Light-Life Movement in connection with the achievements of contemporary European catechetics, specifically with the research of Emilio Alberich. Blachnicki’s project elaborated almost 50 years ago will be juxtaposed with the contemporary renewed pastoral-catechetical program as seen by Alberich, whose starting point is the conciliar view of the Church as the visible dimension of the Kingdom of God realized firstly in the «evangelizing sign» of diaconia, lived in the second «evangelizing sign» of koinonia, proclaimed in the third «evangelizing sign» of martyria and celebrated in the fourth «evangelizing sign» of leiturgia. The work shows the glories and shadows, the strengths and weaknesses of the current functioning of the Light-Life Movement in the key of the basic functions of the realization of the Church.
- ItemDialogiczna eklezjologia Waltera Kaspera(2025-06-18) Kornek, TomaszZasadniczym celem rozprawy była rekonstrukcja oraz interpretacja eklezjologii niemieckiego teologa. Chodzi nie tylko o całościową i uporządkowaną prezentację eklezjologicznej myśli Kaspera, lecz przede wszystkim o rozpoznanie i określenie jej podstaw oraz ukazanie jej specyfiki. Krytyczna analiza materiału źródłowego pozwoliła sformułować hipotezę badawczą: eklezjologia rozwijana przez niemieckiego kardynała ma charakter dialogiczny. Dialogiczność należy do samej istoty Kościoła i stanowi warunek sine qua non jego skutecznej obecności „w świecie” i „dla świata”. Praca składa się z czterech rozdziałów. Układ rozprawy wynika z analizy tekstów niemieckiego kardynała i stanowi formę złożonej odpowiedzi na postawione pytania badawcze. Najbardziej oryginalne pomysły zawarł Kasper w swojej koncepcji Boga jako dialogicznej wspólnoty, w której Osoby nie tylko prowadzą dialog, lecz są dialogiem. Jedno Boskie życie realizuje się w (communio) dialogu trzech Osób. Kardynał w sposób twórczy i nowatorski rozwija eklezjologię opartą na misterium Trójjedynego Boga. O jej oryginalności decyduje także radykalna i konsekwentna interpretacja istoty Kościoła: Communio Trójjedynego Boga jest fundamentem communio-Kościoia. Nie tylko teoretyczne ani tym bardziej eklektyczne, lecz całościowe i konsekwentne powiązanie istoty oraz genezy Kościoła z misterium Trójcy Świętej stanowią podstawową cechę eklezjologii Kaspera, będącą jej największą zaletą i wartością. Powyższe wyniki inspirują i zapraszają do dalszych badań nad teologiczną refleksją kardynała Waltera Kaspera. The fundamental purpose of this dissertation is to reconstruct and interpret the Walter Kasper's ecclesiology. The idea is not only to present his ecclesiological thought in a comprehensive and orderly way, but first of all to identify and define its foundations, and then show its specifics. Research hypothesis: the ecclesiology developed by the cardinal is dialogical in nature. Dialogicity belongs to the very essence of the Church and is the sine qua non of its effective presence 'in the world’ and 'for the world’. The work consists of four chapters. The layout of the dissertation results from the analysis of the Kasper's texts and constitutes a form of complex response to the research questions posed. Kasper's most original ideas are contained in his conception of God as a dialogical community, in which the Persons not only dialogue, but are a dialogue. The One Divine Life is realized in the (communio) dialogue of the three Persons. Cardinal creatively develops an ecclesiology based on the mystery of the Triune God. Its originality is also determined by a radical and consistent interpretation of the essence of the Church: the communio of the Triune God is the foundation of the communio-Church. Not merely theoretical, but holistic and consistent connection of the mystery and genesis of the Church with the mystery' of the Trinity are the basic feature of Kasper's ecclesiology, which is its greatest virtue and value. These factors and the consistent personal-Trinitarian perspective determine its originality and value. The above results inspire and invite further research on the theological reflection of Walter Kasper.
- ItemIdea miłosierdzia Bożego w posoborowej perspektywie ekumenicznej(2025-06-17) Godlewski, Karol KajetanRozprawa doktorska analizuje eklezjalny wymiar miłosierdzia Bożego w kontekście ekumenizmu. Autor odwołuje się do metafory pasterza troszczącego się o owce, odnosząc ją do jedności i podziałów w Kościele. Kluczowym zagadnieniem jest problem „rozproszenia owiec” i rola miłosierdzia jako odpowiedzi na podziały chrześcijan. Kościół katolicki, zgodnie z Soborem Watykańskim II, uznaje, że podziały nie są winą współczesnych chrześcijan, ale wynikają z grzechu. Ekumenizm jest odpowiedzią na modlitwę Chrystusa o jedność i działaniem Ducha Świętego, prowadzącym do skruchy i pojednania. Jan Paweł II podkreślał, że zjednoczenie wymaga uzdrowienia ran, a Franciszek nazywa ekumenizm „łaską Ducha Świętego”. Miłosierdzie Boże, ukazane najpełniej w Misterium Paschalnym, jest fundamentem ekumenizmu. Śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa burzą mur wrogości, dlatego działania ekumeniczne powinny opierać się na miłosierdziu i skrusze. Kościół postrzega ekumenizm jako „czynienie miłosierdzia” i wezwaniem do pokuty za historyczne podziały. Pojednanie chrześcijan nie może być jedynie organizacyjne, lecz wymaga duchowej przemiany. Ostatecznym celem jest pełne uczestnictwo wszystkich wierzących w tajemnicy zbawienia objawionej w Chrystusie. The doctoral dissertation examines the ecclesial dimension of God's mercy in the context of ecumenism. The author refers to the metaphor of a shepherd caring for his sheep, relating it to the unity and divisions within the Church. The key issue is the problem of the "scattering of the sheep" and the role of mercy as a response to Christian divisions. The Catholic Church, in line with the Second Vatican Council, acknowledges that divisions are not the fault of contemporary Christians but stem from sin. Ecumenism is a response to Christ’s prayer for unity and the work of the Holy Spirit, leading to repentance and reconcili ation. John Paul II emphasized that true unity requires healing wounds, while Pope Francis calls ecumenism "a grace of the Holy Spirit." God's mercy, most fully revealed in the Paschal Mystery, is the foundation of ecumenism. Christ’s death and resurrection break down the walls of hostility, so ecumenical efforts should be based on mercy and repentance. The Church sees ecumenism as "an act of mercy" and a call to repentance for historical divisions. The reconciliation of Christians cannot be merely organizational but must involve a deep spiritual transformation. The ultimate goal is the full participation of all believers in the mystery of salvation revealed in Christ.
- ItemWspólnota Przyjaciele Oblubieńca jako środowisko formacji katolików świeckich. Studium teologicznopastoralne(2025-05-27) Maluszczak, MariuszWspólnota Przyjaciele Oblubieńca, będąca przedmiotem dysertacji, stanowi jedno z nowych środowisk, które skutecznie realizują misję powierzoną całemu Kościołowi. Uwzględnia przy tym współczesne wyzwania społeczno-kulturowe i religijne, charakterystyczne dla człowieka XXI wieku. Jej działalność skierowana jest do osób dorosłych i stanowi katolickie środowisko ewangelizacyjno-formacyjne. Wspólnota wpisuje się w nurt nowych wspólnot ewangelizacyjnych, będących owocem posoborowej wizji Kościoła communio. W pierwszym rozdziale opisano fundamenty Wspólnoty Przyjaciele Oblubieńca: źródła powstania, jej historię (począwszy od 2004 przez 2010, aż do 2024 roku) oraz strukturę. Drugi rozdział opisuje kolejno podstawy teologiczne formacji świeckich w tejże wspólnocie: chrystologiczne, pneumatologiczne i eklezjologiczne. Rozdział trzeci przedstawia zgodne z wizją Kościoła cele ogólne formacji świeckich oraz opisane trzy cele pośrednie mające prowadzić do osiągnięcia celów ogólnych. W czwartym rozdziale opisane zostały metody i środki formacji. Celem ostatniego rozdziału była ocena oraz wskazanie perspektyw rozwoju wspólnoty jako środowiska formacji katolików świeckich. The Friends of the Bridegroom Community, which is the subject of the dissertation, is one of the new communities that effectively carry out the mission entrusted to the whole Church. In doing so, it considers contemporary socio cultural and religious challenges characteristic of 21st century man. Its activities are aimed at adults and constitute a Catholic evangelization and formation environment. The Community is part of the trend of new evangelization communities, which are the fruit of the post-conciliar vision of the Church communio. The first chapter describes the foundations of the Friends o f the Bridegroom Community, the origins of its founding, its history (from 2004 through 2010, until 2024) and its structure. The second chapter describes in turn the theological foundations for the formation of the laity in this community: christological, pneumatological and ecclesioligical. The third chapter presents the general goals of lay formation in accordance with the Church's vision, and the three intermediate goals described to lead to the achievement of the general goals. The fourth chapter describes the methods and means of formation. The purpose of the last chapter was to evaluate and indicate the prospects for the development of the community as a formation environment for lay Catholics.
- ItemSakramenty i sakramentalia w agendach liturgicznych diecezji polskich (1963-2021) a posoborowa reforma liturgiczna(2025-05-26) Golec, ŁukaszPraca zawiera materiał uzyskany w wyniku przeprowadzonych badań, uporządkowany według klucza, jakim jest układ treści Katechizmu Kościoła Katolickiego. Rozdział I to zagadnienia introdukcyjne dotyczące samego rozumienia pojęć sakramentów i sakramentaliów oraz ich rozwoju; w teologii ze szczególnym uwzględnieniem prądów czasu Vaticanum II. Wskazano również na główne źródła posoborowej teologii i prawa sakramentów. Szczegółową analizę materiału w każdym rozdziale poprzedza geneza terminów, którymi posługuje się Katechizm, grupując sakramenty: wtajemniczenia chrześcijańskiego (rozdział II), uzdrowienia (rozdział III), w służbie komunii (rozdział IV), a także inne celebracje liturgiczne: błogosławieństwa (rozdział V) oraz pogrzeb chrześcijański (rozdział VI). Bibliografia zawiera uporządkowane źródła. Agendy liturgiczne stanowią dla celebransa i posługujących pomoc w przygotowaniu oraz sprawowaniu czynności liturgicznych i nabożeństw. Nie będąc księgami liturgicznymi w sensie ścisłym, zawierają czasem także teksty liturgii i przepisy liturgiczne. Jednak ich celem nie jest zastąpienie ksiąg liturgicznych. Badania ujawniły, że w niektórych podręcznikach znajdują się też komentarze i dopowiedzenia autorów, mające objaśniać przygotowanie danej celebracji, dzięki czemu dostarczają cennych wskazań praktycznych. Jako celebracje związane z liturgią sakramentów badane agendy podają m.in. nabożeństwa znajdujące się w programie przygotowania do Pierwszej Komunii świętej lub bierzmowania, a także celebracje rocznic sakramentów, m.in. jubileuszy małżeńskich czy kapłańskich. Badania wykazały, że większość z nich jest albo przedrukiem, albo modyfikacją tekstów z ksiąg liturgicznych, które są zgodne z teologią Vaticanum II. Znajdują się tam również całkiem nowe kompozycje. The work contains material obtained as a result of the research, arranged according to the key, which is the content o f the Catechism of the Catholic Church. Chapter I is introductory issues concerning the understanding of the concepts of sacraments and sacramentals and their development in theology, with particular emphasis on the currents of Vatican II. The main sources of post-conciliar theology and the law of sacraments were also indicated. A detailed analysis of the material in each chapter is preceded by the genesis of the terms used in the Catechism, grouping the sacraments: Christian initiation (chapter II), healing (chapter III), in the service of communion (chapter IV), as well as other liturgical celebrations: blessings (chapter V) and Christian funeral (chapter VI). The bibliography contains organized sources. Liturgical agendas assist the celebrant and ministers in preparing and performing liturgical activities and services. Not being liturgical books in the strict sense, they sometimes also contain liturgical texts and liturgical regulations. However, their purpose is not to replace liturgical books. Research has revealed that some textbooks also contain comments and additions by the authors, intended to explain the preparation of a given celebration, thus providing valuable practical advice. Celebrations related to the liturgy of the sacraments are mentioned by the examined agencies as: services included in the program of preparation for First Holy Communion or Confirmation, as well as celebrations of sacramental anniversaries, including marital or priestly anniversaries. Research has shown that most of them are either reprints or modifications of texts from liturgical books that are consistent with the theology of Vatican II. There are also completely new compositions.