Λῃσταί w świetle źródeł literackich przełomu er (I wiek przed Chrystusem i I wiek po Chrystusie)
Loading...
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
W tym artykule ukazano zakres semantyczny i odcienie znaczeniowe rzeczownika λῃστής w greckiej literaturze powstałej w I wieku przed Chrystusem i I wieku po Chrystusie, co pozwoliło na dogłębne przedstawienie zjawiska bandytyzmu w tym okresie. W opracowaniu poddano analizie zarówno pisma autorów pogańskich, jak i żydowskich oraz teksty nowotestamentalne, w których pojawia się słowo λῃστής. Z przeprowadzonych analiz wynika, że w starożytnej literaturze greckiej pierwotnie rzeczownik λῃστής przybierał zarówno negatywne odcienie znaczeniowe, jak i pozytywne, gdyż określał nie tylko rozbójnika, który siłą zagrabiał cudzą własność, lecz także wojownika (lub najemnika), który w wyniku walki z wrogiem zdobywał łup wojenny, co było jego prawem. Jednak w późniejszym czasie – zwłaszcza w literaturze analizowanej w niniejszym opracowaniu – na pierwszy plan wysuwają się denotacje sensu malo. Autorzy greccy przełomu er posługują się rzeczownikiem λῃστής na określenie wszelkiego rodzaju złoczyńców. Przede wszystkim termin ten odnoszą do bandytów i rozbójników, zwłaszcza działających w zorganizowanych bandach i napadających na podróżnych oraz na ludzkie osiedla w celu dokonania grabieży mienia, a nawet dokonania zabójstw. Określają nim też buntowników, wywrotowców i „rewolucjonistów” występujących przeciw zwierzchniej władzy, co szczególnie widoczne jest w pismach Józefa Flawiusza.
The article presents a semantic field and variation of the meaning of the noun λῃστής in Greek literature of the 1st century BC and 1st century AD. Texts of pagan and Jewish authors’, as well the New Testament fragments where the word λῃστής appears, were analyzed. The analyzes show that in the ancient Greek literature the noun λῃστής originally had a negative and positive meaning, as well, describing not only a robber who takes other's property by force but also a warrior (or paid warrior), who as a result of a fight with an enemy gets a war loot that was owed to him. Although later, especially in the literature analyzed in the article - the main role had diminishing denotations. Greek authors of the turn of the eras used the noun λῃστής to describe all types of evildoers. Above all, that term was used in reference to bandits and robbers, especially acting in packs and attacking travelers and villages to steal or commit a murder. The word is used for describing rebels, troublemakers, and ‘revolutionaries’ acting against the authorities, which is especially visible in Joseph Flavius’ texts.
The article presents a semantic field and variation of the meaning of the noun λῃστής in Greek literature of the 1st century BC and 1st century AD. Texts of pagan and Jewish authors’, as well the New Testament fragments where the word λῃστής appears, were analyzed. The analyzes show that in the ancient Greek literature the noun λῃστής originally had a negative and positive meaning, as well, describing not only a robber who takes other's property by force but also a warrior (or paid warrior), who as a result of a fight with an enemy gets a war loot that was owed to him. Although later, especially in the literature analyzed in the article - the main role had diminishing denotations. Greek authors of the turn of the eras used the noun λῃστής to describe all types of evildoers. Above all, that term was used in reference to bandits and robbers, especially acting in packs and attacking travelers and villages to steal or commit a murder. The word is used for describing rebels, troublemakers, and ‘revolutionaries’ acting against the authorities, which is especially visible in Joseph Flavius’ texts.
Description
Keywords
historia starożytna, historia społeczna, λῃστής, rozbójnictwo, bandytyzm, grabież, kradzież, λῃσταί, social history, ancient history, robbery, banditry, plunder, theft
Citation
"Vox Patrum", 2021, T. 79, s. 409-432