Rozwój kultu św. Józefa w Polsce a siedemnastowieczna fundacja kościoła parafialnego pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Bielinach

Abstract

Dnia 30 października 1637 r. biskup Jakub Zadzik (1582-1642), na prośbę Krzysztofa Jóźwika, właściciela hut szkła w Kokaninie i okolicach, erygował i uposażył parafię pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Bielinach, miejscowości leżącej w dobrach biskupów krakowskich. Kapituła krakowska zatwierdziła przywileje nadane przez biskupa dla kościoła i włościan. Prawo patronatu nad świątynią objął J. Zadzik. Jeszcze tego samego roku rozpoczęła się jej budowa. K. Jóźwik, jako fundator, czuwał nad wszystkim, pracował przy wznoszeniu murów i troszczył się o wyposażenie kościoła. Zakupił monstran­cję, zabiegał o zainstalowanie organów i przeznaczył środki na utrzymanie or­ganisty. Budowa świątyni trwała niespełna sześć lat i już 14 czerwca 1643 r. biskup krakowski Tomasz Oborski dokonał jej konsekracji. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, kto zdecydował, że świątyni w małej podkieleckiej miejscowości w pierwszej połowie XVII wieku nadano wezwanie św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. W Polsce w tym czasie takie we­zwanie miało tylko kilka kościołów zakonnych usytuowanych w dużych miastach: Krakowie, Lublinie, Poznaniu. Czy taką decyzję podjął biskup krakowski? Czy na wybór patrona miał wpływ pomysłodawca nowej parafii oraz bu­downiczy kościoła, K. Jóźwik?

On 30 October 1637, Bishop Jakub Zadzik (1582-1642), at the request of Krzysztof Jóźwik, the owner of glassworks in Kokanin and its vicinity, erected and endowed the parish of St. Joseph the Spouse of the Blessed Virgin Mary in Bieliny, a town lying in the property of the bishops of Kraków. The Kraków chapter approved the privileges granted by the bishop to the church and peasants. The patronage over the temple was taken over by Jakub Zadzik. Its construction began that same year. K. Jóźwik, as the founder, took part in everything, worked on erecting walls and took care of the church’s furnishings. He bought a monstrance, solicited the installation of an organ, and allocated funds for the organist’s upkeep. The construction of the temple took less than six years and on 14 June 1643, the bishop of Kraków, Tomasz Oborski, consecrated it. The article attempts to answer the question of who decided that the temple in a small town near Kielce, constructed in the first half of the 17th century, was dedicated to St. Joseph Spouse of the Blessed Virgin Mary. In Poland at that time, only a few monastic churches located in large cities: Kraków, Lublin and Poznań had such patrons. Was it the decision of the Bishop of Kraków? Was the choice of the patron influenced by the initiator and the builder of the new parish and church, K. Jóźwik?