Verbum Vitae, 2025, T. 43, Nr 1: Hispanic-Mozarabic Rite: History and Theology

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/8553

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 15
  • Item
    Wprowadzenie do rytu hiszpańsko-mozarabskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Porosło, Krzysztof; Roszak, Piotr
    Niniejszy artykuł ma charakter prezentacji najważniejszych informacji dotyczących rytu hiszpańsko-mozarabskiego i w tym sensie stanowi wprowadzenie do tej tradycji liturgicznej oraz editorial numeru czasopisma „Verbum Vitae”, który jest poświęcony własnej liturgii Kościoła hiszpańskiego. Artykuł został podzielony na dwie zasadnicze części. Pierwsza stanowi syntetyczną historię kształtowania się i rozwoju rytu hiszpańsko-mozarabskiego. Przy tej okazji zostały również wyjaśnione różne nazwy rytu, z którymi można się spotkać w literaturze przedmiotu. Ze względu na to, iż najlepiej poznawać charakterystyczne cechy danego rytu przez odniesienie do sakramentu Eucharystii, druga część jest prezentacją i komentarzem do ordo missae, aktualnie obowiązującego Missale Hispano-Mozarabicum. The article presents the most important information on the Hispanic-Mozarabic rite, and in this sense it is an introduction to this liturgical tradition and an editorial of the volume of the journal “Verbum Vitae,” which is dedicated to the Spanish Church’s own liturgy. The article is divided into two main parts. The first is a synthetic history of the formation and development of the Hispanic-Mozarabic rite. In this regard, various definitions of this rite that can be encountered in the literature on the subject are also explained. Since the characteristic features of a particular rite are best learned by reference to the sacrament of the Eucharist, the second part is a presentation of and commentary on the ordo missae of the Missale Hispano-Mozarabicum currently in force.
  • Item
    The History of the Liturgical Use of the "Professio fidei" in the Hispanic Mass
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Celiński, Łukasz
    The Hispanic Mass was the first among all Western liturgical traditions to welcome the Symbol of Faith within the ritual sequence. The Professio fidei, still present in the rite of the Hispanic-Mozarabic Mass, renewed after the Second Vatican Council, is characterized not only by the retention of the plural at the beginning (Credimus in place of Credo known in the Roman rite), corresponding to the conciliar text, but also by its specific ritual placement, before the prayer of the Our Father. The present contribution, beginning with a critical study of the sources, offers a historical look at the genesis and development of the liturgical use of the Symbol of Faith in the Hispanic Mass. Based on the insights of the methods of comparative liturgy it also intends to offer a broader context of the process of the evolution of liturgical rites. The study conducted with scientific criteria was also able to challenge, among other things, the idea of the ordinary presence of the Professio fidei in the history of the Hispanic Mass from the time of its appearance toward the end of the 6th century.
  • Item
    El santoral hispano-mozárabe. Fuentes para su estudio
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Ramis, Gabriel
    El estudio del Santoral de los libros litúrgicos nos da luz sobre la evolución del culto de los Santos en cualquier Rito o Iglesia particular, y a través de este estudio podemos constatar la evolución teològica e històrica en la composición del Santoral. Nuestro propósito es ofrecer las fuentes de la liturgia del rito hispano-mozárabe de manera sistemática para un posterior estudio del santoral. Nuestro trabajo se divide en dos secciones: las fuentes manuscritas y las fuentes impresas. De esta manera abarcamos todo el arco cronológico de los libros litúrgicos, presentando todas las fuentes de la tradición A y B tanto del oficio como de la misa, incluídos los calendarios. El arco de tiempo que abarcan las fuentes manuscritas va de finales del s. VII o inicios del VIII hasta el siglo XII; el de las fuentes impresas del 1500 hasta nuestros días. Estudiando el santoral nos encontramos con una primera dificultad, que es el vacío documental de los primeros siglos. Evidentemente que las Iglesias de la Península Ibérica celebraban fiestas de Santos antes del s. VIII, pero no disponemos de documentación litúrgica. La mayoría de las fuentes son de los siglos X al XII cuando no sólo se ha formado el santoral propio de la liturgia hispánica, sino que ha habido un aumento considerable de celebraciones de Santos procedentes de otras Iglesias. Con la edición de Cisneros del Misal y el Breviario, entra en el santoral la celebración de Santos procedentes de las fuentes romanas. The study of the cycle of saints in liturgical books sheds light on the evolution of the cult of the saints in a given rite or Church. Through such a study, we can trace the theological and historical evolution of the calendar of saints. This article aims to systematically present the sources of the liturgy of the Spanish-Mozarabic rite, which will be useful for later research on the calendar of saints. It is divided into two parts: manuscripts and printed sources. This covers the entire timeline of liturgical books and presents all sources of the A and B traditions of the Office and the Mass, including the liturgical calendars. The manuscripts date from the late 7th or early 8th century to the 12th century, and the printed sources date from 1500 to the present day. The lack of records from the early years of Christianity makes studying the cycle of saints difficult. Of course, the Churches of the Iberian Peninsula celebrated the feasts of the saints before the eighth century, but no liturgical records survived. Most sources date from the 10th to 12th centuries, a time when the Spanish liturgy’s calendar of saints took shape and the number of feast days of saints venerated by other Churches significantly increased. With the publishing of the Missal and the Breviary by Cardinal Cisneros, the feast days of saints originating from Roman sources were added to the calendar.
  • Item
    Charakterystyka postu w euchologii okresu przygotowania paschalnego w "Mszale hiszpańsko-mozarabskim" z 1991 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Porosło, Krzysztof
    Artykuł stara się w pierwszej kolejności ukazać charakterystykę okresu przygotowania paschalnego rytu hiszpańsko-mozarabskiego, szczególnie w odniesieniu do zarówno praktyki wstrzemięźliwości od mięsa, jak i postu. W tym celu została przedstawiona historia kształtowania się tego okresu liturgicznego w pierwszym tysiącleciu oraz charakterystyczne dla tradycji hiszpańskiej cechy wielkiego postu, które w pewnej części są wspólne z innymi tradycjami liturgicznymi tak Zachodu, jak i Wschodu. Na unikatową teologię postnego okresu przygotowania do Paschy w tradycji wizygockiej wpłynęła także teologia św. Izydora z Sewilli, która odcisnęła swój ślad na hiszpańskiej euchologii mszalnej. Sercem artykułu jest zatem prezentacja teologii postu, która wypływa z analizy wielkopostnych oracji Missale Hispano-Mozarabicum. Czterdziestodniowy post, na wzór postu Mojżesza, Eliasza i samego Jezusa, jest rozumiany w rycie hiszpańskim jako ofiara składana Bogu i wstawiennictwa za żywymi i zmarłymi, jako lekarstwo na grzechy i skuteczny środek duchowej walki z diabłem, jako narzędzie uświęcenia człowieka i przygotowania go do Paschy, czy w końcu jako przeciwieństwo rajskiego grzechu polegającego na obżarstwie i nieumiejętności poszczenia Adama i Ewy. Okres quadragesimae i abstynencja w tym czasie są dziesięciną całego roku, którą każdy chrześcijanin powinien ofiarować Bogu. The author of this article aims to show the characteristics of the Paschal preparation period of the Hispanic-Mozarabic rite, especially with regard to the practice of abstinence from meat and fasting. To this end, the history of the formation of this liturgical period in the first millennium is presented and the characteristic features of Lent in the Spanish tradition which are partially shared with other liturgical traditions of both the West and the East. The unique theology of the Lenten period of preparation for Pascha in the Visigothic tradition was also influenced by the theology of St. Isidore of Seville, which left its mark on Spanish Mass euchology. At the heart of the article, then, is the presentation of the theology of fasting that stems from an analysis of the Lenten orations of the Missale Hispano-Mozarabicum. The 40-day fast, following the example of the fasts of Moses, Elijah and Jesus himself, is understood in the Spanish rite as a sacrifice offered to God and intercession for the living and the dead, as a remedy for sins and an effective means of spiritual warfare against the Devil, as an instrument of our sanctification and preparation for Pascha, or, finally, as the opposite of Adam’s and Eve’s Edenic sin of gluttony and failure to fast. The period of quadragesimae and abstinence during this time is a tithe of the entire year that every Christian should offer to God.
  • Item
    Jedność w różnorodności: uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w liturgii rzymskiej i hiszpańsko-mozarabskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2025) Gutowski, Tomasz
    Artykuł podejmuje problem historyczno-teologicznego ukształtowania się uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w dwóch tradycjach liturgicznych: rzymskiej oraz hiszpańsko-mozarabskiej. Analiza koncentruje się na ukazaniu genezy święta, jego ewolucji oraz specyficznych cech tekstów liturgicznych związanych z tą uroczystością w obu rytach. Struktura opracowania obejmuje wprowadzenie, dwie zasadnicze części oraz wnioski. Pierwsza część poświęcona jest historii święta i analizie współczesnych tekstów liturgicznych w rycie rzymskim. Druga część dotyczy analogicznych kwestii w rycie hiszpańsko-mozarabskim. Wnioski zawierają porównanie obu tradycji, ukazując zarówno wspólne tematy teologiczne, jak i różnice wynikające z odmiennych akcentów liturgicznych. W analizie zastosowano metodę analityczną, ograniczając się do tekstów mszalnych obu rytów, bez uwzględnienia czytań biblijnych oraz tekstów brewiarzowych. Kluczowym materiałem były opracowania zbierające dotychczasową literaturę tematu. Główny wniosek wskazuje, że liturgia rzymska i hiszpańsko-mozarabska wyrażają tę samą prawdę wiary i główne tematy teologiczne z nią związane, ale z nieco innym rozłożeniem akcentów. Jedność teologiczna przy jednoczesnej różnorodności liturgicznej podkreśla bogactwo Kościoła i jego zdolność do integracji tradycji, które wzajemnie się ubogacają. The article addresses the historical-theological formation of the Feast of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary in two liturgical traditions: Roman and Hispano-Mozarabic. The analysis focuses on the origins of the feast, its evolution, and the specific characteristics of the liturgical texts associated with this celebration in both rites. The structure of the study includes an introduction, two main sections, and conclusions. The first part is devoted to the history of the feast and the analysis of contemporary liturgical texts in the Roman rite. The second part addresses analogous issues in the Hispano-Mozarabic rite. The conclusions provide a comparison of the two traditions, highlighting both common theological themes and differences arising from distinct liturgical emphases. The analysis employs an analytical method, focusing solely on the missal texts of both rites, excluding biblical readings and breviary texts. The key materials were studies compiling existing literature on the subject. The main conclusion indicates that the Roman and Hispano-Mozarabic liturgies express the same truth of faith and its central theological themes, albeit with slightly different emphases. The theological unity, alongside liturgical diversity, underscores the richness of the Church and its capacity to integrate traditions that mutually enrich one another.