Charakterystyka budownictwa sakralnego na terenie guberni radomskiej w latach 1845-1914. Budowa kościoła jako element kształtowania tożsamości narodowej

Abstract
Celem nadrzędnym rozprawy jest próba scharakteryzowania budownictwa sakralnego z terenu guberni radomskiej w latach 1845-1914 na grupie reprezentatywnych realizacji. Z podanego obszaru poddano analizie kościoły murowane, rzymskokatolickie. Według zastosowanej metodologii obiekty podzielone zostały ze względu na charakter działań budowlanych na trzy kategorie: przekształcenia, powiększenia i nowe realizacje. Główne tendencje stylistyczne budownictwa sakralnego oscylowały wokół form czerpiących inspiracje z architektury średniowiecznej. W pracy badany jest wpływ zmieniającej się sytuacji politycznej i społeczno-gospodarczej na prowadzenie prac budowlanych przy obiektach sakralnych. Analizie podlega wartościowanie dawnych zabytków i nowo wznoszonych przez ówczesnych parafian. W badaniach uwidacznia się silna łączność zachodząca między ośrodkami - Radomiem i Kielcami oraz Sandomierzem. W obiektach o starym rodowodzie podnoszona jest głównie wartość zabytkowa i historyczna. W dużo mniejszym stopniu artystyczna. Wiąże się to z prowincjonalnym charakterem ich struktur często wymykających się jednoznacznej ocenie formalnej. Trwanie tych obiektów, postrzeganych jako świadków kultury narodowej było jednym z głównych czynników w walce o ich ochronę. W wielu przypadkach sankcjonowało to również podejście do ich restauracji.
The main aim of this dissertation is the attempt to characterize sacral architecture in the Radom Governorate in 1845-1914 on the representative examples. The analysis in the given area includes the brick and Roman Catholic churches. According to the used methodology, the objects were divided into three categories due to the nature of construction activities: transformations, enlargements and new realizations. The main stylistic tendencies of the sacral architecture oscillated around forms inspired by the architecture of the medieval times. The work examines the impact of the changing political and socio-economic situation on conducting the construction works in sacral buildings. The research shows a strong relationship of mutual influence between Radom and Kielce and Sandomierz centers. In objects with an old origin the historic value is mainly raised, while the artistic one to a much lesser extent. It is related to the provincial character of their structures, often evading an unambiguous formal evaluation. The persistence of these objects, perceived as the witnesses of national culture, was one of the main factors in the fight for their protection. In many cases this also sanctioned the approach to their restoration.
Description
Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Historii Sztuki; promotor rozprawy doktorskiej: prof. dr hab. Krzysztof Stefański
Keywords
gubernia radomska, architektura sakralna, XIX wiek, tożsamość narodowa, radom governorate, sacral architecture, XIX century, national identity
Citation
ISBN
Creative Commons License