Kiedy muzyka inspiruje poezję, a poezja muzykę. Kantata poetycka Jeana-Baptiste Rousseau i jej romantyczne reperkusje

Abstract

Kantata poetycka to jeden z niewielu gatunków poetyckich w XVIII-wiecznej Francji, który został opisany teoretycznie przez swojego twórcę, który zarazem stworzył dlań pewien wzorzec. Gatunek ten z założenia wywodzi się z muzyki, co implikuje określone rozwiązania artystyczne. Z całej spuścizny literackiej Rousseau to właśnie kantaty przetrwały do dziś jako arcydzieła swojego gatunku, stanowiące jego wkład w rozwój poezji i, pośrednio, muzyki francuskiej. Kantata poetycka bowiem odegrała bardzo ważną rolę w powstaniu świeckiej kantaty muzycznej we Francji, specyficznej dla tego kraju tzw. cantate française. Największa popularność gatunku przypada na I połowę XVIII wieku, następnie gatunek odżywa wraz z powołaniem Prix de Rome dla kompozytorów w 1803 roku i pojawia się w twórczości młodych romantyków w formie jeszcze bardziej udramatyzowanej niż XVIII-wieczny pierwowzór złożony z arii i recytatywów. Głównym celem artykułu jest wskazanie cech gatunkowych kantaty poetyckiej wyłożonych przez twórcę gatunku oraz artystycznych realizacji kantaty na przykładzie wybranych utworów XIX-wiecznych twórców.