Portrety władców wołoskich z dynastii Basarabów w XIV-XVI wieku. Kształtowanie się Młodszej Europy - dojrzałe wzorce sztuki portretowej wczesnego średniowiecza
Loading...
Date
2023-09-26
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Portrety władców wołoskich z dynastii Basarabów w XIV-XVI w., przedstawione w kontekście kształtowania się Młodszej Europy, zostały opracowane w oparciu o szeroki zakres badań sztuki europejskiej. Praca doktorska podzielona została na dwa główne bloki tematyczne, w pierwszej części autorka zarysowuje kontekst kosmopolityczny, zacierający żelazną granicę pomiędzy sztuką bizantyńską - wschodnią, a łacińską - zachodnią. Część druga skupia się natomiast wokół historii Wołoszczyzny oraz analizy portretów Basarabów. Portrety Basarabów, zawężone stricte do malarstwa ściennego z terenów Wołoszczyzny oraz Transylwanii, skupione zostały wokół postaci czternastu z czterdziestu czterech władców. Najstarsze freski, które przedstawiają Basaraba I (1310-1352) dziś określanego imieniem Mikołaja Aleksandra (1352-1364), Mircze I Starego (1386-1418) oraz Michała I (1418-1420) pochodzą z cerkwi książęcej w Curtea de Arges oraz z cerkwi Trójcy Świętej Cozia. Średniowieczne portrety należące zaledwie do dziewięciu dynastów, przetrwały wszelkie zawirowania historii i stanowią świadectwo zarówno sztuki wołoskiej jak i prestiżu władzy Basarabów. Wizerunki fundatorów trzymających w dłoniach modele świątyń, władcy koronowani przez Aniołów stojący przed obliczem Boga czy dumni dynaści wspierający swych synów, legitymizujący ich prawa do objęcia należnego im tronu - pomimo niewielkiej ilości zachowanych obiektów zakres tematyki portretów jest szeroki i czerpiący wyraźnie ze wzorców oraz zasobów treściowych Wschodu.
Portraits of Wallachian rulers, of the House of Basarab in the 14th-16th century, presented in the context of the formation of Younger Europe, have been developed1 based on a wide range of research on European art. This doctoral thesis has been divided into two main thematic blocks. In the first part, the author outlines the cosmopoli tan context, blurring the line between Byzantine - Eastern - art, and Latin - Western - art. Whereas, the second part focuses on the history of Wallachia and examines portraits of the Basarabs. Portraits of Basarabs, narrowed down to walli paintings from the regions of Wallachia and Transylvania, have been focused on fourteen out of forty rulers. The old-est frescoes depicting Basarab I (1310-1352). Nicholas AIexander (1352-1364), Mircea the Elder (1386-1418) and Michael I (1418-1420) are from the Cathedral of Curtea de Arges and the Holy Trinity Church of the Cozia Monastery. Mediaeval portraits of just nine rulers have survived various historical turmoils and are a witness to the prestige oil the Basarabs’ rule as well as Wallachian art. Benefactors holding models of churches in their hands, monarchs stand ing before God and being coronated by angels, or proud rulers supporting their sons and legitimising their right of succession - despite the small number of remaining por traits, there is a wide range of subject matter, which clearly draws from Eastern standards and themes.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Nauk o Sztuce; promotor: prof. Urszula Małgorzata Mazurczak
Keywords
Wołoszczyzna, Basarabowie, średniowiecze, portret, fresk, Wallachia, Basarabs, Middle Ages, portrait, fresco