Religia i moralność w świadomości Polaków – analiza socjologiczna

Mariański, Janusz

Religia i moralność w świadomości Polaków – analiza socjologiczna

dc.contributor.author	Mariański, Janusz
dc.date.accessioned	2024-06-06T09:36:10Z
dc.date.available	2024-06-06T09:36:10Z
dc.date.issued	2014
dc.description.abstract	Z socjologicznego punktu widzenia postawiono w artykule kilka interesujących pytań. Jak kształtuje się w świadomości współczesnych Polaków relacja między wiarą religijną i moralnością? Czy religia jest uznawana za konieczny fundament życia moralnego czy jedynie za instancję podtrzymującą pewien określony porządek moralny? Czy i w jakim zakresie religia ma moc wpływania na ludzkie zachowania, zarówno w dziedzinie moralności indywidualnej (osobistej), jak i społecznej oraz obywatelskiej? Czy można być moralnym bez religii? Jaki jest wpływ religii na moralność małżeńską i rodzinną? Czy istnieje związek pomiędzy religią i absolutyzmem moralnym? Czy nasilający się permisywizm moralny sprzyja osłabieniu więzi z religią? W jakich środowiskach społecznych będą wyraźniej manifestować się związki pomiędzy religią i moralnością? Szczególną uwagę zwrócimy na kilka wybranych kwestii związanych z moralnością, zwłaszcza z moralnością usytuowaną w kontekście społecznego nauczania Kościoła katolickiego, które będą wskazywać na rozmiary rozchodzenia się religii i moralności w świadomości Polaków (w tym także katolików). Podejmujemy przede wszystkim zagadnienie stosunku Polaków do ogólnych zasad moralnych (absolutyzm – relatywizm), a następnie deklarowane uzasadnienia norm moralnych i postaw wobec moralności katolickiej. W rozważaniach na temat relacji religii i etyki, religijności i moralności, odwołujemy się do sondaży opinii publicznej i badań socjologicznych, z pełną świadomością, że ich wyniki nie zawsze są ze sobą konkluzyjne, niekiedy nawet wyraźnie rozbieżne. Dzieje się tak z różnych powodów, m.in. i z tego, że niekiedy wyniki w sondażach są częściowym efektem tego, iż respondenci odpowiadają w sposób społecznie „właściwy”, niekoniecznie w pełni zgodnie z własnymi przekonaniami. The article poses some interesting questions asked from a sociological point of view. In what way is, in the consciousness of contemporary Poles, the relationship between religious faith and morals shaped? Is religion considered a necessary foundation of moral life, or is it thought to be merely supporting a certain moral order? Does (and if so, to what extent) religion have the power to influence human behavior, either on the level of individual (personal) morality or that of social or civic morality? Is it possible to be moral without religion? What is the impact of religion on marital or family morality? Is there a connection between religion and moral absolutism? Does the escalation of moral permissiveness reinforce the weakening of ties with religion? In which sectors of the society is the relationship between religion and morality manifesting more clearly? Particular attention is paid to a few selected issues related to morality, especially in the context of social teaching of the Catholic Church; these issues indicate the scale of the increasing mutual distance between religion and morality in the minds of Poles (including Catholics). We take primarily the issue of the attitude of Poles to general moral principles (absolutism vs. relativism), then we focus on the issue of the declared justification of moral norms and attitudes towards Catholic morality. In our considerations on the relationship between religion and ethics, religion and morality, we refer to public opinion polls and sociological research. We are aware that their results are not always consistent with each other, sometimes clearly divergent. There are a variety of reasons for that, one of them being the fact that the results of polls are sometimes partly an effect of respondents’ giving answers which are rather intended to be socially “correct”, not necessarily to fully express respondents’ own convictions.
dc.identifier.citation	"Zeszyty Naukowe KUL", 2014, T. 57, nr 4, s. 67-91
dc.identifier.issn	2543-9715
dc.identifier.issn	0044-4405
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12153/7339
dc.language.iso	pl
dc.publisher	Wydawnictwo KUL
dc.rights	Ustawowy zakres dozwolonego użytku
dc.subject	religia
dc.subject	moralność
dc.subject	świadomość społeczna
dc.subject	absolutyzm i relatywizm
dc.subject	zasady moralne katolicyzmu
dc.subject	religion
dc.subject	morality
dc.subject	public awareness
dc.subject	absolutism
dc.subject	relativism
dc.subject	moral principles of Catholicism
dc.title	Religia i moralność w świadomości Polaków – analiza socjologiczna
dc.title.alternative	Religion and morality in the consciousness of Poles – a sociological analysis
dc.type	info:eu-repo/semantics/article