Religijne strategie radzenia sobie z doświadczaniem własnej niepełnosprawności

Abstract
Osobie z niepełnosprawnością bardzo często trudno jest zaakceptować fakt niepełnosprawności i siebie jako osoby niepełnosprawnej. Określa ona siebie jako posiadającą więcej cech negatywnych i nierzadko koncentruje się na własnych ograniczeniach. Nie postrzega niepełnosprawności jako cechy, którą posiada i która w sposób pozytywny odróżnia ją od innych ludzi. Zaistniałą sytuację życiową interpretuje raczej jako trudną, niezrozumiałą i stresogenną, a nie jako zadanie, z którym należy się zmierzyć. Brak kontroli nad niepełnosprawnością i świadomość własnych ograniczeń wzbudza przekonanie, że indywidualne możliwości są niewystarczające, aby można było samodzielnie sprostać trudnościom wynikającym z sytuacji niepełnosprawności. Napięcie emocjonalne stwarza sytuację stresową. W celu polepszenia swojego funkcjonowania osoba stosuje strategie radzenia sobie ze stresem. Coraz częściej do ich grona zalicza się także strategie religijne, ponieważ to właśnie religia uznawana jest za istotny czynnik w nadawaniu sensu i celu życia w doświadczaniu niepełnosprawności (Janocha, 2011; Orkan-Łęcka, 1980; Talik, 2009). Przeprowadzone badania mają na celu z jednej strony przybliżenie koncepcji religijnych strategii radzenia sobie i rozszerzenie świadomości psychologów w zakresie zróżnicowania możliwych do stosowania przez jednostkę strategii radzenia sobie, a z drugiej – pomoc w pracy z osobami niepełnosprawnymi, szczególnie nad: kształtowaniem u nich pozytywnego obrazu Boga, przystosowaniem do sytuacji niepełnosprawności oraz tworzeniem indywidualnych, a przede wszystkim skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem, aby ostatecznie osoby te miały możliwość optymalnego funkcjonowania – rozpatrywanego w sensie całościowym. Badania zostały przeprowadzone na terenie dwóch województw – podkarpackiego i lubelskiego. Uczestniczyły w nich osoby wierzące z niepełnosprawnością ruchową (kobiety i mężczyźni) w wieku 18-57 lat. Badani udzielali odpowiedzi na pytania znajdujące się w metryczce oraz ustosunkowywali się do twierdzeń Skali Religijności Personalnej, Skali Akceptacji Niepełnosprawności oraz Skali Religijnych Strategii Radzenia Sobie. W niniejszym artykule najpierw przedstawimy kontekst teoretyczny omawianego tematu, następnie wyniki przeprowadzonych badań empirycznych i dalej analizy i interpretację uzyskanych wyników.
Description
Keywords
religijne strategie radzenia sobie, niepełnosprawność, psychologia rehabilitacji
Citation
Nauka wobec religijności i duchowości człowieka, red. K. Skrzypińska, H. Grzymała-Moszczyńska, M. Jarosz, Lublin 2014, s. 203-222
ISBN
978-83-7702-979-4