Funkcje aktywności motorycznej w rozwoju procesów poznawczych u dzieci w wieku przedszkolnym
Abstract
Celem niniejszych badań było określenie czy dzieci w wieku przedszkolnym o różnym poziomie funkcjonowania motorycznego będą również różniły się w zakresie funkcji poznawczych, a także zweryfikowanie modeli korelacyjnych, predykcyjnych oraz mediacyjnych między wybranymi funkcjami motorycznymi
i poznawczymi. Przebadano 148 dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Uzyskane wyniki potwierdziły różnice w zakresie funkcji poznawczych u dzieci o różnym poziomie funkcjonowania motorycznego. Wykazano dodatnią korelację między ogólnym poziomem zdolności motorycznych i poznawczych. Zdolności manipulacyjne oraz równowaga okazały się istotnie skorelowane ze zdolnościami poznawczymi. Zdolności zręcznościowe wykazały dodatnią korelację z rozumowaniem przestrzennym. Zdolności manipulacyjne i równowaga okazały się istotnie przewidywać funkcjonowanie poznawcze. Zdolności manipulacyjne przewidywały pamięć wzrokowo-przestrzenną oraz rozumowanie przestrzenne. Równowaga okazała się istotnym predyktorem pamięci słuchowej i fonologicznej. Motoryka duża w pewnym zakresie okazała się przewidywać zdolności poznawcze poprzez zdolności manipulacyjne. Zdolności manipulacyjne częściowo przewidywały pamięć wzrokowo-przestrzenną i rozumowanie przestrzenne poprzez percepcję wzrokową. Natomiast, równowaga w pewnej części przewidywała pamięć słuchową poprzez pamięć fonologiczną. Podsumowując, zdolności motoryczne są istotne dla rozwoju funkcji poznawczych u dzieci przedszkolnych.
The purpose of the present study was to determine whether preschool children with different levels of motor functioning would also differ in cognitive functions, and to verify correlational, predictive and mediating models between selected motor and cognitive functions. 148 children between the ages of 3 and 5 were studied. The results confirmed differences in cognitive functions in children with different levels of motor functioning. A positive correlation was found between the overall level of motor and cognitive abilities. Manual dexterity and balance were found to be significantly correlated with cognitive abilities. Ball skills showed a positive correlation with spatial reasoning. Manual dexterity and balance were found to significantly predict cognitive functioning. Manual dexterity predicted visuospatial memory and spatial reasoning. Balance proved to be a significant predictor of auditory and phonological memory. Gross motor skills to some extent appeared to predict cognitive abilities through manual dexterity. Manual skills partially predicted visuospatial memory and spatial reasoning through visual perception. In contrast, balance in some part predicted auditory memory through phonological memory. In conclusion, motor skills are important for the development of cognitive functions in preschool children.
Description
Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii; promotor: dr hab. Elżbieta Rydz, prof. KUL
Keywords
zdolności motoryczne, funkcje poznawcze, dzieci w wieku przedszkolnym, motor skills, cognitive functions, preschool children