„Bona etenim summa sunt spes, fides, caritas”. Cnoty teologalne jako fundament i centrum życia chrześcijańskiego w ujęciu Grzegorza Wielkiego na podstawie jego Moraliów
Loading...
Date
2023-10-16
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Głównym zadaniem badawczym niniejszej dysertacji jest ukazanie aretologii chrześcijańskiej w nauczaniu papieża Grzegorza Wielkiego na podstawie jego głównego dzieła "Moralia in Iob". Postanowiono zbadać, jak papież rozumiał cnoty teologalne, czyli wiarę, nadzieję i miłość. Praca składa się z pięciu rozdziałów, z których dwa pierwsze stanowią tło dla nauczania Grzegorza Wielkiego. Pierwszy obrazuje, jak rozumieli cnotę ludzie żyjący przed Grzegorzem. Najpierw ukazano nauczanie filozofów starożytnych i ich rozumienie cnoty. Następnie przedstawiono nauczanie Pisma Świętego, zarówno Starego jak i Nowego Testamentu w temacie rozumienia cnoty. Na końcu zobrazowano, jak była pojmowana przez starożytnych pisarzy chrześcijańskich żyjących przed Grzegorzem Wielkim. W drugim rozdziale została ukazana nauka papieska na temat cnoty w Moraliach. Temat został omówiony z zastosowaniem następującego schematu. Najpierw przedstawiono istotę cnoty, czyli czym ona jest, później jej cechy charakterystyczne i ostatecznie funkcje, jakie pełni w życiu chrześcijanina. Rozdziały trzeci, czwarty i piąty są poświęcone cnotom teologalnym, czyli miłości, wierze i nadziei. Poszczególne cnoty zostały omówione dokładnie według takiego samego schematu, jaki został zastosowany przy ukazaniu cnoty jako takiej, czyli jaka jest istota omawianej wartości, jakie są jej cechy charakterystyczne i funkcje oraz czym skutkuje odrzucenie jej przez chrześcijanina. Dla możliwie najpełniejszego ukazania omawianego zagadnienia, w przypadku cnoty miłości rozwinięto charakterystykę przedstawiając jej specyfikację w trzech wymiarach: w doniesieniu do Boga, do relacji międzyludzkich i w wymiarze ogólnym. Dokładnie taki sam podział został zastosowany przy omawianiu cnoty nadziei. Co więcej, w przypadku miłości i wiary ich funkcje zostały uszczegółowione na te, które są niezbędne w procesie poznawania Boga, w służbie jedności wspólnoty, w procesie własnego uświęcenia i te, które można określić jako ogólne. Badając aretologię Grzegorza Wielkiego, wykazano, jak papież rozumiał samo pojęcie cnoty, ale także jak definiował cnoty teologalne. Ponadto ukazano podział, jaki stosował Grzegorz, w rozróżnieniu na dobra najwyższe - czyli wiarę, nadzieję i miłości - a dobra względne, którymi są wszystkie pozostałe cnoty.
The main research task of this dissertation is to show Christian aretology in the teaching of Pope Gregory the Great on the basis of his main cannon Moralia in lob. It was decided to examine how the Pope understood the theological virtues, namely faith, hope and charity. The work consists of five chapters, the first two of which provide background on Gregory the Great's teaching. The first illustrates how people living before Gregory understood virtue. First, the teaching of ancient philosophers and their understanding of virtue is shown. Then the teaching of Scripture, both Old and New Testaments, on the subject of understanding virtue is presented. Finally, it was illustrated how it was understood by ancient Christian writers living before Gregory the Great. The second chapter shows the papal teaching on virtue in the Moralia. The topic was discussed using the following scheme. First the essence of virtue, that is, what it is, was presented, then its characteristics and finally its functions in the life of a Christian. Chapters three, four and five are devoted to the theological virtues, namely love, faith and hope. The individual virtues are discussed exactly according to the same scheme used to show virtue as such, i.e. what is the essence of the value under discussion, what are its characteristics and functions, and what results in the Christian's rejection of it. For the fullest possible presentation of the issue at hand, in the case of the virtue of love, the characterization was developed by presenting its specification in three dimensions: in relation to God, to interpersonal relations and in general. Exactly the same division was used when discussing the virtue of hope. Moreover, in the case of love and faith, their functions were specified into those that are essential in the process of knowing God, in the service of the unity of the community, in the process of one's own sanctification, and those that can be described as general. By examining Gregory the Great's aretology, it is shown how the pope understood the very concept of virtue, but also how he defined the theological virtues. In addition, the division Gregory used in distinguishing between the highest goods - namely faith, hope and charity - and the relative goods, which are all the other virtues, is shown.
Description
Wydział Teologii, Instytut Nauk Teologicznych, Sekcja Historii Kościoła i Patrologii; promotor: ks. prof. Piotr Szczur
Keywords
aretologia, wiara, nadzieja miłość, Grzegorz Wielki, aretology, faith, hope, charity, Gregory the Great