Philipa Kitchera koncepcja nauki
Loading...
Date
2018-11-14
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Niniejsza praca poświęcona jest piśmiennictwu Philipa Stuarta Kitchera. Będąc pierwszą na gruncie polskim, bardziej syntetycznie, aniżeli analitycznie czy komparatystycznie, rekonstruuje zasadnicze i najbardziej charakterystyczne elementy jego koncepcji nauki. Skoncentrowano się na istotnych dla tej koncepcji elementach, tylko wtórnie zaznaczając ewolucję poglądów jej autora. Sygnalizując inspirujący wpływ innych myślicieli, ukazano myśl Kitchera jako krytyczne wzbogacanie osiągnięć stanowiącej dziedzictwo neopozytywizmu filozofii analitycznej. Stąd zaznaczono wpływ pragmatyzmu (W. James, J. Dewey), demokracji dyskursywnej/deliberatywnej (M. Foucault, J. Habermas) czy myśli liberalnej (A. Smith, J.S. Mill, J. Rawls). Całość zagadnień dotyczących charakteru nauki w ujęciu Kitchera uporządkowano problemowo. W rozdziale pierwszym, najbardziej obszernym, podjęto zagadnienia epistemologiczne i metodologiczne, ukazując naukę jako formę poznania i wiedzy. W rozdziale drugim omówiono zagadnienie temporalności nauki. Ostatni, trzeci rozdział eksponuje społeczny wymiar nauki związany z wymiarem egzystencjalnym podmiotów poznających, oparty na właściwej Kitcherowi idei badania dobrze urządzonego. Zgodnie z tą ideą zarówno wybór problemów, jak i aplikację ich rozwiązań podporządkowuje się społecznemu kierownictwu.
The present work is devoted to Philip Stuart Kitcher’s writings. It is the first work of this kind in Polish with a purpose to give a more synthetic rather than analytic or comparative reconstruction of the most principal and characteristic elements of Kitcher’s concept of science. Therefore the emphasis is laid on its essential elements and only secondarily on the evolution of the author’s views. The influence of other thinkers notwithstanding, Kitcher’s thought has been shown as a critical enrichment of the accomplishments that belong to the legacy of the neo-positivism of analytic philosophy, dominating not only in Anglo-Saxon philosophical culture. Thus we have here the impact of pragmatism (W. James, J. Dewey), discursive/deliberative democracy (M. Foucault, J. Habermas) or liberal thought (A. Smith, J.S. Mill, J. Rawls). All the issues concerning the character of science in Kitcher’s approach have been ordered with a view to problems. Chapter one, the broadest one, addresses epistemological and methodological issues, showing science as a form of cognition and knowledge. Chapter two discusses the issue of the temporality of science. Chapter three, the last one, exposes the social dimension of science, the dimension related to the existential dimension of the knowing subjects, the dimension based on Kitcher’s idea of a well-ordered science.
The present work is devoted to Philip Stuart Kitcher’s writings. It is the first work of this kind in Polish with a purpose to give a more synthetic rather than analytic or comparative reconstruction of the most principal and characteristic elements of Kitcher’s concept of science. Therefore the emphasis is laid on its essential elements and only secondarily on the evolution of the author’s views. The influence of other thinkers notwithstanding, Kitcher’s thought has been shown as a critical enrichment of the accomplishments that belong to the legacy of the neo-positivism of analytic philosophy, dominating not only in Anglo-Saxon philosophical culture. Thus we have here the impact of pragmatism (W. James, J. Dewey), discursive/deliberative democracy (M. Foucault, J. Habermas) or liberal thought (A. Smith, J.S. Mill, J. Rawls). All the issues concerning the character of science in Kitcher’s approach have been ordered with a view to problems. Chapter one, the broadest one, addresses epistemological and methodological issues, showing science as a form of cognition and knowledge. Chapter two discusses the issue of the temporality of science. Chapter three, the last one, exposes the social dimension of science, the dimension related to the existential dimension of the knowing subjects, the dimension based on Kitcher’s idea of a well-ordered science.
Description
Wydział Filozofii, Instytut Filozofii; promotor rozprawy doktorskiej: ks. prof. dr hab. Stanisław Janeczek, promotor pomocniczy: ks. dr Dariusz Dąbek
Keywords
Philip Sturat Kitcher, filozofia nauki, rozwój nauki, nauka dobrze urządzona, philosophy of science, advancement of science, well-ordered science