Browsing by Author "Goliszek, Piotr"

Now showing 1 - 20 of 27
  • Item
    Antropologia personalistyczna w katechezie
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2008) Goliszek, Piotr
    Antropologia personalistyczna wzmacnia katechezę antropologiczną o personalistyczną umiejętność odczytania problematyki egzystencji człowieka przez pryzmat osoby, jej wielkości, godności. Podpowiada jednocześnie, aby katecheza podjęła pełną odpowiedzialność za człowieka i jego dzieje. Personalism in anthropology includes the being whole of the man as the man – as a human person, in the term “person”; it also moves the meaning of “person” as a being towards the subjective character of the “I”, the self, the whole of the intra-human world and towards personalization of individual and collective life. Personalistic anthropology consolidates anthropological catechesis with a personalistic ability to interpret the issue of man’s existence through the prism of the person, his greatness and dignity. At the same time it prompts that catechesis should accept complete responsibility for man and his history. Catechesis aided by personalistic anthropology emphasizes the miracle of the human person, illuminates the Christian vocation of man, explains his existence as compared to the specific character of the epoch, interprets the history of his life in the light of the Gospel, and first of all it prepares the way to Christ.
  • Item
    Catechetica Porta Fidei
    (Natan Lublin, 2012) Kiciński, Andrzej; Goliszek, Piotr
    Książka jest próbą odpowiedzi na wezwanie skierowane przez Benedykta XVI do wydziałów teologicznych, aby przed Rokiem Wiary pogłębić znajomość dokumentów II Soboru Watykańskiego i KKK. Opracowane zostały m.in. następujące tematy: realność i racjonalność wiary; apologia wiary w KKK, wkład teologii moralnej w katechetyczny przekaz wiary; świadectwo wiary w podzielonym chrześcijaństwie. Książka została opracowana przez wykładowców KUL i zaproszonych gości z UKSW i UPJPII.
  • Item
    Communicating faith through catechesis
    (Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2013) Goliszek, Piotr
    Whereas each generation certainly needs an education in faith, the present moment in history is particular in this respect, since the education in question must be in a way provided anew. When faith is communicated as an experience, it grows rapidly and systematically. Thus, it is essential that education in faith should stress the dimension of experience conceived of as continuous existential involvement, as the acceptance of truth by an entire person, and as volitional adherence to values one has recognized as a result of the intimacy with God in Christ. Therefore, while passing on truths of faith, catechists needs to consider all human factors, as well as the process of growth and maturation of faith, in order to combine the experience of human life with the salvific message. Każde pokolenie potrzebuje wychowania w wierze, ale w obecnej epoce wymaga tego wychowania jakby od nowa. Wiara rozwija się dynamicznie i systematycznie wówczas, kiedy jest przekazywana jako doświadczenie. W wychowaniu wiary, winno być więc dowartościowane doświadczenie jako stałe zaangażowanie egzystencjalne, całoosobowe przyjęcie prawdy, skierowanie woli ku poznanym wartościom, jakie wynikają z zażyłości człowieka i Boga w Chrystusie. Dlatego katecheza przekazując prawdy wiary, uwzględniając wszystkie czynniki ludzkie oraz dynamizm rozwoju i dojrzewania wiary łączy doświadczenie ludzkie z orędziem zbawczym.
  • Item
    Doświadczenie wiary w katechetycznej posłudze
    (Wydawnictwo Natan Lublin, 2012) Goliszek, Piotr
    Katecheza, która jest uprzywilejowaną formą przekazu nauki wiary, przyczynia się do jej dojrzewania i wzrostu, jest drogą budowania i pogłębienia doświadczenia wiary. Katecheza jest komunikacją doświadczenia wiary chrześcijańskiej. U jej podstaw znajduje się zasada integracji między egzystencją człowieka a orędziem objawionym w konkretnym historycznym wcieleniu słowa Bożego. Należy przywracać znaczenie doświadczenia w przekazie katechetycznym, który winien być pogłębioną refleksją nad doświadczeniem człowieka w świetle kluczowych doświadczeń chrześcijańskich: Izraela, Chrystusa i Kościoła.
  • Item
    Foundations of Personal Mystagogy in Catechesis
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2019) Goliszek, Piotr
    Mystagogy is a profound catechetical introduction into the mysteries of faith and into the incomprehensible mystery of God. Initiation is a special function that the Church performs through catechesis. It is mainly connected with the sacraments of Christian initiation; catechesis facilitates the understanding, and educates to the reception, of all the sacraments, introducing into the understanding and life of the Church, into the liturgy and prayer that supports the process of initiation. Christian initiation is a dynamic and personal event and as such it also requires introduction into the personal mystery. It is an introduction to the mystery of humanity; a formation to the true and profound human life. The introduction of the catechised into the personal mystery protects against the institutional and functional treatment of the Church, liturgy, the sacraments, and prayer. Mystagogy, therefore, is an introduction to the depths of God's worship and to the mystery of humanity. Mistagogia jest pogłębionym katechetycznym wprowadzeniem w misteria wiary oraz w niepojęte misterium Boga. Wtajemniczenie jest szczególną funkcją, którą realizuje Kościół za pośrednictwem katechezy. Wiąże się ona głównie z sakramentami wtajemniczenia chrześcijańskiego, przy czym katecheza przybliża rozumienie i wychowuje do przyjęcia wszystkich sakramentów, wprowadza w rozumienie i życie Kościoła, wprowadza w liturgię oraz modlitwę, która wspiera proces wtajemniczenia. Wtajemniczenie chrześcijańskie jest wydarzeniem dynamicznym i osobowym, dlatego wymaga również wchodzenia w misterium osobowe, bowiem jest wprowadzeniem w misterium człowieczeństwa, formacją do prawdziwego i przeżywanego bycia człowiekiem. Wprowadzenie wychowanków w misterium osobowe chroni przed instytucjonalno-funkcjonalnym traktowaniem Kościoła, liturgii, sakramentów oraz modlitwy. Mistagogia jest więc wprowadzeniem w głębię kultu Bożego, a także w tajemnicę człowieczeństwa.
  • Item
    Katechetyczne funkcje pielgrzymki maturzystów
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2012) Goliszek, Piotr
    The pilgrimage is a symbol of the wandering of man – homo viator – following in the Savior's footprints. It means leaving oneself in order to encounter God. Pupils who are about to take their school-leaving examinations set out to the pilgrim's trail. They go to Jasna Góra to join their numerous personal problems together, in front of the Mother of God’s picture. This pilgrimage has a great catechetic significance. In its particular stages all the functions ofcatechesis are realized: teaching, educating, initiating ones, that organically are joined in the evangelization process. Hence harmonious joining religion teaching at school and the parish catechesis with the pupils' pilgrimage has a great significance for the catechetic ministry. It is a communal celebration of faith held together by young people, teachers, tutors, and catechists. It is a way of learning about Christ – a way leading to one’s own inner personal world.
  • Item
    Katecheza w ujęciu księdza profesora Piotra Poręby
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2014) Goliszek, Piotr
    Ksiądz Piotr Poręba - pedagog i psycholog, pastoralista i katechetyk - w pracy naukowodydaktycznej koncentrował się wokół takich kwestii, jak: wychowanie, małżeństwo, rodzina, katecheza, duszpasterstwo rodzin. Zagadnienia katechetyki badał pod kątem historycznym: analizował poglądy i koncepcje pedagogów i katechetyków. Obszar praktyki katechetycznej opisywał w ujęciu psychologicznym oraz pedagogicznym. Katecheza w ujęciu Piotra Poręby może być więc zdefiniowana jako: psychopedagogika katechezy oparta na antropologii chrześcijańskiej. Reverend Piotr Poręba - an educationist and psychologist, a pastoralist and a theoretician of catechesis - focused his research-didactic work on such questions as: education, marriage, family, catechesis, pastoral family counseling. He studied the issues of catechetics in the historical perspective: he analyzed educationalists’ and catechists’ views and conceptions. He described the area of catechetic practice in the psychological and pedagogical perspective. Hence, catechesis seen from Piotr Poręba’s perspective may be defined as: psycho-pedagogy of catechesis based on Christian anthropology.
  • Item
    Kerygmat dla nowej Europy
    (Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, 2004) Goliszek, Piotr
    Zagadnienie reinterpretacji kerygmatu chrześcijańskiego w naszkicowanej płaszczyźnie nowej ewangelizacji. Chodzi o całościowe i wieloaspektowe ujęcie problemów współczesnego świata w ścisłej korelacji z nową ewangelizacją, której podstawowym zadaniem jest głoszenie: z nową mocą, z nowym zapałem, nowymi środkami chrześcijańskiego kerygmatu.
  • Item
    Kierunek personalistyczny w katechezie
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2013) Goliszek, Piotr
    The personalistic profiling of the catechetic didactics puts the category of "person” in the core of its teaching methodology, and of its all educative and initiation efforts. This approach to religious education also adopts personalistic understanding of the Revelation and the faith, thanks to which religious education builds a community of people united around the Person of Jesus Christ. This community allows for the unique form of dialogue between God and man. The nature of this dialogue is soteriological: the personal worlds of God and man overlap, which allows man to cling fully – as a person and as an existence – to the redeeming Truth – Jesus Christ. In its personalistic dimension, religious education serves man in the reality and of his/her existence. It leads to a personal communion with Christ, it supports man on his/her path towards self-comprehension and self-development, which makes man self-realize him/herself as a person, makes him/her grow and thrive.
  • Item
    Ku hermeneutyce katechetycznej
    (Wydawnictwo KUL, 2009) Goliszek, Piotr
    Hermeneutyka katechetyczna oparta na myśli, zasadach i strukturach hermeneutyki personalistycznej jest najbardziej adekwatna na współczesne czasy, bowiem jest sensorodna i osobowotwórcza. W kontekście nadrzędnego celu katechezy – komunii i zażyłości z Chrystusem – hermeneutyka katechetyczna posiada zdolność prowadzenia katechizowanego do samoświadomości i autointerpretacji w świetle Faktu – Sensu Osoby Jezusa Chrystusa. On Interpretuje człowieka i wszelką rzeczywistość najpełniej i najpiękniej. I tak prowadzi do zażyłości i komunii ze swoją Osobą i Trój-Osobowym Bogiem.
  • Item
    Liturgia żywą katechezą
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2009) Goliszek, Piotr
    Liturgia to wspólnota Boga z człowiekiem. Człowiek w celebracji liturgicznej doświadcza spotkania z Osobą Chrystusa. Jest to spotkanie na sposób osobowy, czyli realnie i rzeczywiście. Liturgia bowiem uobecnia całą Osobie Chrystusa, Jego życie, słowa i czyny. Uobecnia historię zbawienia, w szczególny sposób Paschalne Misterium Chrystusa, czyli mękę, śmierć, pogrzeb oraz zmartwychwstanie i wniebowstąpienie, a także wylanie Ducha Świętego. Duch Święty, który ożywił Chrystusa przy zmartwychwstaniu, w liturgii uobecnia Jego dzieło zbawcze i czynie je żywym i aktualnym. Obecny w liturgii Jezus Chrystus przez ożywiające działanie Ducha Świętego zbawia, budzi wiarę i wyzwala człowieka do wolności dziecka Bożego. Człowiek w ten sposób otrzymuje dar nowego życia przez osobowe zjednoczenie z Ojcem przez Chrystusa w Duchu Świętym. Jezus Chrystus w liturgii za współdziałaniem Ducha Świętego objawia się i spotyka się z człowiekiem oraz prowadzi do komunii i zjednoczenia z całą społecznością Trójcy Świętej. W tym miejscu wyłania się cel liturgii, który jest identyczny z nadrzędnym celem katechezy. Zarówno liturgia jak i katecheza ma za cel doprowadzić swojego uczestnika do komunii i zażyłości z Jezusem Chrystusem, który prowadzi do więzi z Ojcem w Duchu Świętym. Ten personalistyczny charakter liturgii sprawia, że jest ona miejscem żywej katechezy. Liturgia bowiem wiarę wyraża, przekazuje i kształtuje. Cała liturgia zawiera wiarę katolicką i tę wiarę przez celebrację wyznaje. Wprawdzie liturgia nie jest naukowym poznaniem wiary, nie wyjaśnia pojęć, nie jest teologicznym traktatem ani wykładem, ale jej katechetyczny charakter wyraża się w tym, że czyni wiarę oraz prowadzi do egzystencjalnego spotkania z Bogiem. W tym sensie liturgia jest żywą, dynamiczną katechezą posiadającą charakter osobowy i wychowawczy. W katechezie mającej miejsce w liturgii, sam Bóg przemawia, poucza, zbawia i wychowuje człowieka do pełni człowieczeństwa. The Liturgy is a community between God and man. During a liturgical celebration, man experiences an encounter with the Person of Christ. It is a personal encounter, that is, a real encounter. The Liturgy makes present the whole Person of Christ, His life, words and acts. It makes present the history of salvation, in particular the Paschal Mystery of Christ, that is His passion, death, funeral, resurrection, and ascension, and the outpouring of the Holy Spirit. The Holy Spirit that revived Christ at resurrection in the Liturgy makes present His salvific work, makes it alive and actual. Jesus Christ present in the Liturgy through the enlivening action of the Holy Spirit saves, arouses faith and sets man free to be a child of God. Thus man receives a gift of new life through personal unity with the Father through Christ in the Holy Spirit. In the Liturgy, Jesus Christ in collaboration with the Holy Spirit reveals, meets man, and leads to communion and unity with the whole community of the Holy Trinity. Here emerges the purpose of the Liturgy, which is identical with superior purpose of religious instruction (catechesis). Both the Liturgy and catechesis seek to lead their participant to communion and intimacy with Jesus Christ. He leads to unity with the Father in the Holy Spirit. This personalistic character of the Liturgy makes it the place of living catechesis. The Liturgy expresses faith, communicates faith and shapes it. The whole Liturgy contains Catholic faith and confesses this faith through celebration. The Liturgy is not a learned knowledge of faith, it does not explain concepts, it is not a theological tract or an interpretation, but its catechetic character is expressed in the fact that it makes faith and leads to an existential encounter with God. In this sense the Liturgy is a living and dynamic catechesis, it has a personal and educational character. In religious instruction that is taking place in the Liturgy God Himself speaks, gives instructions saves, and brings up man to full humanity.
  • Item
    Nauczanie religii w polskich przedszkolach i szkołach publicznych
    (Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2020) Goliszek, Piotr
    Powrót nauki religii do polskich szkół to bardzo ważne wydarzenie w dziejach polskiej katechezy w okresie powojennym i w europejskiej tradycji katechetycznej. Analiza polskich aktów normatywnych dotyczących kwestii nauczania religii dowodzi, że obecność nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach jest rozstrzygnięta, stabilna i trwała. Władze państwowe i oświatowe zasadniczo wykazują dobrą wolę współdziałania i współpracy z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. W ten sposób zagwarantowane są prawa rodziców i uczniów oraz nauczycieli religii. Pozytywne dokonania w obszarze katechizacji szkolnej argumentują zasadność wychowania religijno-moralnego. Nauka religii stanowi istotny element całości systemu edukacyjno-wychowawczego w polskich placówkach oświatowych, ponieważ opiera się na prawidłowej wizji człowieka i życia społecznego. The return of Religious Education to Polish schools is a major event in the history of Polish catechesis in the post-war period and in the European catechetical tradition. Analysis of Polish legal provisions concerning Religious Education proves that its presence in public preschools and schools is a matter of course, stable and sustainable. In general, state and educational authorities demonstrate a willingness to cooperate with Churches and other religious associations. This fully safeguards the rights of parents, students and teachers of Religious Education. Positive develop ments concerning school catechesis prove the validity of religious and moral education. Religious Education is a major element of the entire Polish system of education because it is based on the right vision of man and social life.
  • Item
    Nowoewangelizacyjne głoszenie Dobrej Nowiny
    (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 2017) Goliszek, Piotr
    Nowość ewangelizacji to przede wszystkim odnowiona świadomość obowiązku poszukiwania nowych dróg, aby dotrzeć z Dobrą Nowiną do wszystkich ludzi. Nowoewangelizacyjne zadanie katechezy na pierwszym miejscu musi, „objawiać” Boga i Jego Królestwo, ale także podejmować na różne sposoby swoją odpowiedzialność za człowieka. Katechizowani wciąż oczekują skutecznej katechezy, która wprowadzi w ich życie zaczyn najwyższych wartości – Ewangelię. Głównym zadaniem katechezy jest głosić Ewangelię, aby wszyscy poznali Chrystusa i mogli się z Nim spotkać i zjednoczyć. Nadal trzeba dokonywać dzieła ewangelizacji na sposób katechetyczny: nauczanie, wychowanie, wtajemniczenie z podkreśleniem głoszenia orędzia ewangelicznego całą mocą. A novelty to the evangelization is a realization of a need to search for new ways to reach all people with the good news. Neo-evangelical task of catechesis is firstly to ,reveal’ God and His Kingdom but also take responsibility for a man. People still expect effective catechesis that will introduce gospel – the greatest asset into their lives. Catechesis’s main role is to preach and gospel, so everyone can meet Christ and become united. Tere is still need to continue evangelization as catechesis does: preach, form, initiate into evangelical proclamation with all power.
  • Item
    Odnowa kerygmatu chrześcijańskiego w kulturze globalizmu
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2005) Goliszek, Piotr
    Zjawisko globalizacji jawi się jako nieunikniona konieczność i jako proces nieodwracalny we współczesnych uwarunkowaniach społeczno-kulturowych. Zachodzi więc potrzeba kształtowania solidarnych, braterskich i społeczno twórczych zasad kształtujących ten fenomen. Kościół głosząc treści kerygmatu i pełniąc funkcję sumienia ludzkości, ma możliwość wywierania wpływu na przebieg procesów globalizacji na podstawie uniwersalnego posłannictwa i społeczno-etycznych systemów wartości. W tym dialogu kerygamtu ze współczesną kulturą globalną rodzi się atmosfera zrastania z perspektywą Ewangelii, która budzi optymizm i nadzieję. The phenomenon of globalization appears to be an inevitable and irreversible proeess in contemporary social-cultural conditions. Hence there is a need to form solidary, brotherly and socially creative principies shaping this phenomenon. Preaching the contents of the kerygma and fulfilling the fonction of mankind’s conscience the Church has a possibility of influencing the course of the globalization processes on the basis of its universal mission and the social-ethical Systems of values. In this dialog between kerygma and the contemporary global culture the atmosphere is born of growing unity with the perspective of Gospel, which awakens optimism and hope.
  • Item
    Osoby życia konsekrowanego w służbie katechezy
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2015) Goliszek, Piotr
    Katecheza powinna prowadzić do osobowej więzi z Bogiem na wzór Chrystusa i do wyznawania wiary w Kościele dla pełnej personalizacji człowieka i świata. Do tej posługi w ciągu dziejów Kościół w sposób szczególny wzywa osoby życia konsekrowanego, aby zechciały poświęcić maksimum zdolności i możliwości dziełu nauczania, wychowania i wtajemniczenia, jakie realizuje w różnych środowiskach katecheza. Wkład osób zakonnych w katechizację najpełniej dokonuje się poprzez uobecnianie Osoby Chrystusa przykładem życia i naśladowaniem Syna Bożego, przez profesję rad ewangelicznych oraz poprzez świadectwo życia chrześcijańskiego zgodnie z Ewangelią, objawiające Chrystusa i pokazujące oblicze Kościoła, a także poprzez charyzmaty zakonne włączone w proces katechizacji, które nadają jej specyficzny akcent i wymowny charakter. Zaangażowanie w katechizację ze strony zakonników, zakonnic i członków stowarzyszeń życia apostolskiego jest niezmiernie cenne w obecnym dziejowym momencie nowej ewangelizacji nowej Europy i nowego świata. Catechesis should lead to the formation of a personal bond with God following the model of Christ, and to professing the faith in the Church for a full personalization of man and of the world. For this service, in a special way, in all the history, the Church has always called consecrated persons to devote the maximum of their abilities and possibilities to the work of teaching, educating and of initiation that is realized by catechesis in various circles. The contribution of monks to catechization is most fully realized by making the Person of Christ present with the use of the example of one's life, and by following the example of the Son of God, by the profession of evangelic councils and by the testimony of one's Christian life in agreement with the Gospel, revealing Christ and showing the face of the Church, as well as by monastic charismas involved in the process of catechization, giving it a special emphasis and a telling character. Involvement in catechization on the part of monks, nuns, and members of associations of apostolic life is of utmost importance at the present moment in the history of the new evangelization of the new Europe and the new world.
  • Item
    Personalistic Concept of Moral Formation
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2020) Goliszek, Piotr
    Personalistic moral formation is universal because it refers to the truth about man as a person. It leads first to Christian values, but in principle it refers to something fundamental, i.e., to the inner capacities specific to every human being, believer or not. This is why the concept of the person occupies a very important place in the foundations of personalistic moral formation. The individual decisions of the moral formation process depend on it. Moral formation, then, appears to be the most prosopoic way of transmitting values, i.e., shaping a person of high quality. A special role is played here by a person who, as it has already been stressed, is a cognitive model, a method of constructing knowledge, and above all a place and a way of connecting the human person with the Person of Christ. Personalism correlates with the whole nature of morality. It is a method that brings the truths of faith and morality closer to the existence of a particular person; it makes them close to his mind and heart and respond to the deepest needs of a person’s life. Furthermore, the personalistic moral formation is not limited to the ways of transmitting faith and morality but will seek ways of self-comprehension, self-interpretation and self-upbringing of the students and ways of understanding the contemporary world, history, life, community, culture in light of the Person of Christ. Formacja moralna o charakterze personalistycznym jest uniwersalna, ponieważ odwołuje się do prawdy o człowieku jako osobie. W pierwszej kolejności prowadzi do wartości chrześcijańskich, ale zasadniczo odnosi się do czegoś podstawowego – do wyposażenia właściwego każdej osobie ludzkiej: wierzącej czy niewierzącej. Dlatego w podstawach personalistycznej formacji moralnej bardzo ważne miejsce zajmuje koncepcja osoby. Od niej zależą poszczególne rozstrzygnięcia procesu formacji moralnej. Formacja moralna jawi się zatem jako najbardziej prozopoiczny sposób przekazywania wartości, czyli kształtowanie człowieka wysokiej miary. Szczególną rolę pełni tu osoba, która jest modelem poznawczym, metodą konstruowania wiedzy, a przede wszystkim miejscem i sposobem zespolenia osoby człowieka z Osobą Chrystusa. Personalizm koreluje z całą naturą moralności. Jest metodą, która zbliża prawdy wiary i moralności do egzystencji konkretnego człowieka; sprawia, że stają się bliskie dla jego umysłu i serca oraz odpowiadają na najgłębsze potrzeby jego życia. Ponadto formacja moralna o charakterze personalistycznym nie ograniczy się do sposobów przekazywania treści wiary i moralności, lecz będzie poszukiwać dróg samorozumienia, samointerpretacji i samowychowania wychowanków oraz sposobów rozumienia świata doczesnego, dziejów, życia, społeczności, kultury – w świetle Osoby Chrystusa.
  • Item
    Personalistic dimension of ecclesia-forming catechesis
    (Uniwersytet w Białymstoku, 2023) Goliszek, Piotr
    The article addresses the personalistic dimension of the Church’s catechesis presented as a process of including children and young people in the mystery of the Church seen in a personal way, as the Communio Personarum et personarum. The personal view of the Church and the personalistic dimension of ecclesial education in catechesis is intended as a safeguard against understanding and grasping the Church in rheistic, institutional, hierarchical, juridical, and sociological terms. It is also meant to open up to anthropological, personalistic and communal dimensions. A new personal quality and a higher way of existence for the person being catechized as coexistence with Christ should be the most important fruit of a personalistic introduction to the Church. Artykuł podejmuje zagadnie personalistycznego wymiaru katechezy eklezjotwórczej ukazany jako proces włączania dzieci i młodzieży w misterium Kościoła rozumianego osobowo – Communio Personarum et personarum. Osobowe ujęcie Kościoła oraz personalistyczny wymiar edukacji eklezjalnej w katechezie ma za cel chronić przed rozumieniem i ujmowaniem Kościoła w kategoriach reistycznych, instytucjonalnych, hierarchicznych, jurydycznych, socjologicznych, otwierając na kategorie antropologiczne, personalistyczne i wspólnotowe. Najważniejszym owocem personalistycznego wprowadzenia w życie Kościoła winna być nowa jakość osobowa oraz wyższy sposób egzystencji katechizowanego jako współbytowanie z Chrystusem.
  • Item
    Personalistic Moral Education in Catechesis
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2017) Goliszek, Piotr
    Personalistic moral education in catechesis primarily involves accompanying human being in his development, which should aim at the fullness of humanity and self-empowerment as the human person. Personalistic moral formation is based on the human person and his inalienable and irreducible dignity. Catechesis, conveying the moral message, does not teach one of many theories of human good conduct, but explains the truth about the human being as a person, his inalienable dignity. The teaching of morality is, therefore, no savoir-vivre, but is ontic in character, i.e. involves personal creativity and leads the human person to perfection and sanctity. A personalistic approach to moral education requires that the human being should not only be the executor of the Divine law, but a co-host, invited to seek the truth. Hence in the personalistic approach, moral formation is not a technique of influencing the person and does not require respect of norms and obligations. Nor does it concentrate on the deification of the law and legality or involve moralising, but is based on the meeting and communion of the human person with Jesus Christ and on the following and imitation of His Person. The entire process of moral education is to benefit the person and help her to be more herself, to assure her dignity through moving from the humanity of nature to the humanity of the person. Personalistyczne wychowanie moralne w katechezie jest przede wszystkim towarzyszeniem człowiekowi w jego rozwoju, winno ono zmierzać do osiągnięcia pełni człowieczeństwa oraz urzeczywistnienia siebie jako osoby ludzkiej. Podstawą personalistycznej formacji moralnej jest osoba ludzka i jej niczym niepodważalna i nieredukowalna godność. Katecheza, przekazując orędzie moralne, nie naucza jednej z wielu teorii dobrego postępowania człowieka, lecz wyjaśnia prawdę o nim samym jako o osobie, o jego niepodważalnej godności. Nauczanie moralności nie jest to zatem savoir-vivre, lecz posiada charakter ontyczny, czyli jest twórczością personalną i prowadzi osobę ludzką do doskonałości i świętości. Personalistyczne podejście do wychowania moralnego postuluje, aby człowiek był nie tylko wykonawcą Bożego prawa, ale współgospodarzem zaproszonym do szukania prawdy. Stąd w ujęciu personalistycznym formacja moralna nie jest techniką oddziaływania na wychowanka, nie idzie w kierunku posłuszeństwa normom i obowiązkom, nie koncentruje się na ubóstwianiu prawa i legalizmu, nie jest też moralizatorstwem, lecz opiera się na spotkaniu i komunii osoby ludzkiej z Chrystusem Jezusem oraz podążaniu i naśladowaniu Jego Osoby. Cały proces wychowania moralnego ma służyć osobie, aby stawała się bardziej sobą, potwierdzała swoją godność poprzez przechodzenie od człowieczeństwa natury do człowieczeństwa osoby.
  • Item
    Personalistyczna tożsamość katechetyki
    (Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2008) Goliszek, Piotr
    Personalistyczna tożsamość katechetyki wynika już samego faktu ku-osobowego ukierunkowania, ku Osobie Boga i ku osobie ludzkiej. Jej badania, opracowania, mają służyć przede wszystkim człowiekowi w spotkaniu z Osobą Jezusa Chrystusa. Osoba w obszarze katechetyki winna być działaniem, czynem, sprawczością i twórczością, miarą katechetycznej prakseologii oraz najwyższą racją działania. Oparcie katechetyki na systemie personalistycznym wniesie do jej refleksji otwartość i uniwersalizm. Pozwoli to odpowiednio porządkować dane, tworzyć ogólną perspektywę, dokonywać syntezy materiału, docierać do prawd najgłębszych i uczyć myślenia głębinowego. Potrafi również doskonale łączyć empirię religijną ze światem ducha i zbliża chrześcijaństwo do całego życia osobowego. The personalistic identity of catechesis issues from the very fact of its being directed towards the person: towards the Person of God and towards the human person. Its research as well as its studies should first of all serve man in his meeting with the Person of Jesus Christ. The person in the sphere of catechesis should be tantamount to action, to act, to causality and creativity, to the measure of catechetic praxiology, and to the highest rationale for acting. Basing catechesis on the personalistic system will give openness and universalism to its reflection. This will allow to properly order the data, to form a general perspective, to make a synthesis of the data, to reach the most profound truths and to teach the depth thinking. It will also perfectly well connect the religious empiricism with the spiritual world and bring Christianity closer to the whole of communal life.
  • Item
    Personalizm podstawą medycyny spersonalizowanej
    (Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa KUL, 2019) Goliszek, Piotr
    Dla medycyny personalizowanej wytyczną magistralą jest nie tyle spersonalizowanie i zindywidualizowane działanie w obszarze diagnostyki i terapii, ile personalistyczne podejście do chorego człowieka. Medycyna to nie tylko świat specjalistycznej aparatury, instrumentów i farmaceutyków, ale jest to przede wszystkim świat osób. Jeśli medycyna uległaby pokusie skoncentrowania się tylko na wymiarze somatycznym człowieka, zapominając o jego osobie, to może przez to okazać się nieskuteczna, mimo że od strony formalnej będzie poprawna, a nawet precyzyjna. Jeżeli osoba człowieka będzie pominięta, zostanie tylko fragment człowieka pacjenta. Wówczas zamiast integralnego podejścia i działania pozostanie fragmentaryczne. W centrum zainteresowania będzie bardziej choroba, a nie człowiek. Tymczasem interesuje nas cały człowiek wraz z chorobą. W tym też rozumieniu medycyna personalizowana będzie się stawać nowoczesną i perspektywiczną. Medycyna personalizowana już w swojej nazwie „personalizowana” stawia kategorię osoby w samym centrum swoich badań. Nowoczesność, oryginalność i skuteczność medycyny personalizowanej to nie tylko zindywidualizowana precyzyjna prewencja, diagnostyka i terapia, ale także roztropny dobór środków i metod medycznych, w tym oparcie na nowoczesnej biotechnologii. Nowoczesna medycyna personalizowana i związane z nią nowe zagadnienia to również kwestie etyczne dotyczące naukowców i lekarzy, ale również odpowiedzialność polityków, rządów, twórców prawa, przedstawicieli świata nauki i przemysłu współpracującego z medycyną personalizowaną. Działania diagnostyczne i terapeutyczne będą o wiele bardziej skuteczne jeśli wykonywane będą w perspektywie dobra całej osoby chorej, nie tylko dla dobra fizyczno-biologicznego, ale przede wszystkim dla dobra psychiczno-duchowego. Postępowanie w określonym stanie chorobowym, to całościowe widzenie osoby chorej. Zdrowie czy choroba to nie tylko kwestia fizjologiczna. Nie tyle organizm jest zdrowy czy chory, lecz zdrowy lub chory jest człowiek jako osoba. W związku z tym lekarz nie leczy tylko choroby, ale leczy chorego człowieka, obejmując wszystkie aspekty osobowego podmiotu.