Λῃσταί w świetle źródeł literackich przełomu er (I wiek przed Chrystusem i I wiek po Chrystusie)

Szczur, Piotr

Λῃσταί w świetle źródeł literackich przełomu er (I wiek przed Chrystusem i I wiek po Chrystusie)

dc.contributor.author	Szczur, Piotr
dc.date.accessioned	2022-04-07T10:23:35Z
dc.date.available	2022-04-07T10:23:35Z
dc.date.issued	2021
dc.description.abstract	W tym artykule ukazano zakres semantyczny i odcienie znaczeniowe rzeczownika λῃστής w greckiej literaturze powstałej w I wieku przed Chrystusem i I wieku po Chrystusie, co pozwoliło na dogłębne przedstawienie zjawiska bandytyzmu w tym okresie. W opracowaniu poddano analizie zarówno pisma autorów pogańskich, jak i żydowskich oraz teksty nowotestamentalne, w których pojawia się słowo λῃστής. Z przeprowadzonych analiz wynika, że w starożytnej literaturze greckiej pierwotnie rzeczownik λῃστής przybierał zarówno negatywne odcienie znaczeniowe, jak i pozytywne, gdyż określał nie tylko rozbójnika, który siłą zagrabiał cudzą własność, lecz także wojownika (lub najemnika), który w wyniku walki z wrogiem zdobywał łup wojenny, co było jego prawem. Jednak w późniejszym czasie – zwłaszcza w literaturze analizowanej w niniejszym opracowaniu – na pierwszy plan wysuwają się denotacje sensu malo. Autorzy greccy przełomu er posługują się rzeczownikiem λῃστής na określenie wszelkiego rodzaju złoczyńców. Przede wszystkim termin ten odnoszą do bandytów i rozbójników, zwłaszcza działających w zorganizowanych bandach i napadających na podróżnych oraz na ludzkie osiedla w celu dokonania grabieży mienia, a nawet dokonania zabójstw. Określają nim też buntowników, wywrotowców i „rewolucjonistów” występujących przeciw zwierzchniej władzy, co szczególnie widoczne jest w pismach Józefa Flawiusza.	pl
dc.description.abstract	The article presents a semantic field and variation of the meaning of the noun λῃστής in Greek literature of the 1st century BC and 1st century AD. Texts of pagan and Jewish authors’, as well the New Testament fragments where the word λῃστής appears, were analyzed. The analyzes show that in the ancient Greek literature the noun λῃστής originally had a negative and positive meaning, as well, describing not only a robber who takes other's property by force but also a warrior (or paid warrior), who as a result of a fight with an enemy gets a war loot that was owed to him. Although later, especially in the literature analyzed in the article - the main role had diminishing denotations. Greek authors of the turn of the eras used the noun λῃστής to describe all types of evildoers. Above all, that term was used in reference to bandits and robbers, especially acting in packs and attacking travelers and villages to steal or commit a murder. The word is used for describing rebels, troublemakers, and ‘revolutionaries’ acting against the authorities, which is especially visible in Joseph Flavius’ texts.	en
dc.identifier.citation	"Vox Patrum", 2021, T. 79, s. 409-432	pl
dc.identifier.doi	10.31743/vp.12673
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/20.500.12153/2926
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Wydawnictwo KUL	pl
dc.rights	Attribution-NoDerivatives 4.0 International	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/	*
dc.subject	historia starożytna	pl
dc.subject	historia społeczna	pl
dc.subject	λῃστής	pl
dc.subject	rozbójnictwo	pl
dc.subject	bandytyzm	pl
dc.subject	grabież	pl
dc.subject	kradzież	pl
dc.subject	λῃσταί	pl
dc.subject	social history	pl
dc.subject	ancient history	pl
dc.subject	robbery	pl
dc.subject	banditry	pl
dc.subject	plunder	pl
dc.subject	theft	pl
dc.title	Λῃσταί w świetle źródeł literackich przełomu er (I wiek przed Chrystusem i I wiek po Chrystusie)	pl
dc.title.alternative	Λῃσταί in Light of Literary Sources at the Turn of the Eras (1st Century BC and 1st Century AD)	en
dc.type	info:eu-repo/semantics/article	pl