Matejkowskie studia pieczęci przechowywanych w archiwum klasztornym w Mogile. Geneza

Simple item page
dc.contributor.authorCiciora, Barbara
dc.date.accessioned2020-12-21T11:04:29Z
dc.date.available2020-12-21T11:04:29Z
dc.date.issued2020
dc.descriptionTłumaczenie streszczenia Marek Robak-Sobolewskipl
dc.description.abstractRysunki Jana Matejki przedstawiające pieczęcie przechowywane w Archiwum Klasztoru Cystersów w Mogile stanowią odzwierciedlenie stanu historycznej świadomości, potrzeb kulturowych Polaków w XIX wieku oraz modelu historyzmu wypracowanego w Galicji w połowie XIX wieku. Są świadectwem polskiej recepcji XVII-wiecznej erudycyjnej historiografii, która, będąc znakiem lokalnego patriotyzmu, nadawała wartość lokalnemu dziedzictwu kultury materialnej i włączała go w koncepcję światowej historii, a w XIX wieku – także w koncepcję narodowych i światowych dziejów cywilizacji. Tło analiz stanowią poglądy historiograficzne, kolekcjonerskie i kulturowe kształtujące działania i warsztat artystyczny malarza historycznego w XIX wieku. Podkreślono te, które mogły mieć wpływ na percepcję pieczęci przez Jana Matejkę. Kluczową rolę odgrywają w tym procesie zagadnienia poszerzenia pola semantycznego przedmiotów wytworzonych w ubiegłych stuleciach, którym – u progu XIX stulecia – nadano status pamiątki i chętnie gromadzono w kolekcjach, a które stanowiły jednocześnie, jak pieczęcie, źródło wiedzy historycznej rozumianej w sposób erudycyjny, a więc nie tylko jako nośnik informacji o datach, postaciach i wydarzeniach, ale także o strojach, militariach, kulturze materialnej i obyczajach, co w XIX wieku stało się obiektem zainteresowań malarzy historycznych. Analizy rysunków Jana Matejki ujawniają rozległość percepcji pojedynczych egzemplarzy średniowiecznych pieczęci także w zakresie estetycznym, plastycznym i stylowym, gdyż ostatecznym celem malarza nie było jedynie odtworzenie wyglądu pieczęci, ale historyczna rekonstrukcja i historiozoficzna ocena przeszłości. Podkreślone zostały różnice między inwentaryzatorskim postrzeganiem wizerunków pieczęci, a postrzeganiem sumującym wyżej wymienione determinanty pracy artysty z plastycznym, zindywidualizowanym typem jego wypowiedzi twórczej, który w przypadku studiów Jana Matejki nabrał dodatkowo charakteru analitycznych badań pieczęci jako wizualnych fragmentów źródeł historycznych.pl
dc.description.abstractJan Matejko’s drawings depicting seals stored in the Archives of the Cistercian Monastery in Mogiła reflect the state of historical awareness, the cultural needs of Poles in the 19th century and the model of historicism developed in Galicia in the mid-19th century. They are a testimony to the Polish reception of 17th century erudite historiography, which, as a sign of local patriotism, ascribed value to the local heritage of material culture and included it in the concept of world history, and, in the 19th century, also in the concept of national and world history of civilisation. The analyses are based on historiographic, col- lectors’ and cultural views shaping the activities and artistic excellence of the historical painter in the 19th century. The views that might have affected Jan Matejko’s perception of the seal were highlighted. A key role in this process is played by the issues of broadening the semantic field of objects produced in the past centuries, which, at the beginning of the 19th century, were given the status of a souvenir and were willingly collected together, and which at the same time, like seals, constituted a source of historical knowledge understood in an erudite way, i.e. not only as a carrier of information about dates, characters and events, but also about clothes, militaries, material culture and customs, which in the 19th century became an object of interest for historical painters. Analyses of Jan Matejko’s drawings reveal the vastness of perception of single medieval seals also in terms of aesthetics, art and style, since the painter’s ultimate goal was not only to reconstruct the appearance of the seal, but also a historical reconstruction and historiosophical evaluation of the past. The differences between the inventory-oriented perception of seal images and the perception summing up the above mentioned determinants of the artist’s work with an artistic, individualised type of his creative expression have been emphasized, which in the case of Jan Matejko’s studies has additionally acquired the adopted of analytical research on seals as visual fragments of historical sources.pl
dc.identifier.citation"Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne" 2020, T. 113, s. 79-115pl
dc.identifier.doihttps://doi.org/10.31743/abmk.9999
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12153/1401
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo KULpl
dc.rightsUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/pl/*
dc.subjectJan Matejkopl
dc.subjectrysunekpl
dc.subjectrysunki pieczęcipl
dc.subjectsfragistykapl
dc.subjectmalarstwo historycznepl
dc.subjectkolekcjonerstwo XIX wiekupl
dc.subjectdrawingpl
dc.subjectstamp drawingspl
dc.subjectsphragisticspl
dc.subjectdrawingpl
dc.subjectstamp drawingspl
dc.subjecthistorical paintingpl
dc.titleMatejkowskie studia pieczęci przechowywanych w archiwum klasztornym w Mogile. Genezapl
dc.title.alternativeMatejko's studies on seals kept in the monastery archives in Mogiła. Originpl
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/articlepl
Files
Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
Ciciora_Barbara-Matejkowskie_studia_pieczeci_przechowywanych_w_archiwum_klasztornym_w_Mogile.pdf
Size:
582.92 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
Download

License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
license.txt
Size:
2.63 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download

Collections
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2020, T. 113