Organy i organiści na terenie dekanatów Nowa Góra, Proszowice i Skała w archidiakonacie krakowskim od XVI do XVIII wieku (na podstawie akt wizytacyjnych)
Loading...
Date
2023-11-28
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Niniejsza praca ukazuje i interpretuje informacje dotyczące organów i organistów z dekanatów Nowa Góra, Proszowice i Skała, odczytane z biskupich akt wizytacyjnych od końca XVI do końca XVIII wieku z uwzględnieniem Tabel Załuskiego z roku 1748, które uzupełniają ich przekazy, ponieważ pisane były jednocześnie z wizytacjami. Pierwszy rozdział pracy zawiera omówienie wartości wizytacji jako źródła historycznego, wypisy z akt wizytacyjnych w oryginalnym języku, wypisy z Tabel Załuskiego i ich opis ogólny. W drugim rozdziale następuje aktualny opis każdego kościoła i występowanie organów na podstawie akt wizytacji, zestawienie historycznych instrumentów lub prospektów organowych, które dochowały się do czasów współczesnych. W trzecim rozdziale opisana została odpowiednio do każdego kościoła sytuacja organistów, kantorów i rektorów szkół, jako pierwszych muzyków kościelnych. Czwarty rozdział omawia szczegółowo zagadnienia dotyczące organów w poszczególnych dekanatach (ilość, nazewnictwo, umiejscowienie, wygląd, liczby głosów, szczegóły konstrukcji, stan zachowania) oraz organistów i kantorów (występowanie, stan osobowy, wiek i lata służby, obowiązki, uposażenie, mieszkanie). W zakończeniu przedstawione są wyniki badań w formie streszczonej oraz najważniejsze wnioski, odnoszące się wspólnie do trzech dekanatów. Pracę uzupełnia aneks z tabelami i fotografie wybranych kart akt wizytacyjnych.
This work shows and interprets information regarding organs and organists from the deaneries of Nowa Góra, Proszowice and Skała, which was taken from the episcopal visitation reports from the end of the 16th to the end of the 18th century. It also takes account of Załuski's charts from 1748, which complements the reports as they were written simultaneously with the visitations. The first chapter of the work assesses the visitation and its value as a historical source, including extracts from the visitation reports in the original language and extracts from Załuski’s charts and their general description. In the second chapter, there is a description of each church as it stands currently and the status of organs based on the inspection of records and a list of historical instruments or organ facades that have survived to modern times. In the third chapter, the situation of organists, cantors and headteachers as first church musicians in their respective churches is described. The fourth chapter explains the issues concerning organs in the investigated deaneries in detail (quantity, nomenclature, location, appearance, number of voices, construction details, state of preservation) as well as organists and cantors (references, name and surname, age and years of service, duties, salary, housing). In the conclusion, the results of the research and the most important conclusions are presented in a summarized form, regarding all three deaneries. The work also contains an appendix with tables and photographs of selected pages of visitation reports.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Nauk o Sztuce; promotor: dr hab. Maria Szymanowicz, prof. KUL
Keywords
organy, organiści, kantor, akta wizytacyjne, archidiecezja krakowska, organ, organist, cantor, episcopal visitation reports, archdeaconry of Kraków