Spory o krytykę literacką w dwudziestoleciu międzywojennym
Loading...
Date
2002
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas"
Abstract
Książka omawia najważniejsze spory o krytykę literacką, jakie toczyły się w okresie Dwudziestolecia. Ujęte one są w trzech odsłonach: 1) Przebieg i bilans sporów o granice krytyki — narodziny przekonania o jej autonomii wobec nauki o literaturze i twórczości artystycznej. 2) Refleksja nad regułami dyskursu krytycznoliterackiego, która zaowocowała świadomością odrębności języka krytyki od innych rodzajów dyskursu i doprowadziła do ukształtowania międzywojennego etosu krytyki. 3) Spory o „pryncypia” w latach 30.: a) Konfrontacja dwóch modeli uprawiania krytycznoliterackiego procederu: "wysokiego", intelektualnego, o dużej świadomości metodologicznej oraz "niskiego", reportażowego i antyteoretycznego. b) Starcie dwóch systemów aksjologicznych: estetyzmu i „etyzmu”. W jego wyniku wykrystalizowało się podejście będące ich wypadkową, które — respektując heteroteliczność literatury — nie kwestionowało jej estetycznego wymiaru. c) Spór dwóch postaw wobec literatury i rzeczywistości pozaliterackiej, odwołujących się do dwóch wzorców uprawiania humanistyki: witalistyczno-intuicjonistycznego oraz "klerkowskiego". We wnioskach postawiona jest teza, iż w reakcji na zmiany sceny politycznej Europy końca lat 30. polska krytyka literacka tego okresu sięgnęła po "rząd dusz" — na wzór literatury romantycznej przyznała sobie status działalności moralnej, dokonującej rozpoznań i ferującej wyroki zarówno wobec literatury i kultury, jak i innych obszarów życia, w imię najwyżej pojętego dobra jednostki. Tak zakończyła się największa dyskusja okołoliteracka XX w.
Description
ORCID: 0000-0001-7748-7775
Keywords
krytyka literacka, Dwudziestolecie międzywojenne, historia literatury polskiej, dyskurs krytyczny
Citation
D. skórczewski, Spory o krytykę literacką w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2002
ISBN
83-242-0192-0