Filozofia Gilberta Keitha Chestertona. Próba rekonstrukcji
Loading...
Date
2024-01-17
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Niniejsza praca jest próbą całościowej rekonstrukcji myśli filozoficznej G.K. Chestertona. W pracy uzasadniam, że angielskiego literata można traktować jako filozofa, który opracował swój własny system. Chesterton był pisarzem, ale także nieakademickim filozofem. W niniejszej pracy starałem się zebrać jego poglądy i uporządkować według głównych dyscyplin filozofii. Są to następujące dyscypliny (odpowiadające kolejnym rozdziałom rozprawy): epistemologia, metafizyka, teologia naturalna, filozofia religii, filozofia dziejów, filozofia człowieka i etyka społeczna. Rozdział pierwszy ma charakter wstępny. Za najważniejsze i najbardziej oryginalne uważam następujące filozoficzne koncepcje Chestertona: w epistemologii i metafizyce Chesterton łączy zdroworozsądkowy realizm z woluntaryzmem. W teologii naturalnej Chesterton zaproponował oryginalny argument za istnieniem Boga - argument z wdzięczności. W filozofii religii chrześcijańskiej (katolickiej) Chesterton jako pierwszy wyraźnie sformułował apologetyczny trylemat: Jezus był Bogiem, albo szaleńcem albo kłamcą. Jeśli chodzi o antropologię i filozofie dziejów, to Chesterton jest przedstawicielem antyoświeceniowego nurtu niewiary w postęp. Według niego dzieje człowieka są nie tyle linią wzrostu, ile falą wzlotów i upadków, w których raz zbliżamy, a raz oddalamy się od ideału. Oryginalnym wkładem Chestertona do filozofii społecznej był dystrybucjonizm.
This thesis attempts a comprehensive reconstruction of G.K. Chesterton's philosophical thought. In the thesis I justify that the English literary writer can be regarded as a philosopher who developed his own system. Chesterton was a writer, but also a non academic philosopher. In this thesis, I have tried to collect his views and organise them according to the main disciplines of philosophy. These disciplines are as follows (corresponding to the following chapters of the thesis): epistemology, metaphysics, natural theology, philosophy of religion, philosophy of history, philosophy of man and social ethics. The first chapter is introductory in nature. I consider the following philosophical concepts of Chesterton to be the most important and original: in epistemology and metaphysics, Chesterton combines common-sense realism with voluntarism. In natural theology, Chesterton proposed an original argument for the existence of God - the argument from gratitude. In the philosophy of the Christian (Catholic) religion, Chesterton was the first to explicitly formulate the apologetic trilemma: Jesus was God, either a madman or a liar. In terms of anthropology and philosophy of history, Chesterton is a representative of the anti-Enlightenment view of disbelief in progress. According to him, human history is not so much a line of growth as a wave of ups and downs in which we move once closer to and once further away from the ideal. Chesterton's original contribution to social philosophy was distributism.
Description
Wydział Filozofii, Instytut Filozofii; promotor: prof. Jacek Wojtysiak
Keywords
Chesterton, filozofia, zdrowy rozsądek, idea, światopogląd, philosophy, common sense, worldview