Konferencja wyższych przełożonych żeńskich zgromadzeń zakonnych i konsulta w PRL – zarys problematyki
Loading...
Date
2014
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Proces formowania się instytucji konferencji wyższych przełożonych żeńskich zgromadzeń zakonnych przypadł w Polsce na okres, w którym działały już zorganizowane struktury współpracy międzyzakonnej, wykształcone dla wspólnej obrony sióstr zakonnych przed negatywnymi skutkami polityki wyznaniowej władz komunistycznych, zmierzających do likwidacji instytucji podległych Kociołowi, w tym zakonów. Współdziałanie żeńskich zgromadzeń zakonnych wymusiła konieczność konsolidacji sił i konstruowania - pod kierunkiem prymasa Polski S. Wyszyńskiego - wspólnych programów przetrwania oraz funkcjonowania zgromadzeń zakonnych w peerelowskiej rzeczywistości. Ewolucja form współpracy: od spontanicznej po uregulowaną prawnie konferencję wyższych przełożonych żeńskich zgromadzeń zakonnych, z zatwierdzonym przez Stolicę Apostolską statutem i erygowaną kanonicznie konsultą, nakładała się na podobne ruchy zachodzące w ramach życia konsekrowanego w świecie. W realiach Polski Ludowej, konferencja nie była jednak tak autonomiczną instytucją, jak w normalnych warunkach przewidywały to przepisy prawa kanonicznego. Działać musiała w ścisłym związku z ks. Prymasem S. Wyszyńskim oraz utworzonym przez niego Wydziałem Spraw Zakonnych, który w praktyce podporządkował sobie całą dotychczasową współpracę zawiązaną między zakonami. Niezależnie od prawnych i faktycznych ograniczeń w działalności konferencji oraz jej konsulty, stanowiącej zasadniczo organ doradczy prymasa Polski, dorobek tej instytucji był dla życia zakonnego w Polsce niezwykle znaczący, czego wyrazem było przede wszystkim: roztropne wdrażanie reform soborowych w zgromadzeniach zakonnych, ich odnowa liturgiczna, pogłębienie procesu demokratyzacji, uregulowanie stanu prawnego, zmiany w formacji zasadniczej i permanentnej członkiń zgromadzeń.
The formation process of the institutions of the Conference of Major Superiors of Female Religious Orders in Poland started in the period in which there had already been some structures of the cooperation between convents, developed for the common defence of nuns against the negative effects of the religious policy of the communist authorities, the policy which was aimed at the liquidation of the institution subordinate to the Church, including religious orders. The interaction of female religious congregations was the answer to the necessity of the consolidation of forces and construction - under the guidance of Polish Primate S. Wyszyński – common programmes, the aim of which was to help the religious congregations survive and function in the communist reality. The evolution of the cooperation forms: from the spontaneous and regulated by law the Conference of Major Superiors of Female Religious Orders, with the statute approved by the Holy See and canonically erected consulta, overlapped with similar movements of the consecrated life in the world. In the realities of the Polish People’s Republic, the Conference was not as autonomous as was formulated by canon law under normal conditions. The Conference had to be in a close relationship with Primate S. Wyszyński and the Department of Monastic Affairs, created by the Primate, who in practice gained control over the entire existing cooperation between religious orders. Regardless of the factual and legal restrictions on the activities of the Conference and its consulta, which was essentially an advisory body to the Polish Primate, the achievements of that institution for the religious life in Poland were extremely significant, which was reflected primarily in: the prudent implementation of the conciliar reforms in religious congregations, their liturgical renewal, deepening the democratization process, regulating the legal status, changes in the substantial and permanent formation of the members of congregations.
Description
Keywords
zakony żeńskie, przełożone żeńskich zakonów, konferencja, Polska, Rzeczpospolita Ludowa, polityka wyznaniowa, female religious orders, Superiors of female religious orders, conference, Polish People’s Republic, religious policy
Citation
„Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2014, T. 101, s. 297-327