Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021, T. 116

Permanent URI for this collection

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 24
  • Item
    Parafia farna Świętych Joachima i Anny we Włodzimierzu Wołyńskim w świetle opisu z 1864 roku
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Żurek, Waldemar Witold
    Parafialny kościół farny we Włodzimierzu Wołyńskim zapoczątkował swoją historię w połowie XVI wieku, jako drewniany, następnie murowany, który był trzykrotnie trawiony przez pożar: w 1736, 1800 i 1833 r. Posługę pastoralną w tym kościele spełniali od 1751 r. kapucyni mieszkający w klasztorze przy kościele. Po skasowaniu klasztoru kapucynów przez władze carskie w 1832 r., w czasie represji popowstaniowych, opiekę nad parafią przejęli księża diece­zjalni. Parafia przetrwała II wojnę światową. W 1958 r. została zlikwidowana przez władze komunistyczne. Świątynia wróciła do katolików w 1992 r. Dusz­pasterstwo prowadzą karmelici trzewiczkowi.
  • Item
    Księgi rachunkowe i metrykalne parafii ewangelickich w zasobie archiwum rodu Finck von Finckenstein
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Żeglińska, Anna
    W artykule przedstawiono procesy aktotwórcze i archiwizację ksiąg rachunko­wych i metrykalnych wytworzonych przez parafie ewangelickie znajdujące się w dobrach rodu Finck von Finckenstein. Ich analiza poszerza wiedzę na temat stosowanego w parafiach ewangelickich systemu kancelaryjnego oraz wyjaśnia i uzasadnia obecność akt proweniencji kościelnej w zasobie archiwów prywatnych. Zaprezentowane podejście badawcze pozwala dostrzec wartość źródłową ksiąg parafialnych, umożliwiając rozwijanie badań regionalnych, a także ogólniejszych, w tym archiwalnych.
  • Item
    Biblie w języku polskim wydane w latach 1801-1945
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Zakonnik, Łukasz
    W prezentowanym artykule przedstawiono spis drukowanych wydań Biblii w języku polskim, które ukazały się w latach 1801-1945. W celu identyfikacji konkretnych edycji dokonano przeglądu literatury (a także dostępnych baz danych) dotyczącej tematu. Prześledzono również katalogi głównych polskich antykwariatów, jak i portali aukcyjnych oraz ogłoszeniowych. W efekcie poczynionych prac zgromadzono dane o łącznie 242 wydaniach Biblii (Starego Testamentu i Nowego Testamentu) w analizowanym okresie. Z 242 edycji za unikalne albo wzorcowe uznano 71.
  • Item
    Stan bibliotek i zbiorów archiwalnych bazyliańskich klasztorów w świetle wizytacji (1799-1824)
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Wodzianowska, Irena
    Do podstawowych źródeł w badaniach nad książnicami klasztornymi obok katalogów bibliotecznych należą akta wizytacyjne, rejestrujące liczebność wspólnot, zabudowania klasztorne, podstawy finansowe jak i wielkość księgozbiorów monasterskich. Wizytatorzy odnotowywali liczbę tomów, zawartość treściową, pomieszczenia bibliotek jak i przechowywaną dokumentację archiwalną poszczególnych placówek zakonnych. Zachowane wizytacje monasterów bazyliańskich pozwalają na analizę 27 księgozbiorów na terenie unickiej diecezji łuckiej w ciągu pierwszego ćwierćwiecza XIX wieku. Dokumentacja ta umoż­liwia ustalenie liczebności zbiorów, tempa ich przyrostu, zakresu tematycznego. Kilkanaście lat później, po kasacie bazylianów, większość tych bibliotek została rozproszona, spora część książek przekazana placówkom oświatowym a cenniejsze egzemplarze do muzeów i bibliotek uniwersyteckich. Akta wizytacyjne stanowią więc cenne źródło do rozpoznania zbiorów, miejsc w których były przechowywane, a także zawartości archiwów klasztornych. Gromadzono w klasztorach zarówno dzieła teologiczne, jak i literaturę piękną, manuskrypty i wydania zachodnioeuropejskie. Zasięg polskich i zagranicznych typografii świadczył o wysokiej kulturze intelektualnej zakonu. Książnice stanowiły przede wszystkim wsparcie w pracy duszpasterskiej i oświatowej zakonników. Biblioteki zakonne były zróżnicowane pod względem wielkości, organizacji i wartości merytorycznej, ale nawet niewielkie wspólnoty rozproszone w wiejskich ośrodkach dawały możliwość obcowania z książką i kształcenia dla miejscowej młodzieży. Niewątpliwie tworzyły one pejzaż kulturowy tych ziem.
  • Item
    Wybrane aspekty minimalistycznych rearanżacji wnętrz kościelnych po roku 2000
    (Wydawnictwo KUL, 2021) Wiśnicka, Anna
    W artykule przybliżono tematykę minimalistycznych rewitalizacji wnętrz sa­kralnych Kościoła rzymskokatolickiego na podstawie selekcję reprezentatywnych przykładów, zdywersyfikowanych pod względem geograficznym i kulturowym. Wychodząc od założeń Soboru Watykańskiego II oraz zmian artystycznych i społeczno-kulturowych, które zaobserwować można już w XIX wieku, artykuł analizuje czynniki, które doprowadziły do skrajnej redukcji formalnej w wystroju kościołów. Poza oczywistą kwestią, jaką jest architektura wnętrz, podjęty zostaje namysł nad sposobem eksponowania sztuki, którą stanową zarówno element kultowy, jak i estetyczny. Wzięto również pod uwagę czynniki prawne, aspekty liturgiczne oraz psychologiczne. Do analizy problemu wykorzystano realizacje i projekty z kręgu architektury europejskiej.