Dawne ośrodki miejskie południowego Podlasia XVI – XVIII w. (zachodnia część dawnego powiatu brzeskolitewskiego) w świetle inwentarzy, lustracji, rewizji
No Thumbnail Available
Date
2023-06-05
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Praca poświęcona jest 12 dawnym ośrodkom miejskim południowego Podlasia w okresie przedrozbiorowym, znajdującym się w zachodniej części powiatu brzeskolitewskiego w województwie brzeskolitewskim. Miejscowości te w większości uzyskały prawa miejskie w XVI stuleciu, a utraciły w wieku XIX. Za podstawę źródłową niniejszej rozprawy doktorskiej posłużyły inwentarze, lustracje i rewizje gospodarcze, sporządzane na polecenie właścicieli dóbr, do których należały omawiane miejscowości.
Praca składa się ze wstępu i czterech rozdziałów. W rozdziale pierwszym scharakteryzowano i opisano wykorzystane w pracy źródła, dokonano analizy ich zawartości. Rozdział drugi poświęcono rozplanowaniu przestrzennemu, omówiono wszystkie elementy topografii miejskiej wzmiankowane w źródłach, dane źródłowe przeniesiono na dziewiętnastowieczne plany. W rozdziale trzecim omówiono zagadnienia związane z ludnością – zmiany liczby ludności, strukturę etniczną i zawodową, zajęcia ludności (rzemiosło, rolnictwo). W ostatnim, czwartym rozdziale przedstawiono dochody właściciela z miasta – różnego rodzaju czynsze i opłaty, strukturę tego dochodu oraz powinności mieszczan na rzecz właściciela. W zakończeniu zebrano uzyskane w toku badań wnioski, przedstawiono przyczyny upadku miast, a także wysunięto postulaty badawcze.
The work is devoted to 12 former urban centers of southern Podlasie, in the pre-partition period, located in the western part of the Brześć Litewski poviat in the Brześć Litewski voivodeship. Most of these towns were granted town privileges in the 16th century and lost in the 19th century. The source basis for this doctoral dissertation were inventories, inspections and economic inspections, prepared at the request of the owners of the properties to which the localities belonged. The work consists of an introduction and four chapters. In the first chapter, the sources used in the work are characterized and described, and their content is analyzed. The second chapter is devoted to spatial planning, all elements of the urban topography mentioned in the sources were discussed, and the source data was transferred to the 19th-century plans. Chapter three deals with population-related issues - population changes, ethnic and occupational structure, population occupation (crafts, agriculture). The last, fourth chapter presents the owner's income from the city - various types of rents and fees, the structure of this income and the townspeople's obligations towards the owner. At the end, the conclusions obtained in the course of the research were collected, the reasons for the decline of cities were presented, and research postulates were put forward.
The work is devoted to 12 former urban centers of southern Podlasie, in the pre-partition period, located in the western part of the Brześć Litewski poviat in the Brześć Litewski voivodeship. Most of these towns were granted town privileges in the 16th century and lost in the 19th century. The source basis for this doctoral dissertation were inventories, inspections and economic inspections, prepared at the request of the owners of the properties to which the localities belonged. The work consists of an introduction and four chapters. In the first chapter, the sources used in the work are characterized and described, and their content is analyzed. The second chapter is devoted to spatial planning, all elements of the urban topography mentioned in the sources were discussed, and the source data was transferred to the 19th-century plans. Chapter three deals with population-related issues - population changes, ethnic and occupational structure, population occupation (crafts, agriculture). The last, fourth chapter presents the owner's income from the city - various types of rents and fees, the structure of this income and the townspeople's obligations towards the owner. At the end, the conclusions obtained in the course of the research were collected, the reasons for the decline of cities were presented, and research postulates were put forward.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Historii; promotor pracy: prof. Leszek Wojciechowski
Keywords
dawne miasta, inwentarze gospodarcze, Wielkie Księstwo Litewskie, południowe Podlasie, former towns, economic inventories, Grand Duchy of Lithuania, southern Podlasie