Odpowiedzialność prawna z tytułu rozpowszechniania fake newsów w polskim porządku prawnym
No Thumbnail Available
Date
2022-10-27
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Problem rozpowszechniania fałszywych informacji istniał wprawdzie od stuleci, lecz dopiero niedawne wydarzenia geopolityczne i towarzyszące im działania dezinformacyjne (wybory prezydenckie w USA w 2016 roku, kreowany przez Rosję fałszywy przekaz medialny dotyczący aneksji Krymu i wojny w Donbasie, białoruska propaganda dotycząca kryzysu migracyjnego) uwidoczniły związane z nim zagrożenia. Wprowadzanie opinii publicznej w błąd przy wykorzystaniu tzw. fake newsów nierzadko stanowi element wojny informacyjnej i umożliwia m.in. zakłócanie demokratycznych procesów wyborczych, prowokowanie niepokojów społecznych, odpowiednie ukierunkowywanie polityki państwa, a także jego destabilizowanie. Tymczasem, podkreślenia wymaga, iż prawo nie może pozostawać obojętne wobec nowych zjawisk społecznych stanowiących istotne zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego oraz dóbr poszczególnych jednostek. Należy wobec tego poddać analizie obowiązujące regulacje prawne i zbadać, czy w ogóle odnoszą się one do zagrożeń wynikających z rozpowszechniania fake newsów oraz, czy skutecznie tym zagrożeniom przeciwdziałają. W tym celu zbadano w szczególności możliwość subsumpcji czynu polegającego na rozpowszechnianiu fake newsów pod określone przepisy prawa karnego, przedstawiono możliwe do zastosowania środki służące do pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej osób rozpowszechniających fake newsy oraz oceniono ich skuteczność, a także zweryfikowano możliwość wykorzystania norm prawa prasowego dotyczących sprostowania dla przeciwdziałania rozpowszechnianiu fake newsów.
The problem of disseminating false information has existed for centuries, but only recent geopolitical events and the accompanying disinformation activities (the 2016 US presidential election, a false media coverage created by Russia regarding the annexation of Crimea and the war in Donbas, Belarusian propaganda concerning the migration crisis) have exposed the threats associated with it. Misleading the public by using the so-called fake news is often part of the information war and enables, among others, disrupting democratic election processes, provoking social unrest, appropriate direction of the state's policy, as well as its destabilization. Meanwhile, it should be emphasized that the law cannot remain indifferent to new social phenomena which constitute a significant threat to state security and public order as well as the goods of respective individuals. Therefore, the applicable legal regulations should be analyzed and it should be researched whether they refer to the threats resulting from the dissemination of fake news at all and whether they effectively counteract these threats. For this purpose, the possibility of subsuming the act of disseminating fake news under specific provisions of criminal law was examined, the possible measures to bring to civil liability of persons disseminating fake news were presented and their effectiveness was assessed, and the possibility of using the norms of the press law regarding rectification to counteract the spread of fake news was verified.
Description
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Instytut Nauk Prawnych; promotor: dr hab. Wojciech Lis, prof. KUL
Keywords
wolność słowa, fake news, informacja, prawo mediów, prasa, freedom of speech, information, media law, press