Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2013, T. 100

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/7803

Browse

Browsing Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2013, T. 100 by Issue Date

Filter results by year or month
Now showing 1 - 20 of 27
  • Item
    Listy Marcina Szyszkowskiego do Tomasza Zamoyskiego – źródła do spraw kozackich i tatarsko-tureckich (1623-1626)
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Milewski, Dariusz
    Pierwsza połowa lat 20. XVII w. to okres stopniowej normalizacji stosunków polsko-tureckich po wielkiej wojnie lat 1620-1621. Nieodzownym warunkiem powodzenia tego procesu było rozwiązanie kwestii Kozaków Zaporoskich i ich wypraw łupieskich na Morze Czarne. Rzeczpospolita próbowała osiągnąć oba cele poprzez misję Krzysztofa ks. Zbaraskiego do Stambułu w 1622-1623 r. oraz komisję, a potem rozprawę zbrojną z Kozakami w 1625 r. W sprawy te zaangażowani byli – czasem bezpośrednio – członkowie ówczesnych elit politycznych. Niniejszy artykuł prezentuje trzy listy biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego do wojewody kijowskiego Tomasza Zamoyskiego, pochodzące z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, z zespołu Archiwum Zamoyskich. Listy te zostały napisane w latach 1623-1626 i odnoszą się do ww. kwestii politycznych. Oprócz treści faktograficznych, pozwalają one poznać stosunek przedstawiciela hierarchii duchownej i zarazem senatora, Marcina Szyszkowskiego, do opisanych wydarzeń polityczno-wojskowych. Naświetlają również osobiste relacje pomiędzy oboma magnatami i politykami. Ich edycja wpisuje się zatem zarówno w badania nad dziejami wojskowo-politycznymi, jak i światopoglądem i miejscem ludzi Kościoła w życiu publicznym Rzeczypospolitej XVII w. The first half of twenty years of 17th Century is a period of gradual normalization of Polish and Turkish relations after the Great War of 1620-1621. Challenging the issue of Zaporowscy Cossacks and their looting expeditions in the Black Sea effectively was regarded as the pre-condition of success for this normalization process. The Republic of Poland tried to achieve both targets by means of the mission of Priest Krzysztof Zbaraski to Stambul in the years of 1622-1623, and the commission, as well as the subsequent military encounter with the Cossacks in 1625. Members of political elites were also sometimes directly involved in achieving those targets. This article presents three letters from Cracow Bishop Marcin Szyszkowski to the Governor of Kiev Tomasz Zamoyski. The letters being kept in custody of Zamoyski Archive affiliated to the Central State Historical Archives in Warsaw. Those letters were written in the years of 1623-1626 and referred to political issues. Apart from the factual content, they allow to learn about the attitude of Senator Marcin Szyszkowski, being the clergyman, to the said political and military events. They also expose personal relations between magnates and politicians. Therefore the letters incorporate themselves into the research on military and political history as well as the philosophy of life and the position of people of the Church as far as public life is concerned in the Republic of Poland of 17th Century.
  • Item
    Rola przedstawień drzewa genealogicznego zakonu w środowisku premonstratensów
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Kwiatkowska-Frejlich, Lidia
    Powszechnie znane przedstawienie Drzewa Jessego, zainspirowane słowami „I wyjdzie różdżka z korzenia Jessego i kwiat z korzenia jego wyrośnie” (Iz 11,1), informuje o ludzkich powiązaniach Jezusa, a poprzez wskazanie na Dawida – o Jego mesjańskości. Ale już od najdawniejszych czasów ten motyw wykorzystywany był w sztuce świeckiej, gdyż wyrastające z piersi rodziców rozgałęziające się konary z postaciami potomków, jednoznacznie obrazują zależności wynikające z następstwa pokoleń w rodzinie. Tego typu przedstawienia były popularne również w środowiskach zakonnych. Pozostawały one wówczas informacją o podstawach drogi duchowej, ale też zapewnieniem o jej skuteczności w dotarciu do Nieba. Omawiany w tej pracy obraz ze środowiska premonstratensów miał budzić przekonanie w zakonniku, że zachowując regułę zakonną oraz oddając cześć Eucharystii, może osiągnąć doskonałość, a święci zakonu, którzy już spełnili to zalecenie, są najlepszymi nauczycielami na drodze postępu duchowego. The commonly known representation of Tree of Jesse, as inspired by the words „And the wand will come out of the root of Jesse and a flower will grow out of from its root” (Isaiah 11:1), proves the interpersonal relationships with Jesus and His messianic prophecy - by indicating on David. But since the earliest times this theme has been explored in the secular art because branching limbs with characters of descendants, growing from the parents’ chest, clearly illustrate the relations resulting from successions of generations within the family framework. This kind of representations was also popular in orders. At that time they not only provided the information on the background of spiritual path but also the assurance of its effectiveness on the way to reach Heaven. The images of the Order of Canons Regular of Prémontré, also known as the Premonstratensians, elaborated upon in this paper, was to make canons regular believe that abiding by the rules and laws made by the Order and praising the Eucharist, canons regular may master themselves to perfection and the saints of the order, who had already successfully fulfilled this recommendation, were the best teachers on the path of spiritual progress.
  • Item
    Ksiądz dr hab. Jan Bednarczyk – życie i działalność na niwie bibliotekarskiej
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Gurdak, Danuta
    The goal of this article is to bring near the person of rev. dr. Jan Bednarczyk, the managing di-rector of the Library of the Pontifical University of John Paul II in Cracow in the years 1989-2012 (at the Library since 1984), to present his biography, his achievements, sciences and organizational activities, and to show his contribution to science and pragmatism connected with the libraries. He was the originator of construction the new library building for the increasing collection and staff as well. The rev. Jan Bednarczyk was putting a lot of effort into the execution of building the new lib-rary for years and it was finished with success. He conducted the sciences activity in the field of theology and philosophy and didactic activity connected with the librarianship. The rev. Bednarczyk took up teaching both at the UPJPII and the Jagiellonian Univeristy too. He entrusted his successors with the task of develope and looking after the modern and efficiently working library and at the present he is coming back to do the work of ministry of the Catholic Church, the same as at the beginning of his priest’s life.
  • Item
    „Liber Consiliorum” konwentu dominikanów w Poznaniu
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Kaczmarek, Krzysztof
    Celem niniejszego opracowania było wprowadzenie do obiegu naukowego nieobecnego w nim dotąd źródła – liber consiliorum konwentu dominikanów w Poznaniu – oraz wstępna analiza wewnętrznej struktury i zawartości tego zabytku. Autor podjął ten temat w przekonaniu, że dominikańskie „księgi radzieckie” są przekazami o istotnym znaczeniu dla zrozumienia wewnętrznych mechanizmów funkcjonowania klasztorów Braci Kaznodziejów w dobie nowożytnej, a pośrednio także sposobu funkcjonowania całej polskiej prowincji dominikańskiej w tym przedziale czasu. Księga poznańska została założona w styczniu 1724 r. i była prowadzona aż do roku 1822; można więc powiedzieć, że źródło to dokumentuje działalność konwentu św. Dominika w okresie – mniej więcej – ostatnich 100 lat jego istnienia. Zawartość księgi ma fundamentalne wręcz znaczenie dla badań nad stanem osobowym konwentu w XVIII i początkach XIX wieku, trudno także przecenić wagę zawartych w nim informacji dla studiów nad nowożytną gospodarką klasztoru w Poznaniu. Podjęcie kompleksowych badań nad zawartością innych zachowanych w archiwach ksiąg rad dominikańskich konwentów doby potrydenckiej z pewnością pozwoliłoby lepiej zrozumieć mechanizmy ich funkcjonowania i w znaczący sposób poszerzyłoby wiedzę na temat ich ludzkich zasobów. The purpose of this study has been to introduce the hitherto absent documentary proof – Liber Consiliorum of the Dominican Convent in Poznań – into the scientific workflow and to preliminarily analyse the internal structure and content of this historic writing. The author has touched upon this subject, believing that Dominican „Soviet Books” are of greatest significance for understanding internal mechanisms of operations of the Friars Preachers Monastery in the contemporary world, and indirectly the operations of the Polish Dominican Province as a whole in that time interval. The Book of Poznan came to existence in January 1724 and was maintained until 1822. It is plausible to state that it is the documentary proof for the operations of Saint Dominic’s Convent in the period – more or less – of the last hundred years of its existence. The content of the Book has its primary significance for the research on the head-count of the Convent in 18th Century and at the beginning of 19th Century. It is also difficult to overestimate the importance of its content from the point of view of the studies on the modern administration of the Convent in Poznan. The comprehensive study on the content of other books of councils of Saint Dominic’s Convents in the post-Tridentine Era, as preserved in archive collections, would certainly facilitate to understand the mechanisms of the Convents’ operations and would expand the knowledge on their human resources to a great extent.
  • Item
  • Item
    Przegląd bibliograficzny
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Hamryszczak, Artur Paweł; Kiper, Daniel
  • Item
    Rządy biskupa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego w niekanonicznej diecezji pińskiej (1795-1798)
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Dębowska, Maria
    Na przyłączonych w 1795 r. do Rosji ziemiach polskich cesarzowa Katarzyna II, bez porozumienia ze Stolicą Apostolską, przeprowadziła reorganizację struktur terytorialnych Kościoła katolickiego (ukaz z 6/17 IX 1795 r.). Wówczas została powołana do życia także niekanoniczna diecezja pińska obejmująca terytoria należące do guberni mińskiej i wołyńskiej. Cesarzowa Rosji ustanowiła jej rządcą biskupa kijowskiego Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego, którego siedziba i główne urzędy miały się mieścić w miasteczku Pińsk. Nie czekając na zatwierdzenie przez Stolicę Apostolską zmian wprowadzonych przez Katarzynę II (zgoda Rzymu nie nastąpiła), bp Cieciszowski rozpoczął rządy w powierzonej sobie nowej diecezji – konsystorz generalny diecezji kijowskiej przekształcił na konsystorz generalny diecezji pińskiej, utworzył nowe konsystorze okręgowe w Mińsku i Nieświeżu (konsystorz generalny w Łucku spadł do rangi konsystorza okręgowego), nakazał przeprowadzenie wizytacji generalnych. Trwałą pozostałością po tym okresie było, zarządzone przez władze rosyjskie, przystosowanie granic dekanatów do granic powiatów. Największym problemem, z którym musiał zmierzyć się wówczas bp Cieciszowski, były kwestie związane ze stopniową likwidacją Cerkwi unickiej, konsekwentnie realizowaną przez władze rosyjskie. Krótki żywot (zaledwie trzyletni) niekanonicznej diecezji pińskiej skończył się w 1798 r. Historia tego pomysłu cesarzowej Katarzyny II dobiegła końca wraz z wydaniem przez delegata apostolskiego Wawrzyńca Littę dekretów (8-9 VIII 1798 r.) o utworzeniu diecezji łuckiej i żytomierskiej połączonych unią personalną (aeque prioncipaliter) i powierzeniu rządów bp. Kasprowi Kazimierzowi Cieciszowskiemu. On the Polish lands annexed by Russia in 1795 Catherine the Great, the Russian Empress, reorganized the territorial structure of the Catholic Church (under the regulation 6/17 IX 1795) without any consultation with the Holly See. At that time the Non–canonical Pinsk Diocese was established to occupy the territory of the Governorate of Minsk and Volyn. The Russian Empress appointed Kiev Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski for the position of its Governor with its principal seat and related offices to be located in the Town of Pinsk. Without waiting for the approval of the changes implemented by Catherine the Great from the Holly See (the approval was never given by the primacy of Rome), Bishop Cieciszowski began his reign in the new Diocese that he had been vested in. The General Consistory of Kiev Diocese was transformed into the General Consistory of Pinsk Diocese, new circuit consistories in Minsk and Nieśwież were established (the General Consistory in Luck was downgraded to become the circuit consistory), visitations were instructed to be conducted. This period became sustainable by means of adjusting the boundaries of deaneries to the boundaries of districts, which was ordered by the Russian authorities. At that time the biggest problem Bishop Cieciszowski had to face was closing down of the Uniate Orthodox Church, which was consistently and gradually continued by the Russian authorities. The short period of operations (barely three years) of the Non-canonical Pinsk Diocese came to an end in 1798. Implementation of that project of Catherine the Great ended concurrently with the decrees (8-9 VIII 1798) issued by Apostolic Delegate Wawrzyniec Litta regarding the establishment of Luck and Zhytomyr Diocese, merged by the personal union (aeque prioncipaliter), and the reign of Bishop Kasper Kazimierz Cieciszowski.
  • Item
  • Item
  • Item
    Półrocznik „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Hamryszczak, Artur Paweł
    Półrocznik „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne” powstał w 1959 roku, jako organ Ośrodka Archiwów Bibliotek i muzeów Kościelnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Aktualnie wyszedł setny numer pisma. Założycielem periodyku i pierwszym redaktorem był ks. prof. Stanisław Librowski, który kierował pismem przez 34 lata, wydając 60 numerów półrocznika. Kolejnymi redaktorami naczelnymi byli: ks. dr Joachim Giela, ks. dr Stanisław Tylus oraz ks. dr Włodzimierz Bielak. Aktualnie pismem kieruje mgr Artur Hamryszczak. Redaktorami półrocznika byli m.in.: Ryszard Skrzyniarz, s. Laurencja Jędrzejczak, s. Krystyna Józefa Sobul. Na łamach półrocznika drukowane są rozprawy i studia przedstawiające metody pracy stosowane w archiwistyce, bibliotekarstwie oraz muzealnictwie. Są to również publikowane artykuły przedstawiające historię zbiorów kościelnych lub też charakteryzujące ich ważniejsze zespoły. Zamieszczane są również inwentarze archiwalne i katalogi biblioteczne kościelnych bibliotek i archiwów. Umieszczane są również teksty źródłowe do historii Kościoła katolickiego na ziemiach polskich (wizytacje kanoniczne parafii, księgi brackie, statuty kapituł, fundacje i erekcje instytucji kościelnych). Niektóre z artykułów drukowanych w ABMK są owocem pracy badawczej historyków korzystających ze zmikrofilmowanych w Ośrodku ABMK archiwaliów kościelnych, zwłaszcza wizytacji biskupich. Oprócz tego w ostatnich latach na łamach pisma ukazały się liczne artykuły dotyczące historii Kościoła katolickiego na historycznych ziemiach polskich m.in. na Kresach Wschodnich. Drukowane są również publikacje przedstawiające dzieje polskich parafii katolickich w Europie Zachodniej. Ponadto po zmikrofilmowaniu kolejnego zespołu archiwalnego publikowane są katalogi mikrofilmów Ośrodka ABMK. Periodical „Archives, Libraries and Church Museums” started in 1959 to be affiliated to the Centre of „Archives, Libraries and Church Museums” of John Paul II Catholic University of Lublin. The hundredth edition of the periodical has just been released. Priest Professor Stanisław Librowski was the founder of the magazine and its first editor-in-chief. He was the editor-in-chief for 32 years, having edited 60 numbers of this periodical. The subsequent editors-in-chief were: Priest PhD Joachim Giela, Priest PhD Stanisław Tylus and Priest PhD Włodzimierz Bielak. Presently Artur Hamryszczak, univ. master is the editor-in-chief for this periodical.The editors-in-chief for this periodical inter alia were: Ryszard Skrzyniarz, Sister Laurencja Jędrzejczak, Sister Krystyna Józefa Sobul. The pages of the periodical serve the purposes of publishing papers and studies elaborating upon the methods applied to archival science, library science and museology. The articles presenting the history of church collections or describing more important collection sets are also covered. Archival inventories and library catalogues of church libraries and archives are published, too. The coverage of the documentary proof regarding the history of the Catholic Church on Polish lands (canonical parish visits, brotherhood books, chapter statutes, foundations and erections of church institutions) may also be included for the purpose of the periodical. Some articles published in the ALCM are the outcome of the research conducted by historians making advantage of microfilmed church archivals, including those specifically regarding the episcopal visitations, that are kept in custody of the ALCM Centre. Besides in the recent years the pages of the periodical have served the purposes of numerous articles regarding the history of the Catholic Church on historically Polish lands, inter alia on the Eastern Borderlands. The publications regarding the history of Polish Catholic parishes in Western Europe are also covered by the periodical. Furthermore, after microfilming the subsequent archival collection set, microfilming catalogues kept in custody the ALCM Centre are also updated and published.
  • Item
    Duchowni wyświęceni w Lublinie przez biskupa przemyskiego Macieja Drzewickiego (28 II 1506)
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Łosowska, Anna
    W artykule przedstawiono wykaz siedemdziesięciu trzech duchownych, którzy przyjęli święcenia kapłańskie z rąk biskupa przemyskiego Macieja Drzewickiego w Lublinie w 1506 roku. Większość wyświęconych pochodziła z terenu archidiakonatu lubelskiego i jest to pierwsza publikacja nieznanego dotąd w literaturze źródła. Wykaz zachował się w księgach biskupów przemyskich, co oznacza, że w podobnych materiałach mogą znajdować się różne informacje wykraczające poza granice jednej diecezji. Potwierdzono, że procedura udzielania święceń oraz czynności przygotowujące kleryków do tej uroczystości (egzaminy) były typowe dla wszystkich diecezji bez względu na położenie terytorialne. W dziedzinie udzielania prowizji przeważał patronat świecki, reprezentowany głównie przez miejscowe rody szlacheckie. Zamieszczone wykazy wyświęconych, wśród których znaleźli się także duchowni z innych diecezji, stanowić mogą materiał porównawczy do badań nad rozmieszczeniem niższego duchowieństwa na obszarze całej Rzeczypospolitej. This article demonstrates the list of seventy-three clergymen who were ordained by Przemyśl Bishop Maciej Drzewicki in Lublin in 1506. The majority of the ordained came from the area of Lublin Archdeaconry and this is the first publication of that documentary proof that has been unrecognised in literature so far. The list has survived in the books of Przemyśl bishops, which means that in similar documentary proofs various pieces of information extending beyond the boundaries of one diocese may be found. It has been confirmed that the procedure of ordaining and preparatory activities for clerics to be set up for this celebration (examinations) were typical for all dioceses regardless of their location. In the field of granting commission, the secular patronage prevailed to be mainly represented by local noble families. The lists of the ordained, among whom also the clergymen from various dioceses may be found, is comparable to the research on distribution of the lower clergy in the territory of the Republic of Poland.
  • Item
    Biblioteki kościelne w aspekcie kanonicznym
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Adamczyk, Jerzy
    This article is devoted to church libraries in the canonic aspect. Church library is the institution that collects, prepares and makes collections of books and manuscripts, which are the property of church institutions, available to readers. In the first part of this article the definition of the church library has been suggested, which is the organized collection of manuscripts, printing or elaborations and other resources, which aims at imparting texts and paintings, which is owned by approved or erected in canonic system institutions. Afterwards, the problem of library collection has been presented, which is the collection of manuscripts, printing or elaborations and other resources, as well as the issue of the content of these resources. The grading of libraries according to the criterion of the size of the collection of books and manuscripts has also been done. The attention was directed to the problem of maintaining and enlarging the library collection, too. A lot of attention was given to the organisation of church libraries that not only are the collections of books and manuscripts, but also collect, prepare, make available and inform about collections of books and manuscripts. Within the scope of the organization of church libraries the issue of library, rental and reading room workers has been discussed, as well as the appropriate indemnification of the collection.
  • Item
    Dary autorskie dla Biblioteki Śląskiego Seminarium Duchownego w latach 1928-1939 (przyczynek do badań nad zawartością przedwojennego księgozbioru)
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Olszowy, Ewa
    The collections of the Library of Silesian Clerical Seminary, which history dates back to the 1920s, have not been examined satisfactorily to date. In the interwar period the library built its collections through purchases and generous donations. The article focuses on this part of donations which came from the authors themselves, mainly priests of Kraków archdiocese and Katowice diocese, secular persons in a minor extent. They donated 50 works in total, among them books, dissertations and articles previously published in periodicals. All of them were the latest publications on theology, Church history and related studies and covered a wide spectrum of religious issues. Some books are signed with author’s inscription, which greatly increases their value.
  • Item
    Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego w Grodnie. Bryła architektoniczna i wystrój wnętrza
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Bohatyrewicz, Witalij
    Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego, stanowi główny akcent architektoniczny miasta Grodna. Historia tego zabytku architektury liczy ponad trzysta lat. 15 grudnia 1990 roku papież Jan Paweł II nadał tej świątyni tytuł bazyliki mniejszej. Od 1991 roku kościół pojezuicki pełni funkcje katedry diecezji grodzieńskiej. Kamień węgielny kościoła jezuitów został poświęcony przez biskupa Mikołaja Słupskiego 21 czerwca roku 1678. Konsekracja odbyła się 6 grudnia 1705 roku. Dokonał jej biskup chełmiński Teodor Potocki, w obecności króla Augusta II i cara Piotra I. Kościół został usytuowany w centrum miasta, przy dawnym rynku. Budowla powstała na planie podłużnym w kształcie krzyża łacińskiego, według kanonu dwuwieżowej bazyliki trójnawowej z transeptem i kopułą. Dwuwieżowa, trójkondygnacyjna fasada; łączna wysokość drugiej i trzeciej kondygnacji jest mniejsza od pierwszej. Wnęki z drewnianymi posągami: św. Franciszka Ksawerego (po środku trzeciej kondygnacji fasady) oraz śś. Piotra i Pawła we wnękach bocznych (kondygnacji drugiej). Kościół posiada trzynaście ołtarzy: główny i dwanaście bocznych. Ołtarz św. Michała Archanioła (w kaplicy północnej), Ołtarz Matki Boskiej Kongregackiej (Studenckiej) usytuowany w kaplicy południowej, jest jedynym murowanym ołtarzem w tym kościele. Ołtarz św. Trójcy, który mieści się przy północno-wschodnim filarze kopułowym. Ołtarz Matki Boskiej Różańcowej – przy południowo-wschodnim filarze kopułowym. Ołtarz św. Stanisława Kostki znajduje się w północnym skrzydle transeptu. Ołtarz św. Kazimierza – w południowym skrzydle transeptu, naprzeciwko ołtarza św. Stanisława Kostki. Sześć kolejnych ołtarzy bocznych znajduje się przy filarach nawowych: św. Tadeusza, Pana Jezusa Ubiczowanego, Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, Józefata Kuncewicza, Matki Boskiej Szkaplerznej, św. Józefa. Ołtarz główny, św. Franciszka Ksawerego, usytuowany w części prezbiterialnej, w apsydzie nawy głównej. Został wykonany z drewna pomalowanego inicjującego kamień. Autorem ołtarza głównego w farze grodzieńskiej był Johan Christian Schmidt. Ponad arkadami nawy głównej i prezbiterium znajduje się czternaście fresków w kształcie leżących prostokątów o wymiarach 1,5 x 4,5 m., których tematem są sceny z życia św. Franciszka Ksawerego. Na jednym z malowideł znajduje się sygnatura: B. I. D. P. 1752. Ambona, wykonana czterdzieści lat później od ołtarzy bocznych. Zarówno w modelowaniu rzeźbiarskim jak i kolorystyce o charakterze rokokowym. Posadzka w świątyni wykonana jest z kamienia szwedzkiego. W posadzce umieszczono siedem płyt, zamykających wejścia do krypt grobowych, wykonane z tego samego kamienia. W 2006 roku w wyniku pożaru uszkodzona została znaczna część ołtarza głównego a cztery rzeźby zniszczone. Obecny wygląd ołtarz otrzymał po konserwacji. Został pomalowany pod marmur w tonacji szaro-błękitnej. Niektóre elementy zostały także pozłocone. Ponowne otwarcie nastąpiło w 2011 roku. Church of the Jesuit St Francis Xavier constitutes the major archaeological landmark of the City of Grodno. Its historic architecture is more than three hundred years old. On 15th of December 1990 Pope John Paul II conferred the status of the Minor Basilica upon this Church. Since 1991 this former Jesuit Church has been the Cathedral of the Diocese of Grodno. The foundation stone of the Jesuit Church was blessed by Bishop Mikołaj Słupski on 21st of June 1678. The consecration took place on 6th of December 1705 and was performed by Chełm Bishop Teodor Potocki in the presence of King Augustus II and Tsar Peter the Great. The Church is situated in the centre of the city, nearby the old marketplace. The building was erected on a longitudinal plan in the form of the Latin cross following the style of two-tower and three-aisled basilica with a transept and a dome. It has the two-tower, three-storey façade; the total height of the second and third storey is smaller than the height of the first storey. There are recesses with wooden statues of Saint Francis Xavier (in the middle of the third storey of the facade) and Saints Peter and Paul in the side-arched recesses (on the second storey). There are thirteen altars in the Church: the high altar and twelve side altars. The Altar of Saint Michael the Archangel (in the North Chapel), the Altar of the Congregational Mother of God (Virgin Mary for students), that is situated in the South Chapel, is the only brick altar in this Church. The Altar of Saint Trinity that is situated by the north-east pillar of the dome. The Altar of the Holy Rosary is by the south-east pillar of the dome. The Altar of Saint Stanisław Kostka is situated in the north wing of the transept. The Altar of Saint Kazimierz is found in the south wing of the transept, opposite to the Altar of Saint Stanisław Kostka. The remaining six side altars are situated by the pillars of the nave: the Altar of Saint Tadeusz, the Altar of Scourged Saviour, the Altar of Our Lady of Perpetual Help, the Altar of Józefat Kuncewicz, the Altar of Our Lady of Mount Carmel, the Altar of Saint Joseph. The High Altar of Saint Francis Xavier is situated in the presbytery, in the apse of the main nave. It was made from painted wood imitating stone. Johan Christian Schmidt was the author of the High Altar in the Parish Church of Grodno. Above the arcades of the main nave and the presbytery, there are fourteen frescoes in the shape of lying rectangles of 1.5×4.5 m. in size. They present the scenes from the life of Saint Francis Xavier. One of the mural paintings bears the signature: B.I.D.P. 1752. The pulpit was made forty years later than the side altars – as far as both sculptural modelling and colour scheme are concerned. It follows the rococo style. The flooring in the Church is made of Swedish stone. The flooring incorporates seven floor slabs closing off the entry to burial crypts made of the same kind of stone. In 2006 the fire damaged the substantial part of the High Altar, and four sculptures were completely destroyed. The Altar has been conserved. It was painted grey-and-blue to look like a marble. Some elements were also gilded. It was re-opened in 2011.
  • Item
    Zabytki piśmiennictwa OO. Cystersów ze Szczyrzyca
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Mirek, Małgorzata
    W dniach od 25 marca do 14 maja 2006 roku w Galerii ,,Dawna Synagoga”, jednym z oddziałów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, prezentowana była wystawa ,,Zabytki piśmiennictwa OO. Cystersów ze Szczyrzyca”. Celem wystawy była prezentacja szerszej publiczności najcenniejszych i najstarszych zabytków piśmiennictwa przechowywanych w archiwum i bibliotece cystersów w Szczyrzycu. Wśród nich znalazły się m.in. średniowieczne dokumenty pergaminowe z pieczęciami, rękopiśmienne księgi, pięknie zdobione antyfonarze, graduały i kancjonały oraz jedyne w Polsce egzemplarze inkunabułów i stare druki. Ponadto wystawę uzupełniały stroje cysterskie, powiększone reprodukcje stron zabytkowych ksiąg oraz obrazy, które na co dzień zdobią ściany klasztoru w Szczyrzycu. In the period from 25th March until 14th May 2006 at ,Old Synagogue Gallery, affiliated to the Circuit Museum in Nowy Sącz, Historical Writing of Cistercian Fathers of Szczyrzyc was exhibited. The purpose of the exhibition was to display the most valuable and the oldest historical writings kept in custody of the Archive and the Cistercian Library in Szczyrzyc, and to appeal the same to a wider audience. The exhibition inter alia covered: medieval parchments with seals, manuscript books, beautifully decorated antiphonaries, graduals and cantionals and old prints as well as the only incunabula found in Poland. Moreover, the exhibition was complemented with the Cistercian costumes, enlarged reproductions of pages of historic books, and pictures that normally decorate the walls of the monastery in Szczyrzyc.
  • Item
    Katalog rubrycel i schematyzmów zakonów męskich i żeńskich z obszaru historycznych ziem Rzeczypospolitej za lata 1690-2008 w zbiorze Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Chomentowska, Edyta
    Repeatedly raised demands for the need to draw up the lists of directories (liturgical calendars) and schematisms became an incentive to produce a catalogue of directories and schematisms of male and female religious orders existing in the territory of the Polish Republic. This work is based on part of a collection of these kinds of printed documents stored in the University Library KUL and covering the years 1690-2008. Its size is estimated to be around 600 titles, which places it among the largest collections of this type in academic libraries in Poland. The entire bibliographic material was divided into two parts, the first of which includes male religious orders and congregations and the other female religious orders and congregations. Titles are listed chronologically according to administrative units which were part of various religious orders. A short description of religious orders includes mainly administrative divisions, which facilitates the identification of individual printed documents. The Catalogue was preceded by an introduction, in which attempts were made to introduce general characteristics of the presented part of the collection: its internal structure, size, and various elements of bibliographic description.
  • Item
  • Item
  • Item
    Opieka duszpasterska nad Polakami we Francji do 1926 roku w ocenie ambasadora Alfreda Chłapowskiego
    (Wydawnictwo KUL, 2013) Szymański, Józef
    Emigrację polską we Francji tworzyli prawie wyłącznie robotnicy narodowości polskiej, przeważnie rzymscy katolicy, w większości przywiązani do Kościoła - jak zaznaczył w swoim piśmie, które miało charakter prywatny ambasador Polski w Paryżu. Dostrzegając wpływy polityczne oraz środowiska, w jakich pracowali rodacy, swoim pismem do kard. A. Hlonda usiłował wpłynąć na poprawę zaistniałej sytuacji. Uważał, że decydujący wpływ na wychodźstwo polskie ma racjonalnie prowadzona i kierowana praca duchowieństwa polskiego. Przesyłając na ręce prymasa zebrane informacje, poddał ocenie działalność duszpasterzy polskich we Francji, ich możliwości i zaniechania wobec Kościoła i Ojczyzny do 1926 r. Polish emigration in France was almost exclusively represented by the Polish workers who were Roman Catholic most of the cases, and in vast majority attached to the Church – which was highlighted in a personal letter written by the Ambassador of Poland in Paris. Recognizing political influences and communities in which fellow countrymen worked, the Ambassador tried to remedy the status quo by the letter addressed to Cardinal A. Hlond. According to the letter, the work performed reasonably and sensibly by the Polish clergymen had a crucial impact upon the Polish emigration. Transmitting the related compiled dossier to the Primate, he judged the performance of the Polish pastoral care in France to the extent of opportunities and negligence in respect of the Church and Homeland before 1926.
  • Item