Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021, T. 117

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/2079

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 20
  • Item
  • Item
    Utwór i nośnik utworu fotograficznego w działalności muzeów i archiwów kościelnych
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Zakrzewski, Piotr
    Kategorie fotografii znajdujących się w muzeach i archiwach kościelnych są zróżnicowane. Różnorodność ta w połączeniu z faktem, że fotografia oddaje za pomocą środków technicznych obraz rzeczywistości, budzi pytania, czy i jakie fotografie są utworami podlegającymi ochronie prawno-autorskiej. Przeważa pogląd, że fotografia odzwierciedla obraz rzeczywistości, ale w sposób zmie­niony przez fotografa, co tym samym pozwala potencjalnie zakwalifikować ją do kategorii utworu. W polskim piśmiennictwie i orzecznictwie na przestrzeni lat zmieniało się postrzeganie wymagań, którym musi ona odpowiadać, aby mogła zostać uznana za utwór. Początkowo za takie uważano jedynie foto­grafie, odznaczające się artyzmem (pięknem) osiągniętym dzięki staraniom fotografa, np. estetyczne ustawienie osób, operowanie światłem. Pogląd taki wydaje się być ciągle prezentowany w piśmiennictwie niemieckim. Stopnio­wo rozpoczął się proces bardziej liberalnego postrzegania spełniania przez fotografie wymagań stawianych utworom. Kluczowe znaczenie przyznano subiektywnemu obrazowi rzeczywistości – utrwalonemu przez twórcę – który każdorazowo odróżnia się od kolejnego takiego obrazu nawet tej samej rze­czywistości. Jeżeli subiektywny obraz, oparty na wyborze fotografa, uchwyco­nego fragmentu rzeczywistości rozstrzyga o spełnieniu wymagań stawianych utworom, to każda fotografia jest utworem z wyjątkiem tych, które pozbawio­ne są elementu wyboru, np. zdjęcia legitymacyjne. Dominującemu stanowisku należy jednak zarzucić zbyt liberalne rozumienie przesłanek warunkujących powstanie utworu. W muzeach i archiwach znajdują się odbitki fotograficzne, które nie mogą być utożsamiane z utworem fotograficznym. Nośnik utworu fotograficznego oraz utwór fotograficzny są innymi kategoriami pojęciowymi i prawnymi, w szczególności pierwszy z nich jest rzeczą, wobec której przysłu­guje prawo własności, a drugi – przedmiotem prawa autorskiego. Posiadanie praw do nośnika nie daje prawa korzystania z autorskich praw majątkowych.
  • Item
    Wybrane kolekcje fotograficzne w zasobach Archiwum Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie oraz Archiwum Instytutu Wydawniczego Księży Misjonarzy „Nasza Przeszłość” w Krakowie
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Umiński, Wacław
    Celem artykułu jest przybliżenie niektórych kolekcji fotograficznych zgro­madzonych w zasobie Archiwum Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie oraz Archiwum Instytutu Wydawniczego Księży Mi­sjonarzy „Nasza Przeszłość” w Krakowie. W obydwu instytucjach obok mate­riałów aktowych, geodezyjno-kartograficznych i technicznych nie brak także fotografii. Są wśród nich zarówno pojedyncze zdjęcia dokumentujące życie członków Zgromadzenia Misji, jak i historię misjonarskich placówek. Jednak spotkamy tam także albumy oraz pudełka, w których zgromadzono fotogra­fie uporządkowane według kategorii tematycznych. W większości przypad­ków trudno dzisiaj wskazać ich autorów. Wyjątkiem są kolekcje znajdujące się w zasobie Archiwum „Naszej Przeszłości”. Jest to dzieło jego założyciela, ks. prof. Alfonsa Schletza CM, który przez wiele długich lat zbierał rozmaite zdjęcia, aby z czasem stworzyć z nich wiele różnych kolekcji.
  • Item
    Dokumentacja fotograficzna archiwów kościelnych jako materiał ilustracyjny Słownika biograficznego księży diecezji sandomierskiej XIX-XX wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Tylec, Piotr
    Artykuł omawia wykorzystanie dokumentacji fotograficznej archiwów ko­ścielnych w Słowniku biograficznym księży diecezji sandomierskiej XIX-XX w. Leksykon opublikowany został w latach 2014-2019. Zawiera on 1901 biogra­mów duchowieństwa sandomierskiego. Ponad połowa z nich uzupełniona zo­stała reprodukcjami fotografii, prezentującymi wizerunki poszczególnych ka­płanów. Większość z nich odnaleziona została podczas kwerendy w Archiwum Diecezji Sandomierskiej oraz Bibliotece Seminarium Duchownego w Sando­mierzu. Autor analizuje poszczególne dokumenty źródłowe, które zawierały obiekty zdjęciowe. Dodatkowo ukazana została metoda wyboru ilustracji oraz perspektywy badawcze. Artykuł może stać się wskazówką dla autorów, którzy będą tworzyć podobne słowniki biograficzne.
  • Item
    Fotografie przechowywane w Archiwum Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie i Archiwum Klasztoru OO. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej dokumentujące historię Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Sitnik, Aleksander
    Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie i Archiwum Klasztoru oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej posiadają największy zasób fo­tografii dokumentujących historię sanktuarium pasyjno-maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej. W 1999 r. obiekt ten został wpisany na listę światowego dzie­dzictwa UNESCO, a w 2000 r. uznano go za Pomnik Historii Polski. W niniej­szym artykule zaprezentowano jego spuściznę fotograficzną. Kolekcje tych zbiorów w większości wymagają opracowania, zdigitalizowania i czekają na udostępnienie w formie wirtualnej. Wiele zdjęć należy jeszcze uporządkować. Znajdują się one w rozproszeniu przede wszystkim w Archiwum Prowincji przy aktach personalnych poszczególnych zakonników. Miejmy nadzieję, że w niedługim czasie znajdą swoje miejsce w powstałym w 2008 r. Narodowym Archiwum Cyfrowym, które w swoich zbiorach posiada największy zasób fo­tografii.