Przyczynek do twórczości Jacka Chylickiego, czyli nowe ustalenia na temat wybranych obrazów z cyklu namalowanego do kościoła Franciszkanów w Zamościu
Loading...
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Na początku lat 80. XVII wieku powstał cykl 15 monumentalnych płócien dekorujących wnętrze kościoła Franciszkanów w Zamościu. Wskazują na to archiwalne zapisy, na których podstawie można wnioskować, że ich autorem był Jacek Chylicki – malarz zatrudniony przez ordynatów zamojskich, będących fundatorami i kolatorami świątyni. Seria miała odpowiadać tematyką jej maryjnemu wezwaniu. Kościół nie został oszczędzony przez zawieruchy dziejowe, które doprowadziły niemalże do jego ruiny, a wspomniany zespół obrazów z czasem uległ rozproszeniu i dziś nie ma pewności co do zachowania i tematyki niektórych z nich. Przy dzisiejszym stanie badań można stwierdzić, że istnieje 11 spośród 15 płócien, ale nie jest wykluczone, że z czasem uda się zlokalizować pozostałe. Badacze zajmujący się nimi dotychczas doszli do przekonania, że twórca kompozycji z Zamościa posługiwał się gotowymi wzorami graficznymi, które w tym czasie były chętnie wykorzystywane przez malarzy. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie kolejnych rycin, którymi posiłkował się artysta, malując sceny: Nawiedzenia św. Elżbiety, Obrzezania Jezusa i Ucieczki do Egiptu, wchodzące w skład omawianej serii. Na podstawie przytoczonych w tekście przykładów można wyciągnąć wnioski, że J. Chylicki nie stosował grafik należących do jednego zbioru, nawet jeśli zawierał on ryciny o odpowiedniej tematyce, ale sięgał do wzorów pochodzących z różnych źródeł. Trzeba zatem stwierdzić, że namalowane przez niego obrazy pod względem ikonograficznym w znacznym stopniu stanowią trawestacje kompozycji stworzonych przez innych artystów.
A series of 15 monumental paintings decorating the interior of the Franciscan Church in Zamość was created in the early 1680s. This is indicated by archival records, which suggest the conclusion that their author was Jacek Chylicki – a painter employed by the Ordinates of Zamość, who were the founders and patrons of the temple. The series was intended to correspond in theme to its Marian invocation. The church was not spared by the turmoil of history, which led almost to its ruin, and the aforementioned series of paintings dispersed over time, which makes the issue of preservation and subject matter of some of them uncertain today. With the present-day state of research, it can be concluded that 11 of the 15 paintings still exist, although the other ones possibly be found in the future. Researchers dealing with them so far have come to the conclusion that the creator of the Zamość composition used ready-made graphic patterns, which were readily used by painters at the time. The purpose of this article is to identify more drawings that the artist used to paint the scenes of: the Visitation of St Elizabeth, the Circumcision of Jesus and the Flight into Egypt, included in the series under discussion. Based on the examples cited in the text, it can be concluded that J. Chylicki did not use drawings belonging to a single collection, even if such a collection contained drawings of the relevant subject, but rather utilised designs from various sources. Therefore, one has to admit that, in iconographic terms, his paintings are to a large extent adaptations of compositions created by other artists.
A series of 15 monumental paintings decorating the interior of the Franciscan Church in Zamość was created in the early 1680s. This is indicated by archival records, which suggest the conclusion that their author was Jacek Chylicki – a painter employed by the Ordinates of Zamość, who were the founders and patrons of the temple. The series was intended to correspond in theme to its Marian invocation. The church was not spared by the turmoil of history, which led almost to its ruin, and the aforementioned series of paintings dispersed over time, which makes the issue of preservation and subject matter of some of them uncertain today. With the present-day state of research, it can be concluded that 11 of the 15 paintings still exist, although the other ones possibly be found in the future. Researchers dealing with them so far have come to the conclusion that the creator of the Zamość composition used ready-made graphic patterns, which were readily used by painters at the time. The purpose of this article is to identify more drawings that the artist used to paint the scenes of: the Visitation of St Elizabeth, the Circumcision of Jesus and the Flight into Egypt, included in the series under discussion. Based on the examples cited in the text, it can be concluded that J. Chylicki did not use drawings belonging to a single collection, even if such a collection contained drawings of the relevant subject, but rather utilised designs from various sources. Therefore, one has to admit that, in iconographic terms, his paintings are to a large extent adaptations of compositions created by other artists.
Description
Keywords
Jacek Chylicki, kościół Franciszkanów w Zamościu, Nawiedzenie św. Elżbiety, Obrzezanie Jezusa, Ucieczka do Egiptu, wzory graficzne, Zamość, Franciscan Church in Zamość, Visitation of St Elizabeth, Circumcision of Jesus, Flight into Egypt
Citation
"Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne", 2022, Vol. 119, s. 367-394