Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021, T. 117

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/2079

Browse

Browsing Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021, T. 117 by Title

Now showing 1 - 20 of 27
  • Item
    Dedykacja - Stefan kardynał Wyszyński
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Hamryszczak, Artur Paweł
    Numer jest dedykowany Stefanowi kardynałowi Wyszyńskiemu, w roku jego beatyfikacji i 65. rocznicę powstania Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych. Oprócz dedykacji zamieszczono reprint listu Prymasa Polski S. Wyszyńskiego z 15 marca 1957 r., z okazji utworzenia ośrodka ABMK przy Bibliotece Uniwersyteckiej KUL.
  • Item
    Dokumentacja fotograficzna archiwów kościelnych jako materiał ilustracyjny Słownika biograficznego księży diecezji sandomierskiej XIX-XX wieku
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Tylec, Piotr
    Artykuł omawia wykorzystanie dokumentacji fotograficznej archiwów ko­ścielnych w Słowniku biograficznym księży diecezji sandomierskiej XIX-XX w. Leksykon opublikowany został w latach 2014-2019. Zawiera on 1901 biogra­mów duchowieństwa sandomierskiego. Ponad połowa z nich uzupełniona zo­stała reprodukcjami fotografii, prezentującymi wizerunki poszczególnych ka­płanów. Większość z nich odnaleziona została podczas kwerendy w Archiwum Diecezji Sandomierskiej oraz Bibliotece Seminarium Duchownego w Sando­mierzu. Autor analizuje poszczególne dokumenty źródłowe, które zawierały obiekty zdjęciowe. Dodatkowo ukazana została metoda wyboru ilustracji oraz perspektywy badawcze. Artykuł może stać się wskazówką dla autorów, którzy będą tworzyć podobne słowniki biograficzne.
  • Item
    Dokumentacja fotograficzna w zasobie Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie (aktualny stan badań i perspektywy)
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kapuściński, Jacek
    Tematem artykułu jest opis stanu dokumentacji fotograficznej zgromadzonej w Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej. Przechowuje się ją w dwóch po­mieszczeniach (magazyn nr 2 i pracownia naukowa nr 2); w pierwszym tworzy ona Fototekę (budowaną przez lata, obejmującą 536 albumów i 4484 zdjęcia), która liczy 13 mb., a w drugim wchodzi w skład pięciu zespołów, będących spuściznami archiwalnymi po zmarłych duchownych (15 albumów i 1104 zdjęcia, w tym 175 w wersji cyfrowej). W zasobie archiwalnym zajmuje ona miejsce w dwóch segmentach, nazwanych: Dokumentacja pozaaktowa i Akta osób duchownych, które współtworzą Dział II, zawierający dokumenty i akta wytworzone w strukturach (archi)diecezji. W wyniku przeprowadzonych do tej pory działań porządkowych i inwentaryzacyjnych udało się wydzielić 881 j.a. i scalić je w konkretne zespoły i kolekcje, do których sporządzono odpo­wiednie spisy. Wciąż wiele fotografii pozostaje niezidentyfikowanych, dlatego opóźniają się dalsze etapy prac inwentaryzacyjnych. Na podstawie dotychcza­sowych badań można stwierdzić, że całość dokumentacji fotograficznej za­chowana jest w dobrym stanie i pod względem zawartości treściowej ma dużą wartość historyczną.
  • Item
    Fotografia w archiwum. Identyfikacja – zabezpieczanie – konserwacja
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Seweryn, Anna
    Artykuł poświęcony jest zagadnieniu fotografii jako materiału archiwalnego wymagającego szczególnej wiedzy na etapie identyfikacji, zabezpieczania i konserwacji zbiorów. Fotografie to obiekty wykonane w różnorodnych tech­nikach i technologiach, na bazie rozlicznych podłoży i substancji światłoczu­łych. Ich skomplikowana budowa odpowiedzialna jest za wyjątkową wrażli­wość obiektów w kontakcie z czynnikami niszczącymi oraz często gwałtowny przebieg procesu degradacji, kończący się nawet całkowitą utratą nośnika. Tekst porusza problematykę identyfikacji technik i technologii wykonania obiektów, opisuje czynniki wpływające na degradację zdjęć, a także podkreśla podstawowe wytyczne do zabezpieczania oraz konserwacji zbiorów. Przedstawione zostały również początki powstawania zjawiska fotografii, jak i najczęściej występujące w zbiorach polskich techniki fotograficzne. Au­torka opisuje najważniejsze badania dotyczące identyfikacji i zabezpieczania fotografii wraz z podaniem materiałów źródłowych. Zasadniczą częścią opracowania są wytyczne dotyczące procesu iden­tyfikacji techniki wykonania obiektu, od którego należy rozpocząć wszelkie działania odnoszące się do zabezpieczenia czy konserwowania fotografii (w tym identyfikacja nietrwałych podłoży z tworzyw sztucznych). Następnie opisano najczęstsze przyczyny degradacji archiwalnych materiałów fotogra­ficznych oraz podstawowe procesy, dzięki którym można pozytywnie wpłynąć na „długość życia” zbiorów fotograficznych (w tym przechowywanie obiek­tów w parametrach obniżonej temperatury i wilgotności względnej powietrza). Opracowanie kończy opis prewencyjnych działań konserwatorskich nie­zbędnych do utrzymania zbiorów w dobrym stanie zachowania oraz prawidłowego obchodzenia się z fotografiami podczas prowadzania procesu digitaliza­cji zbiorów.
  • Item
    Fotografie i albumy w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Varietas Ordinanda
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Sołomieniuk, Michał
    W komunikacie omówiono zbiory fotograficzne Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, ich „lokalizację” w zasobie, różnorodne formy występowania, stan zinwentaryzowania, sposób udostępniania i reprodukowania. Zbiory te są nazwane „varietas ordinanda”, czyli różnorodność, domagająca się uporząd­kowania, i termin ten odpowiada stanowi faktycznemu. This text presents the photograph collections of the Archdiocesan Archives in Gniezno, their “location” in the archives, their various forms of occurrence, the state of inventory, as well as the way they are made available and reproduced. These collections are named “varietas ordinanda”, i.e. varieties requiring ar­rangement and description, a term which corresponds to their actual state.
  • Item
    Fotografie organów w zbiorach Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie jako źródła do dziejów organów w diecezji tarnowskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Pasternak, Paweł
    Fotografie organów w Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie zachowały się głównie jako dodatek do ankiet Ośrodka Dokumentacji Zabytków z 1971 r. dotyczących stanu organów w parafiach. Artykuł omawia te z nich, które przedstawiają instrumenty dziś nieistniejące, przebudowane lub przeniesione do innych kościołów. Oprócz tych fotografii w archiwum znajdują się zapro­szenia na poświęcenia pięciu instrumentów, także zawierające ich zdjęcia.
  • Item
    Fotografie polonijne jako historyczne dziedzictwo archiwalne Polskiej Misji Katolickiej we Francji
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Czarnowski, Robert
    Artykuł został poświęcony wybranym zespołom zasobu archiwalnego Polskiej Misji Katolickiej, w którym omówiono znalezione tam fotografie w kontek­ście historycznym. Zachowany materiał przedstawia uroczystości religijne oraz patronalne poszczególnych stowarzyszeń polonijnych. Zaprezentowano także zdjęcia obiektów sakralnych, fotografie dokumentujące pomoc Polsce w okresie stanu wojennego, a także te znajdujące się w organach prasowych Polskiej Misji Katolickiej: „Polak we Francji”, „Polska Wierna”, „Glos Ka­tolicki”. W dalszej kolejności przedstawiono fotografie w zbiorach luźnych. Najstarsze z nich dotyczą wydarzeń po 1919 r., kiedy Polacy przybyli do Fran­cji w celach zarobkowych. Po I wojnie światowej Francja potrzebowała rąk do pracy, głównie w kopalniach, toteż szukała ich w wielu miejscach, również w niedawno odrodzonej Polsce. Zaprezentowano także zdjęcia obozowe, przekazane Archiwum PMK przez Barbarę Kujawską-Biernat, córkę bratanicy zmarłego ks. prałata Wiktora Miedzińskiego, który w latach 1945-1958 był polskim duszpasterzem w Metzu.
  • Item
    Fotografie przechowywane w Archiwum Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie i Archiwum Klasztoru OO. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej dokumentujące historię Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Sitnik, Aleksander Krzysztof
    Archiwum Prowincji oo. Bernardynów w Krakowie i Archiwum Klasztoru oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej posiadają największy zasób fo­tografii dokumentujących historię sanktuarium pasyjno-maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej. W 1999 r. obiekt ten został wpisany na listę światowego dzie­dzictwa UNESCO, a w 2000 r. uznano go za Pomnik Historii Polski. W niniej­szym artykule zaprezentowano jego spuściznę fotograficzną. Kolekcje tych zbiorów w większości wymagają opracowania, zdigitalizowania i czekają na udostępnienie w formie wirtualnej. Wiele zdjęć należy jeszcze uporządkować. Znajdują się one w rozproszeniu przede wszystkim w Archiwum Prowincji przy aktach personalnych poszczególnych zakonników. Miejmy nadzieję, że w niedługim czasie znajdą swoje miejsce w powstałym w 2008 r. Narodowym Archiwum Cyfrowym, które w swoich zbiorach posiada największy zasób fo­tografii.
  • Item
    Fotografie w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kwaśniewski, Andrzej
    W Archiwum Diecezjalnym w Kielcach znajduje się kolekcja zdjęć zinwenta­ryzowanych w postaci 480 j.a. Jest to znacząca kolekcja dla dziejów diecezji kieleckiej. Obejmuje ona fotografie wykonane w XX i XXI wieku, często do­tyczy osób, które żyły na przełomie XIX i XX wieku. Zdjęcia te są dokumenta­cją załącznikową do akt kancelaryjnych Kurii Diecezjalnej w Kielcach. Część z nich to spuścizny duchowieństwa. W odniesieniu do analizowanych zdjęć należy używać pojęcia dokumentacja fotograficzna.
  • Item
    Fotografie w Archiwum Diecezji Łuckiej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Hamryszczak, Artur Paweł
    Archiwum Diecezji Łuckiej, które jest przechowywane w Ośrodku Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych, ma charakter szczątkowy i gromadzi do­kumentację wytworzoną od II wojny światowej do lat 60. XX wieku, czyli śmierci ordynariusza bpa Adolfa Szelążka w Zamku Bierzgłowskim w 1950 r., i późniejszej działalności księży łuckich. Cały zasób archiwum został opraco­wany po przewiezieniu go do Ośrodka ABMK. Miał on charakter rozsypu, dla­tego prace inwentaryzacyjne były żmudne i długotrwałe. Opracowanie doku­mentacji fotograficznej zgodnie z metodyka archiwalną wymagało m.in. iden­tyfikacji osób, miejsc oraz daty wykonania. Aktualnie w zasobie Archiwum Diecezji Łuckiej znajdują się 434 zdjęcia, które wchodzą w skład 4 zespołów. Najwięcej fotografii znajduje się w zespole spuścizn oraz zbiorów ikonogra­ficznych. W dwóch pozostałych zespołach: Wyższe Seminarium Duchowne w Łucku i Parafia katedralna w Łucku, zdjęcia stanowią marginalną liczbę dokumentacji nieaktowej. Fotografie uwieczniają duchowieństwo katolickie diecezji i biskupów łuckich oraz budynki sakralne (kościoły i cerkwie) czy też ważne wydarzenia społeczno-religijne. Są też zdjęcia o proweniencji świec­kiej, przedstawiające m.in. Zakład Przyrodoleczniczy doktora Apolinarego Tarnawskiego w Kosowie. Zasób fotograficzny, tak jak i całe Archiwum Diecezji Łuckiej, nie jest udostępniany ze względu na stan fizyczny dokumen­tacji. Planowana jest digitalizacja całego zasobu archiwalnego i udostępnienie go w postaci cyfrowej.
  • Item
    Jezuici w obiektywie. Zbiory fotograficzne Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Dorosz, Krzysztof; Trzcińska, Katarzyna
    Artykuł ma na celu przedstawienie zbiorów fotograficznych znajdują­cych się w posiadaniu Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowiec-kiej Towarzystwa Jezusowego. W ostatnich latach daje się zaobserwo­wać wzrost zainteresowania zdjęciami zarówno wśród zawodowych historyków, jak i pasjonatów przeszłości. Zdjęcia w posiadaniu Archiwum obejmują okres od początku XX wieku po współczesność. W pierwszej kolejności uwiecznieni na nich zostali przede wszystkim ludzie: jezu­ici wszystkich szczebli hierarchii zakonnej, ważne postaci historii Polski i Kościoła powszechnego, a także osoby świeckie związane z jezuitami. Następnie można wyodrębnić zdjęcia budynków należących do jezuitów i prowadzonych przez nich dzieł oraz dokumentację ważnych wydarzeń w historii Polski. Artykuł zamyka omówienie zdjęć jezuitów – pasjona­tów fotografii.
  • Item
    Opracowanie fotografii w Narodowym Archiwum Cyfrowym. Uwagi do zespołów i zbiorów o tematyce kościelnej
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Kalisz, Katarzyna
    W zasobie Narodowego Archiwum Cyfrowego są przechowywane fotografie wytworzone i zgromadzone przez agencje fotograficzne, czołowych polskich fotografów zawodowych, fotoreporterów lub fotografów amatorów. Fotografie te mogą stanowić samodzielne całości, bądź być częścią zespołów aktowych. W artykule poruszono zagadnienia związane z zespołami (zbiorami) składającymi się wyłącznie z dokumentacji fotograficznej. Akty normatywne wydane przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ustalają sposób postępowania z materiałami archiwalnymi. Są to: Zarządzenie nr 7 z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie ewidencjonowania zasobu archiwalnego w archiwach państwowych oraz Zarządzenie nr 8 z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie inwentaryzacji ma­teriałów archiwalnych, oraz sporządzania i zatwierdzania elektronicznych in­wentarzy archiwalnych dla zespołów (zbiorów) w archiwach państwowych. W Zarządzeniu nr 34 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 9 września 2019 r. w sprawie zasad porządkowania i inwentaryzacji dokumentacji fotograficznej w archiwach państwowych wskazano w szczególności na sposób postępowania z fotografiami. Dokumentacja fotograficzna powinna posiadać ewidencję. W przypadku gdy stan zachowania zdjęć budzi wątpliwości, a także jest przeszkodą w digi­talizacji, należy skonsultować się z dyplomowanym konserwatorem i w razie konieczności przeprowadzić konserwację. Inwentaryzacja i digitalizacja wraz z przepakowaniem do opakowań zabezpieczających to kolejne etapy pracy nad zespołem (zbiorem) archiwalnym. Podczas prac inwentaryzacyjnych oceniana jest wartość archiwalna materiałów. Wstęp do inwentarza zawiera informacje dopełniające posiadaną wiedzę o materiałach w zespole (zbiorze) oraz o ich twórcy (autorze kolekcji). Do prac ewidencyjnych czy inwentaryzacyjnych najlepiej wykorzystać Zintegrowany System Informacji Archiwalnej (ZoSIA). W Narodowym Archiwum Cyfrowym są przechowane zespoły i zbiory poświęcone tematyce kościelnej. W artykule omówiono je z uwagi na intere­sującą zawartość, metodę opracowania i opisu, problematykę autorskich praw majątkowych, możliwość wykorzystania przez użytkowników, a także ocenę wartości archiwalnej. Są to głównie: 3/19/0 Zbiór fotografii dotyczących obchodów kościelnych Tysiąclecia Chrztu Polski, 3/43/0 Archiwum fotograficzne Stanisława Porębskiego, 3/76/0 Zbiór fotografii dotyczących uroczystości beatyfikacyjnych księdza Jerzego Popiełuszki w Warszawie, 3/78/0 Zbiór ko­pii cyfrowych fotografii dotyczących opactwa Benedyktynów w Tyńcu, 3/82/0 Kolekcja Mariana Romaniuka dotycząca Prymasa Polski Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
  • Item
    Opracowanie, digitalizacja i udostępnianie fotografii związanych z działalnością ks. Franciszka Blachnickiego w Archiwum Głównym Ruchu Światło-Życie
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Derewenda, Robert
    Fotografie dokumentujące działalność ks. Franciszka Blachnickiego zgromadzone w Archiwum Głównym Ruchu Światło-Życie to największe zbiory poświęcone tej osobie. Archiwum jest częścią Instytutu im. ks. Franciszka Blach­nickiego, który zabezpiecza spuściznę po tym kapłanie i upowszechnia jego myśl. Na kolekcje fotografii składają się serie odbitek pozytywowych, slaj­dy, klisze oraz albumy. Zdjęcia zostały odpowiednio opisane i nadano im sy­gnatury. Fotografie, slajdy i klisze zostały zdigitalizowane w odpowiednich rozdzielczościach pozwalających na wykorzystanie do druku. Bezpośrednim dysponentem zdjęć jest Wydawnictwo Światło-Życie, które wydaje wiele ksią­żek poświęconych działalności ks. F. Blachnickiego. Fotografiami są również zainteresowane redakcje czasopism, portali internetowych i organizatorzy wydarzeń poświęconych ks. F. Blachnickiemu. Zdjęcia zostały również wy­korzystane w przygotowaniu filmów o kapłanie. Założony przez ks. F. Blach­nickiego Ruch Światło-Życie nieustannie się rozwija, a zainteresowanie osobą założyciela jest ciągle żywe.
  • Item
    Problematyka dziejów szkolnictwa i wychowania w zbiorach fotograficznych Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Jaworski, Piotr; Juśko, Paweł
    Początki diecezji tarnowskiej sięgają schyłku XVIII stulecia. Od początku swojego istnienia diecezja gromadziła dokumentację, która stała się podstawą dla jej późniejszego archiwum historycznego. Jednakże samodzielna instytu­cja Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie powstała dopiero w 1959 r. Do lat 50. XX wieku wszelkie dokumenty o wartości historycznej zdeponowane były w pomieszczeniach Kurii Diecezjalnej w Tarnowie oraz w muzeum diecezjal­nym. Największy przełom w dziejach archiwum nastąpił w latach 2009-2015. Dokonano wówczas gruntownej rewitalizacja tej instytucji, podczas której zinwentaryzowano i uporządkowano cały zasób archiwalny, wyodrębniając m.in. 14 działów fotograficznych. Są one zróżnicowane pod względem tema­tyki, objętości oraz formy zapisu fotografii. W 2015 r. dokumentacja fotogra­ficzna w zasobie tego archiwum liczyła łącznie 33,32 mb. W zbiorach tych znajdują się także pozycje (fotografie, grupy fotografii) dotyczące problema­tyki szkolnictwa i wychowania. Mają one dużą wartość poznawczą i powin­ny zostać uwzględnione jako źródła ikonograficzne w badaniach historyków i pedagogów zajmujących się tą problematyką. Artykuł zawiera wyodrębniony wykaz 300 takich pozycji, które z perspektywy badaczy dziejów szkolnictwa i wychowania, mogą być użyteczne przy kwerendzie w tarnowskim archiwum diecezjalnym lub też zachęcać do jej przeprowadzenia. W artykule dokona­no również omówienia przykładów takiej dokumentacji w postaci „kolekcji” dedykowanych tematycznie: historii Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w diecezji tarnowskiej, Małego Seminarium Duchownego w Tarnowie, szkoły podstawowej w Wojakowej oraz biografii Służebnicy Bożej Ste­fanii Łąckiej.
  • Item
  • Item
  • Item
    [Recenzja]: Ks. Łukasz Simiński, Opiekuńczo-wychowawcza działalność Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w latach 1905-1939. Na przykładzie Biskupiego Zakładu Wychowawczego dla Dziewcząt pod wezwaniem św. Anny w Kamieniu Krajeńskim, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2018, ss. 187
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Akonom, Jakub
    Pełny tytuł: [Recenzja]: Ks. Łukasz Simiński, Opiekuńczo-wychowawcza działalność Zgro­madzenia Sióstr św. Elżbiety w latach 1905-1939. Na przykładzie Biskupiego Zakładu Wychowawczego dla Dziewcząt pod wezwaniem św. Anny w Kamieniu Krajeńskim, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2018, ss. 187
  • Item
  • Item
  • Item