Poczucie zdrowienia u mężczyzn uzależnionych od alkoholu utrzymujących abstynencję w świetle wybranych cech podmiotowych
Abstract
Głównym celem projektu doktorskiego była identyfikacja oraz opisanie czynników podmiotowych poczucia zdrowienia u mężczyzn uzależnionych od alkoholu utrzymujących abstynencję. W pracy postanowiono zweryfikować jak cechy osobowości, prężność, przyjęta perspektywa czasowa oraz przebaczenie oddziałują na proces zdrowienia osób zmagających się z uzależnieniem. W badaniach wzięło udział 240 mężczyzn będących na różnych etapach procesu zdrowienia. Badani zostali poproszeni o wypełnienie następujących kwestionariuszy: Skalę Etapów Zdrowienia (STORI), Kwestionariusz IPIP-BFM-20, Skalę Pomiaru Prężności (SPP-25), Kwestionariusz Postrzegania Czasu Zimbardo (ZTPI), Skalę Przebaczenia Heartland (HFS) oraz Ankietę socjodemograficzną. Następnie wykonano szereg analiz statystycznych: statystyki opisowe, analizę różnic (analizę Kruskala Wallisa) oraz analizę regresji liniowej metodą hierarchiczną i krokową. Na podstawie analiz możemy stwierdzić, że mężczyźni uzależnieni od alkoholu utrzymujący abstynencję na poszczególnych etapach poczucia zdrowienia różnią się pod względem konkretnych cech osobowości, takich jak: ekstrawersja, ugodowość oraz stabilność emocjonalna. Kolejne różnice wykazano w zmiennej prężność w czynnikach: kompetencje osobiste do radzenia sobie w trudnych sytuacjach i tolerancja negatywnych emocji oraz optymistyczne nastawienie do życia i zdolność mobilizowania się w trudnych sytuacjach. Następne różnice międzygrupowe wykazano w przebaczeniu innym. Perspektywa czasowa nie została zmienną różnicującą poszczególne etapy procesu zdrowienia. Analizy regresji pokazały, że etap przygotowania jest wspierany przez takie czynniki jak: otwartość na nowe doświadczenia i poczucie humoru, przyjęcie perspektywy teraźniejszej hedonistycznej oraz świadomość uzależnienia. Etap odbudowy jest wzmacniany przez stabilność emocjonalną oraz świadomość uzależnienia. Znów etap rozwoju przez kompetencje osobiste do radzenia sobie i tolerancję negatywnych emocji, optymistyczne nastawienie do życia i mobilizowanie się w trudnych sytuacjach oraz przebaczenie innym.
The main objective of the doctoral project was to identify and describe the subjective factors of the sense of recovery in alcohol-dependent men maintaining abstinence. The study set out to verify how personality traits, resilience, adopted time perspective and forgiveness affect the recovery process of those struggling with addiction. The study involved 240 men who were at different stages of recovery. The subjects were asked to complete the following questionnaires: the Stages of Recovery Scale (STORI), the IP1P- BFM-20 Questionnaire, the Scale for Measuring Pride (SPP-25), the Zimbardo Time Perception Questionnaire (ZTPI), the Heartland Forgiveness Scale (HFS), and a Sociodemographic Questionnaire. A series of statistical analyses were then performed: descriptive statistics, analysis of differences (Kruskal Wallis analysis), and linear regression analysis using hierarchical and stepwise methods. Based on the analyses, it can be concluded conclude that alcohol-dependent men maintaining abstinence at different stages of the sense of recovery differ in specific personality traits, such as extraversion, agreeableness and emotional stability. Further differences were shown in the resilience variable in the factors of personal competence to cope with difficult situations and tolerance of negative emotions, as well as optimistic attitudes toward life and the ability to mobilize in difficult situations. The next intergroup differences were shown in forgiveness of others. Time perspective did not become a differentiating variable between stages of the recovery process. Regression analyses showed that the preparation stage is supported by factors such as openness to new experiences and humor, adoption of a hedonistic present perspective, and awareness of addiction. The recovery stage is enhanced by emotional stability and awareness of addiction. Again, the development stage by personal competence to cope and tolerance of negative emotions, optimistic attitude to life and mobilization in difficult situations and forgiveness of others.
Description
Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii; promotor: dr hab. Dorota Mącik, prof. KUL
Keywords
zdrowienie, uzależnienie, alkohol, abstynencja, recovery, addiction, alcohol, abstinence