Stan wiedzy oraz model dotychczasowej praktyki kształcenia ustawicznego i aktywności zawodowej dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie
Loading...
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Jednym z zadań realizowanych w ramach projektu „KUL – uczelnia bez barier” było utworzenie w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II uniwersyteckiego Centrum Doskonałości – transdyscyplinarnego zespołu, badaczy i specjalistów praktyków, prowadzących badania aplikacyjne w dwóch szczególnie ważnych dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną (NI) obszarach. Pierwszym z obszarów jest, praktycznie nieobecne aktualnie w polskim systemie edukacji, sformalizowane kształcenie ustawiczne (kształcenie przez całe życie) tej grupy osób, realizowane przez placówki szkolnictwa wyższego (znane w przestrzeni międzynarodowej jako idea Think College). Drugim obszarem jest strategia zwiększająca wykorzystanie potencjału zawodowego, jaki posiadają dorosłe osoby z NI, w celu skutecznej ich tranzycji do rynku pracy (znane w przestrzeni międzynarodowej jako Think Work). Dostępne od wielu dekad wyniki analiz prowadzonych w zakresie rynku pracy wskazują jednoznacznie, że głównymi uwarunkowaniami sukcesu w realizacji kariery zawodowej przez osoby młode, wchodzące w dorosłość i poszukujące miejsca pracy, są: kwalifikacje zawodowe i kompetencje miękkie – umiejętność nawiązywania i podtrzymywania relacji pracowniczych oraz pełnienia roli pracownika. Wśród młodych dorosłych część to „populacja specjalna”, najczęściej są to młodzi dorośli z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Zdecydowana większość z tych osób młodych nie ma dużych przeszkód w nabyciu kwalifikacji zawodowych oraz kompetencji miękkich umożliwiających im realizację własnych celów w zakresie kariery zawodowej. Natomiast osoby z niektórymi niepełnosprawnościami (np. choroby i zaburzenia psychiczne, autystyczne spektrum zaburzeń, niepełnosprawności rozwojowe, niepełnosprawność intelektualna) nie są w stanie realizować celów swoich karier zawodowych bez uzyskania specjalistycznego wsparcia. Specjalistyczne wsparcie konieczne jest już na etapie edukacji szkolnej i dalej w podejmowaniu ról zawodowych oraz prób samodzielnego dorosłego życia. Potrzeby wyznaczające zakres i poziom tego wsparcia są bardzo zindywidualizowane i mają dynamiczny charakter, co oznacza, że nie może ono być zaplanowane raz na resztę życia osoby. Potrzeba dużej indywidualizacji wsparcia i jego stała dynamika to są podstawowe wyzwania dla zespołów opracowujących strategie jego realizacji. Niniejsza monografia prezentuje efekty prac dwóch zespołów specjalistów skupionych wokół powołanego Centrum Doskonałości, jeden z nich skupił się głównie na możliwości organizacji w Polsce sformalizowanego kształcenia ustawicznego dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną (NI). Chodzi o implementacji idei Think College w kształcie inkluzywnych programów kształcenia osób z NI, realizowanych przez placówki szkolnictwa wyższego. Drugi zespół specjalistów, skupił się na przeglądzie istniejących strategii wsparcia realizacji kariery zawodowej przez dorosłe osoby z NI poszukujące pracy w myśl idei Think Work i podjął próbę opisu modelu takiej strategii z uwzględnieniem polskich realiów. Zdając sobie sprawę, że jest to pierwszy głos w debacie o kształceniu ustawicznym osób niepełnosprawnych intelektualnie w placówkach szkolnictwa wyższego w naszym kraju i kolejny w debacie o efektywności strategii wsparcia tranzycji osób NI do rynku pracy, zapraszam do dyskusji i wspólnego namysłu nad doskonaleniem już
istniejących rozwiązań.
Description
Projekt „KUL – uczelnia bez barier” współfinansowany z Funduszy Europejskich w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Keywords
oosby niepełnosprawne, niepełnosprawność intelektualna, szkoły wyższe, Think College, inkluzywne programy kształcenia, Think Work