Sapiencjalne tło chrystologiczne metafor wina, wody i chleba w Ewangelii Janowej. Studium intertekstualne
Loading...
Date
2021-09-27
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Przedmiotem badań niniejszej pracy jest zagadnienie relacji starotestamentowej literatury sapiencjalnej do Janowego użycia trzech metafor chrystologicznych: wina, wody i chleba. Dysertacja podzielona została na pięć rozdziałów. W pierwszym rozdziale określono istotę i zasadność wybranego tematu, przedmiot oraz cele prowadzonych analiz, przedstawiono obecny stan badań, pojęcie metafory oraz przyjętą metodę badawczą, którą jest analiza intertekstualna zaproponowana przez Richarda Haysa, wraz z określonymi przez niego kryteriami. W rozdziale drugim dokonano mądrościowej interpretacji obrazu wina na podstawie relacji o przemianie wody w wino w Kanie Galilejskiej (J 2,1-11). W rozdziale trzecim wykazano mądrościowe tło dla obrazu wody, odnosząc się dowóch fragmentów ewangelicznych. Pierwszy dotyczył "wody żyjącej" w kontekście spotkania Jezusa z Samarytanką (J 4, 6-15)). Drugi odwoływał się do idei "rzek wody żyjącej" w aspekcie Jezusowego zawołania z J 7, 37-39. Czwarty rozdział dotyczy mądrościowych aspektów obrazu chleba w kontekście mowy Jezusa w Kafarnaum (J 6, 22-71). Dla powyższych treści dostrzeżono także inne, a zarazem istotne cechy wspólne dla wszystkich trzech obrazów. Odrębnie dla każdego obrazu wykazano także pozostałe podobieństwa, wynikające z sapiencjalnych aspektów obecnych w Ewangelii. W strukturze każdego z rozdziałów odwołano się także do literatury peritestamentalnej oraz do interpretacji chrześcijańskiej. Treści obecne w poszczególnych rozdziałach (2-4) zaproponowano we właściwych - z punktu widzenia metodologii - kryteriach analizy intertekstualnej. Całość prowadzonego wywodu przy każdym motywie została zamknięta wnioskami teologicznymi. W ostatnim rozdziale niniejszej dysertacji zaprezentowano konkluzje zbierające dotychczasowe wyniki badań.
The detailed subject of research in this work is the issue of the relationship between Old Testament sapiential literature and John the Evangelist's use of three Christological metaphors: wine, water, and bread. The dissertation is divided into five chapters. The first chapter defines the esence and validity of teh selected topic and both the subject and objectives of the performed analyses. It also presnets the current state of research, the concept of metaphor, and the adopted research method, which is the intertextual analysis proposed by Richard Hays, along with the criteria specified by him. In the second chapter, a wisdom interpretation of the image of wine is made on the basis of the account of the transformation of water into wine in Cana of Galilee (John 2: 1-11). The third chapter demonstrates the wisdom background for the symbolism of water by referring to two Gospel passages. The first concerns : living water" in the context of Jesus' encounter with the Samaritan women (John 4:5-15), while the second one refers to the idea of "rivers of living water" in the context of Jesus' call from John 7: 37-39. The fourth chapter discusses the wisdom aspects of the image of bread in the context of Jesus' speach in Capernaum (John 6: 22-71). For the mentioned contents, other significant features, common for all three portayals, were noticed. Other similarities resulting from sapiential aspects present in the Gospel were shown for each portrayal. References to peritestamental literature and Christian interpretation are made in each chapter. The contents discussed in individual chapters (2-4) are introduced through the appropriate criteria of intertextual analysis, in accord with the methodology chosen. The argumentation concerning each motif was closed with theological conclusions. The final chapter of this dissertation presents conclusions collecting the results of the research to date.
The detailed subject of research in this work is the issue of the relationship between Old Testament sapiential literature and John the Evangelist's use of three Christological metaphors: wine, water, and bread. The dissertation is divided into five chapters. The first chapter defines the esence and validity of teh selected topic and both the subject and objectives of the performed analyses. It also presnets the current state of research, the concept of metaphor, and the adopted research method, which is the intertextual analysis proposed by Richard Hays, along with the criteria specified by him. In the second chapter, a wisdom interpretation of the image of wine is made on the basis of the account of the transformation of water into wine in Cana of Galilee (John 2: 1-11). The third chapter demonstrates the wisdom background for the symbolism of water by referring to two Gospel passages. The first concerns : living water" in the context of Jesus' encounter with the Samaritan women (John 4:5-15), while the second one refers to the idea of "rivers of living water" in the context of Jesus' call from John 7: 37-39. The fourth chapter discusses the wisdom aspects of the image of bread in the context of Jesus' speach in Capernaum (John 6: 22-71). For the mentioned contents, other significant features, common for all three portayals, were noticed. Other similarities resulting from sapiential aspects present in the Gospel were shown for each portrayal. References to peritestamental literature and Christian interpretation are made in each chapter. The contents discussed in individual chapters (2-4) are introduced through the appropriate criteria of intertextual analysis, in accord with the methodology chosen. The argumentation concerning each motif was closed with theological conclusions. The final chapter of this dissertation presents conclusions collecting the results of the research to date.
Description
Wydział Teologii, Instytut Nauk Teologicznych; promotor rozprawy doktorskiej: ks. prof. dr hab. Mirosław S. Wróbel; promotor pomocniczy: ks. dr hab. Adam Kubiś
Keywords
wino, woda, chleb, intertekstualność, Ewangelia św. Jana