Przekraczanie granic. Rosyjska, ukraińska i białoruska przestrzeń literacka, kulturowa i językowa z perspektywy XXI wieku. Księga jubileuszowa

Abstract
Książka stanowi zbiór tekstów autorstwa polskich, rosyjskich, białoruskich, ukraińskich i czeskich slawistów: językoznawców, przekładoznawców, literaturoznawców, kulturoznawców oraz historyków. Tytułowe zagadnienie przekraczania granic (rzeczywistych i umownych) zostało poddane naukowej refleksji w kontekście paradygmatów interdyscyplinarnych obecnych w badaniach humanistycznych. Tom składa się z dwóch części. Pierwszą część tworzą teksty z zakresu językoznawstwa wschodniosłowiańskiego i translatoryki. Tematyka tej części dotyczy rozwoju języków narodowych oraz przenikania ich systemów i rejestrów wewnątrzsystemowych. Omawiane są również zasady tworzenia nowych i wzrost aktywności już istniejących dyskursów: publicystycznego, naukowego, religijnego, kreatywności w komunikacji jako rezultatu przekraczania umownych granic stylistyki tekstu i konwencji językowych nominacji. W części tekstów przeanalizowano decyzje translatorskie w procesie transpozycji tekstów do innych obszarów językowo-kulturowych. Poruszono również zagadnienia nowych perspektyw badawczych zjawisk terminologicznych, leksyki specjalistycznej oraz słownictwa sprofilowanego funkcjonalnie. Z kolei refleksja naukowa w drugiej części – literaturoznawczej i kulturoznawczej została skoncentrowana na zagadnieniach postpamięci, dyskursu postkolonialnego oraz tożsamościowego, w tym religijnego w literaturze rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej. Poruszono w niej także zagadnienia estetyki literackiej w kontekście literatury Słowian Wschodnich. Zaobserwowano tendencje przekraczania granic gatunków literackich. Z kolei w badaniach kulturoznawczych zaprezentowano temat przekraczania granic kulturowych konwencji gatunkowych ukształtowanych na gruncie filmoznawstwa. Publikacja wskazuje na potrzeby przekraczania granic geograficznych, politycznych w celu poszerzania horyzontów badawczych i propagowania idei otwartości na inne kultury, języki oraz literaturę, w szczególności naszych Wschodnich Sąsiadów: Rosjan, Ukraińców i Białorusinów.
The book presents texts by Polish, Russian, Belarusian, Ukrainian and Czech slavists including linguists, translators, literary scholars, culturalists and historians. The cover topic of crossing borders (in both the concrete and metaphorical sense) is scientifically studied in the context of interdisciplinary paradigms adopted in humanistic research. The book includes two parts. The first part consists of texts on Eastern Slavic linguistics and translation studies dealing with both the development of national languages and the influence of different language systems on each other. Furthermore, the first part describes rules for creating new discourses and describes how existing discourses, e.g., journalistic, scientific, religious, develop as a result of crossing the boundaries of text stylistics and the conventions of linguistic nominations. Some texts analyse translator's decisions in the transposition of texts into other linguistic and cultural areas. Other texts address issues of new research perspectives of terminological phenomena, specialised lexis and functionally profiled vocabulary. The second part of the book consists of literary and cultural studies. The focus is on issues of post-memory, post-colonial discourse and identity, including religious identity in Russian, Ukrainian and Belarusian literature. Furthermore, the second part addresses literary aesthetics in the context of the literature of the Eastern Slavs. The tendencies of crossing the borders of literary genres were observed, whereas the topic of crossing the borders of cultural genre conventions shaped in film studies was presented on the ground of cultural studies. In summary, the book argues for crossing geographical and political borders in order to broaden research horizons and to promote openness to other cultures, languages and literatures, in particular those of our Eastern neighbours: Russians, Ukrainians and Belarusians.
Description
Keywords
przekraczanie granic, języki wschodniosłowiańskie, literatura i dramaturgia Europy Wschodniej, kontakty językowo-kulturowe, crossing borders, East Slavic languages, literature and drama of Eastern Europe, linguistic and cultural contacts
Citation
ISBN
978-83-8061-862-6