Wielki Post jako „czas na odnowienie łask chrzcielnych” (DH 69). Studium homiletyczne na przykładzie polskiego przepowiadania posoborowego
Abstract
Chrzest święty jest fundamentem całego życia chrześcijańskiego i bramą życia duchowego. Wierzący mają nie tylko przyjąć chrzest, lecz ich zadaniem jest stała troska o ten dar. Szczególnym czasem tej chrzcielnej odnowy są niedziele Wielkiego Postu cyklu A. Celebracje liturgiczne tych niedziel wprowadzają wierzących w przeżywanie wędrówki chrzcielnej, niemal w ponowne przemierzanie drogi katechumenów. Problemem badawczym niniejszej dysertacji jest naukowe opracowanie kerygmatu pięciu niedziel Wielkiego Postu (cyklu A) w perspektywie chrzcielnej, aby ukazać, że celebracje tych niedziel są czasem na odnowienie łask chrzcielnych. Chodzi o odpowiedź na pytania: Jak, wykorzystując metody hermeneutyki biblijnej i liturgicznej, a także uwzględniając teologię roku liturgicznego (chrzcielny charakter Wielkiego Postu), naukowo odczytać kerygmat tekstów świętych, by „odsłonić” w nich łaski chrzcielne? W jaki sposób ochrzczeni odnawiają te łaski w celebracji eucharystycznej? Jakie jest teologiczne znaczenie tych łask? Następnie chodzi o rozstrzygniecie kwestii: Jakie miejsce problematyka ta znalazła w polskim przepowiadaniu posoborowym? Ostatnim etapem badawczym pracy jest sformułowanie postulatów mających na celu odnowę współczesnego przepowiadania homilijnego niedziel Wielkiego Postu cyklu A, uwzględniając przy tym teologię homilii i współczesne nauczanie Kościoła na jej temat.
The Holy Baptism is the basis of the whole Christian life and the gateway to the life in the Spirit. Believers are not only to be baptized but are tasked with a constant concern for this gift. Sundays of Lent in Cycle A constitute a unique time for this baptismal renovation. The liturgical celebrations of these Sundays introduce believers to the experience of a baptismal journey, almost as if they were retracing the path of the catechumens. The research problem of this doctoral thesis is a scientific study of the kerygma of five Lenten Sundays (in Cycle A) in a baptismal perspective, aimed to show that these Sundays celebrations are the time for the reactivation of the graces of baptism. It is about answering questions: how to read the kerygma of the sacred texts scientifically, using biblical and liturgical hermeneutics methods and considering the theology of the liturgical year (viz. the baptismal character of Lent), in order to “expose” the baptismal graces in them. How do the baptized renew these graces in the eucharistic celebration? What is the theological meaning of these graces? Next, the thesis aims at resolving the issue: which place has this problematique found in the Polish post-conciliar preaching? The final stage of the study formulates conclusions, which may help in the revival of contemporary homiletical preaching of Lenten Sundays in Cycle A, taking into account the theology of homily and the contemporary teaching of the Church on it.
The Holy Baptism is the basis of the whole Christian life and the gateway to the life in the Spirit. Believers are not only to be baptized but are tasked with a constant concern for this gift. Sundays of Lent in Cycle A constitute a unique time for this baptismal renovation. The liturgical celebrations of these Sundays introduce believers to the experience of a baptismal journey, almost as if they were retracing the path of the catechumens. The research problem of this doctoral thesis is a scientific study of the kerygma of five Lenten Sundays (in Cycle A) in a baptismal perspective, aimed to show that these Sundays celebrations are the time for the reactivation of the graces of baptism. It is about answering questions: how to read the kerygma of the sacred texts scientifically, using biblical and liturgical hermeneutics methods and considering the theology of the liturgical year (viz. the baptismal character of Lent), in order to “expose” the baptismal graces in them. How do the baptized renew these graces in the eucharistic celebration? What is the theological meaning of these graces? Next, the thesis aims at resolving the issue: which place has this problematique found in the Polish post-conciliar preaching? The final stage of the study formulates conclusions, which may help in the revival of contemporary homiletical preaching of Lenten Sundays in Cycle A, taking into account the theology of homily and the contemporary teaching of the Church on it.
Description
Wydział Teologii, Instytut Liturgiki i Homiletyki; promotor rozprawy doktorskiej: Ks. prof. dr hab. Stanisław Dyk
Keywords
Wielki Post, łaski chrzcielne, przepowiadanie, homilia, Lent, graces of baptism, preaching, homily