Rozprawy doktorskie (WPPKiA)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/117

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 5 of 62
  • Item
    Asesor w prawie kanonicznym
    (2024-05-08) Rycek, Marcin
    W prezentowanej rozprawie doktorskiej została podjęta tematyka funkcji asesora występującej w prawie kanonicznym oraz próba odpowiedzi na pytania, jaka jest natura pracy asesora, jakie posiada on uprawnienia oraz w jaki sposób powinna wyglądać jego prawidłowa współpraca z innymi urzędami występującymi w sądownictwie kościelnym. Podjęta problematyka koncentruje się na tym, czy udział asesora jest korzystny dla otrzymania bardziej sprawiedliwego rozstrzygnięcia oraz, czy asesorzy chronią sędziego przed subiektywizmem przy wydawaniu rozstrzygnięcia. Ponadto przedmiotem podjętych badań naukowych jest sposób działania asesora oraz zakres czynności, jakie powinien podejmować w zależności od rodzaju procesu kanonicznego oraz pytanie, czy jego udział jest korzystny, czy też niepotrzebny w procesie, a nawet zakazany przez prawo. Według obecnych rozwiązań prawnych asesor może funkcjonować we wszystkich procesach kanonicznych prowadzonych przez sędziego jednoosobowego. W processus brevior oraz w procesie karnym, gdy postępowanie należy przeprowadzić na drodze dekretu pozasądowego, istnieje obowiązek prawny uczestnictwa asesora w procesie. Asesor pełni służebną rolę wobec sędziego, którego wspiera radą i doświadczeniem. Niezwykle istotne jest wsparcie, jakie asesor zapewnia sędziemu przy dążeniu do osiągnięcia pewności moralnej i odkryciu prawdy materialnej w czasie trwania procesu. Reforma procesu małżeńskiego Papieża Franciszka także dostrzegła znaczenie funkcji asesora i dlatego nakazano obowiązek konsultacji biskupa i asesora przed wydaniem wyroku. Pojawiają się pytania dotyczące tego, w jaki sposób asesor ma funkcjonować w nowo wprowadzonym processus brevior coram Episcopo. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział dotyczy kształtowania się i pochodzenia pojęcia asesora oraz porównania do asesora z prawa polskiego. Rozdział drugi dotyczy służebnej roli asesora wobec sędziego oraz biskupa diecezjalnego, gdy on pełni rolę sędziego. Ostatni rozdział dotyczy udziału asesora w poszczególnych procesach kanonicznych, zawarto w nim omówienie, na podstawie różnego rodzaju możliwych do prowadzenia procesów kanonicznych, jakie uprawnienia przysługują asesorowi w danym rodzaju postępowania. In the presented doctoral dissertation, the subject of the function of an assessor in canon law and an attempt to answer the questions about the nature of the assessor's work, what powers he has and how his proper cooperation with other offices in the ecclesiastical judiciary should look like. The issues raised focus on whether the assessor's participation is beneficial for obtaining a fairer decision and whether the assessors protect the judge against subjectivism when issuing a decision. In addition, the subject of scientific research is the method of operation of the assessor and what actions he should take depending on the type of canonical process, whether his participation is beneficial or unnecessary in the process, or even prohibited by law. According to the current legal solutions, an assessor can function in all canonical processes conducted by a single judge. In the processus brevior and in the criminal trial, where the proceedings are to be conducted by extrajudicial decree, there is a legal obligation for the assessor to participate in the trial. The assessor plays a subordinate role towards the judge, whom he or she supports with advice and experience. The support provided by the assessor to the judge in seeking to achieve moral certainty and discovering the material truth during the trial is extremely important. Pope Francis' reform of the matrimonial process also recognized the importance of the assessor's function, and therefore it was mandated that the bishop and the assessor be consulted before sentencing. There are questions about how the assessor is to function in the newly introduced processus brevior coram Episcopo. The work consists of three chapters. The first chapter deals with the development and origin of the concept of assessor and includes a comparison to the assessor in Polish law. The second chapter deals with the ancillary role of the assessor towards the judge and the diocesan bishop when he acts as a judge. The last chapter deals with the assessor's participation in individual canonical processes. It contains a discussion, based on various types of canonical processes that can be conducted, what rights the assessor has in a given type of proceedings.
  • Item
    Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organu władzy publicznej
    (2024-03-18) Gulińska, Emilia
    Przedmiotem rozważań dysertacji jest zasada pogłębiania zaufania obywateli do organu władzy publicznej w świetle obowiązujących w Polsce regulacji prawnych. Zaufanie obywateli do organu władzy publicznej oparte jest na oczekiwaniu podjęcia przez organ administracji publicznej konkretnych działań przewidzianych prawem. Niepodjęcie tego działania skutkuje naruszeniem zaufania obywateli i wiąże się z odpowiedzialnością danego organu za niewłaściwe zachowanie. Dotychczasowe opracowania naukowe skupiają się w głównej mierze na problematyce zasady pogłębiania zaufania na gruncie prawa procesowego. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organu władzy publicznej stanowi bardziej złożoną materię i nie należy postrzegać jej jedynie przez pryzmat postępowania administracyjnego, ale także poprzez uczestnictwo jednostek w życiu publicznym. W doktrynie brakuje zatem opracowania naukowego obejmującego znaczenie ustrojowe zasady pogłębiania zaufania obywateli do organu władzy publicznej. Celem pracy jest analiza przepisów prawnych, zasad ustroju politycznego państwa oraz systemu aksjologicznego, które wpływają na zdefiniowanie pojęcia zaufania na gruncie nauk prawnych. Zaufanie przejawia się na gruncie instytucji demokratycznego państwa prawnego, idei społeczeństwa obywatelskiego oraz praktycznych przejawów działania organów władzy publicznej. Struktura pracy składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów oraz zakończenia. Pierwszy rozdział koncentruje się na zaufaniu jako kategorii prawnej. Dotyczy on przede wszystkim próby zdefiniowania pojęcia zaufania w naukach prawnych i naukach o polityce i administracji. Ponadto omówione zostaną teorie zaufania, a mianowicie zaufanie aksjologiczne, zaufanie publiczne oraz zaufanie społeczne. Analizie poddane zostaną również czynniki kształtujące zaufanie publiczne w systemie prawnym, czyli dobro wspólne a dobro jednostki, odpowiedzialność za sprawy publiczne oraz kontrola społeczna. Rozdział drugi przedstawia aksjologiczne i ustrojowe podstawy funkcjonowania organów władzy publicznej. Zostanie omówione pojęcie organu władzy publicznej oraz wskazane zostaną konstytucyjne podstawy zasady pogłębiania zaufania. Omówione zostaną zasady: demokratycznego państwa prawa, praworządności, legalizmu, ochrony praw słusznie nabytych, równości wobec prawa oraz pewności prawa. Trzecia część pracy dotyczy zaufania jako podstawy społeczeństwa obywatelskiego. W tej części pracy przedstawione zostanie społeczeństwo obywatelskie jako uczestnictwo w życiu publicznym. Omówiona zostanie personalistyczna koncepcja władzy publicznej, jak również pojęcie i istota partycypacji społecznej. Czwarty rozdział ma charakter praktyczny i dotyczy realizacji wymiaru uczestnictwa w instytucjach prawa administracyjnego. Autorka poddaje analizie następujące instytucje: publiczne prawa podmiotowe, przyrzeczenie administracyjne, dostęp do informacji publicznej oraz o osobach sprawujących funkcję publiczną, konsultacje społeczne, inicjatywa uchwałodawcza, budżet obywatelski oraz inicjatywa lokalna. Ostatni rozdział poświęcony został ochronie pogłębiania zasady zaufania w prawie polskim. W pierwszej kolejności podejmowane są rozważania dotyczące pogłębiania zaufania w działalności organów administracyjnych, w następujących obszarach: w gospodarce nieruchomościami, w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jak również w prawie ochrony środowiska. W rozdziale tym przedstawiona zostanie także ochrona prawna jednostki przed bezprawnym działaniem organów władzy publicznej poprzez omówienie skargi na uchwały i zarządzania w sprawach z zakresu administracji publicznej oraz skargi na milczenie organu. The subject of the dissertation is the principle of deepening citizens’ trust in the public authority in light of the legal regulations in force in Poland. Citizens’ trust in the public authority is based on the expectation that a public administration authority will take specific actions as prescribed by law. Failure to do so results in an impairment of citizens’ trust and holds the authority in question liable for misconduct. To-date academic studies have mainly focused on the problem of the principle of deepening trust on the grounds of procedural law. The principle of deepening citizens’ trust in the public authority is a more complex matter and should not only be viewed through the prism of administrative proceedings, but also the participation of individuals in public life. As such, legal writings lack a publication which would cover the constitutional significance of the principle of deepening citizens’ trust in the public authority. The purpose of this dissertation is to analyse the legal regulations, the principles of the political system of the state and the axiological system that affect the definition of the concept of trust in the legal sciences. Trust manifests itself in the institutions of a democratic state of law, the idea of civil society, and the practical manifestations of public authorities. The dissertation consists of an introduction, five chapters and a conclusion. The first chapter focuses on trust as a legal category. It deals primarily with an attempt to define the concept of trust in legal sciences and political and administrative sciences. In addition, theories of trust will be discussed, namely axiological trust, public trust and social trust. The analysis will also encompass the factors shaping public trust in the legal system, namely the common good versus the good of the individual, public accountability and public control. The second chapter presents the axiological and systemic basis for the functioning of public authorities. The concept of public authority will be discussed and the constitutional basis of the principle of deepening trust will be pointed out. The principles of the democratic state of law, the rule of law, legalism, protection of legitimately acquired rights, equality before the law and legal certainty will be discussed. The third part of the dissertation deals with trust as the basis of civil society. This part of the dissertation will present civil society as participation in public life. The personalist concept of public authority will be discussed, as well as the concept and essence of public participation. The fourth chapter is practical and deals with the implementation of participation in administrative law institutions. The author analyses the following institutions: public rights, administrative pledge, access to public information and information about persons holding public office, public consultation, legislative initiative, citizen budget and local initiative. The last chapter is devoted to protecting the deepening of the principle of trust in Polish law. Considerations on deepening trust in the activities of administration authorities in the following areas: real estate management, planning and spatial development, as well as environmental law, are addressed first. The chapter will also outline the legal protection of the individual against unlawful action by public authorities through a discussion of appeals against resolutions and orders in public administration matters and complaints against the authority’s inaction.
  • Item
    Społeczna inicjatywa mieszkaniowa jako prawna forma zaspokajania potrzeb mieszkaniowych obywateli przez państwo
    (2024-03-04) Lalak, Iga
    Niniejsza rozprawa bada udział Państwa i obywateli w realizacji polityki mieszkaniowej w Polsce. Skoncentrowana jest na zaletach i wadach tego systemu oraz postrzeganiu potrzeb mieszkaniowych jako kompleksowego zestawu wymagań związanego z miejscem zamieszkania. Zgodnie z założeniem autora, zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych jest kluczowe dla zdrowia, dobrobytu i jakości życia obywateli. W rozdziale I omówiono współczesne koncepcje budownictwa mieszkaniowego w Polsce, podkreślając potrzebę mieszkania o odpowiednim standardzie. Autor sugeruje, że potrzeba mieszkaniowa jest fundamentalna i związana z potrzebą bezpieczeństwa. Rozdział II skupia się na dobru rodziny i przeciwdziałaniu bezdomności jako konstytucyjnych dyrektywach. Autor dokonał analizy roli towarzystw budownictwa społecznego w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Rozdział III rozważa zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych w kontekście zasady sprawiedliwości społecznej i prawa do posiadania samodzielnego mieszkania. Rozdział IV koncentruje się na roli samorządu terytorialnego we wspieraniu budownictwa mieszkaniowego i wdrażaniu polityki mieszkaniowej państwa. W rozdziale V omówiono działalność Towarzystwa Budownictwa Społecznego, procedurę najmu i udział Banku Gospodarstwa Krajowego w tworzeniu towarzystw. W rozdziale VI podkreślono natomiast pozytywne aspekty oddziaływania społecznego na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych oraz zaproponowano zmiany w przepisach prawa w celu poprawy działalności towarzystw budownictwa społecznego. Zakres przedmiotowy niniejszej dysertacji oraz problem naukowo – badawczy, którego rozwiązania w ramach zawartych w niej rozważań podjął się jej autor, pozostaje aktualny zarówno na gruncie prawa materialnego administracyjnego, jak i nauki prawa konstytucyjnego. This dissertation examines the participation of the State and citizens in the implementation of housing policy in Poland. It focuses on the advantages and disadvantages of this system and the perception of housing needs as a complex set of requirements related to the place of residence. According to the author's assumption, the provision of adequate housing is crucial for the health, well-being and quality of life of citizens. Chapter I discusses contemporary concepts of housing in Poland, emphasising the need for housing of an adequate standard. Author suggests that the need for housing is fundamental and related to the need for security. Chapter II focuses on family welfare and the prevention of homelessness as constitutional directives. The author analysed the role of social housing associations in meeting housing needs. Chapter III considers the satisfaction of housing needs in the context of the principle of social justice and the right to have independent housing. Chapter IV focuses on the role of local government in supporting housing and implementing state housing policy. Chapter V discusses the activities of the Social Housing Association, the leasing procedure and the involvement of Bank Gospodarstwa Krajowego in the establishment of the associations. Chapter VI highlights the positive aspects of social impact on meeting housing needs and proposes changes in legislation to improve the activities of social housing associations. The scope of the subject matter of this dissertation and the scientific and research problem, the solution of which the author undertook to solve within the framework of the considerations contained in it, remains up-to-date both on the grounds of substantive administrative law and the science of constitutional law.
  • Item
    Prawo do poznania wizerunku sprawcy przestępstwa
    (2024-01-15) Krawczyk, Marlena
    Wizerunek jest dobrem osobistym przynależnym każdemu człowiekowi. Jego ochronę można wywodzić z prawa do prywatności. Prawo do prywatności wynika zaś z godności człowieka. O tym, że wizerunek jest elementem prawa do prywatności, świadczy jego związek z prawem do samostanowienia, w tym też do decydowania o wprowadzeniu aspektów własnej osobowości do obiegu publicznego. Niniejsza rozprawa, z jednej strony stanowi próbę przedstawienia, jak ważną wartością jest wizerunek człowieka, z drugiej z kolei podkreśla obowiązek państwa wobec obywateli w zakresie zapewnienia ochrony bezpieczeństwa. Zarówno prawo do ochrony wizerunku, jak też prawo do bezpieczeństwa wywodzą się z godności człowieka. Podstawowym celem rozprawy jest próba określenia czy istnieje konflikt interesów pomiędzy prawem do ochrony wizerunku sprawcy przestępstwa a prawem społeczeństwa do bezpieczeństwa przed wszystkimi, którzy swoim zachowaniem w to bezpieczeństwo godzą. W pierwszym rozdziale rozprawy omówiłam zagadnienie bezpieczeństwa, przepisów go chroniących. W drugim rozdziale dokonałam omówienia podstaw prawnych chroniących wizerunek człowieka w polskim porządku prawnym. Trzeci rozdział dotyczy ochrony wizerunku osoby, przeciwko której toczy się postępowanie karne przewidzianej przepisami prawa prasowego. Czwarty rozdział został poświęcony publikacji wizerunku przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Image is a personal good of every human. Its protection can be derived from the right to privacy. The right to privacy derives from human dignity. The fact that an image is an element of the right to privacy is proved by its connection with the right to self-determination, the manifestation of which is the right to decide to introduce aspects of one's personality into the public sphere. This debate, on the one hand, is an attempt to show how important the image of man is, on the other hand, it emphasises the duty of the state towards its citizens to ensure security. Both the right to image protection and the right to security derive from human dignity. The basic aim of this paper is an attempt to determine whether there is a conflict of interests between the right to protect the image of an offender and the right of society to stay safe from those who hazard their rights. In the first chapter of my dissertation, I discussed the issue of security, the laws that protect it. In the second chapter I made a cross-sectional discussion of the legal basis protecting human image in the Polish legal system. The third chapter concerns the protection of the image of a person, against whom criminal proceedings are conducted, as provided by the press law. The fourth chapter was devoted to the publication of the image by law enforcement and the judiciary.
  • Item
    Wymagania stawiane kandydatom do nowicjatu ze względu na stan kanoniczny i osobiste przymioty
    (2021-05-11) Próchniak, Angelika
    Przedmiotem rozprawy jest przedstawienie i omówienie zagadnienia formacji zakonnej nowicjat. W rozprawie zostały przywołane kanoniczno-prawne wymagania, które stanowią podstawę do ważności i godziwości przyjęcia danego kandydata najpierw do postulatu, a następnie do nowicjatu. W pracy przedstawiona została definicja prawna nowicjatu, jego cele, miejsce i czas odbycia. Została również poruszona kwestia postulatu i analogicznie do nowicjatu przedstawiony został czas, miejsce i cel jego odbycia. Rozprawa została podzielona na cztery rozdziały. Każdy z nich został zakończony wnioskami. Następnie przedstawione zostały takie kwestie jak, właściwa intencja oraz katolickość jako czynniki niezbędne do przyjęcia. Następnie została poruszona kwestia odpowiednich dokumentów, które by poświadczały o autentyczności składanego podania. Rozdział drugi został poświęcony kwestiom odnoszącym się do przymiotów, jakich prawodawca kodeksowy wymaga do ważności i godziwości odbycia nowicjatu od swoich kandydatów. W rozdziale tym zostały przedstawione takie przymioty jak: wiek, odpowiednie zdrowie fizyczne, psychiczne oraz intelektualne. W dalszej kolejności został omówiony charakter oraz wystarczające przymioty dojrzałości. Następnie została przedstawiona kwestia odnosząca się do zdolności podjęcia życia w danym instytucie radami ewangelicznymi. Trzeci rozdział został poświęcony przeszkodom oraz zakazom, mającym wpływ na przyjęcie danej osoby do formacji zakonnej w nowicjacie. W pierwszej kolejności została omówiona kwestia osób aktualnie związanych świętym węzłem z jakimś instytutem życia konsekrowanego albo przynależących do jakiegoś stowarzyszenia życia apostolskiego oraz tych, którzy zataili swoje włączenie do jakiegoś instytutu życia konsekrowanego lub stowarzyszenia życia apostolskiego. Następne rozważania odnosiły się do osób, które pozostają w ważnie zawartych związkach małżeńskich. Dalsze rozważania odnosiły się do osób wstępujących do danego instytutu pod wpływem wywartego na nich przymusu, bojaźni lub podstępu. Na końcu tego rozdziału zostały poruszone kwestie osób, którym ustawodawca kodeksowy zabrania wstępowania do nowicjatu, a mianowicie duchownym diecezjalnym oraz niewypłacalnym dłużnikom. Ostatni rozdział został poświęcony osobom odpowiedzialnym za weryfikację i przygotowanie kandydatów do formacji zakonnej w nowicjacie. W rozdziale tym szczególna uwaga została poświęcona mistrzowi nowicjatu, gdyż jest on osobą odpowiedzialną za właściwe przygotowanie i dobór kandydatów. W rozdziale tym została również przedstawiona osoba biegłego i omówiona rola, jaką pełni w całym procesie formacyjnym. Na koniec przedstawiono role testów psychologicznych w całym procesie formacyjnym. W rozprawie wykazano, że formacja zakonna nowicjat jest pierwszym i podstawowym etapem formacyjnym. Na podstawie przeprowadzonej analizy obowiązujących norm prawnych dotyczących formacji zakonnej nowicjat, możemy wnioskować, iż jest to zagadnienie wciąż aktualne i niezmiernie ważne dla procesu formacyjnego. The subject of the dissertation is to present and discuss the issue of religious formation of the novitiate. Discourse, canonical and legal requirements were cited, which constitute the basis for the validity and fairness of admitting a particular candidate first to the postulate and then to the novitiate. The dissertation presents the legal definition o f the novitiate, its goals, place and time of service. The issue of postulate was also raised and, similarly to the novitiate, the time, place and purpose of its serving were presented. The dissertation was divided into four chapters. Each of them should end with conclusions. The question of right intention and catholicity as factors necessary for admission were discussed and presented. Then, the issue of appropriate documents that would certify the authenticity of the application was raised. The second chapter is devoted to issues related to the qualities that the codex legislator requires for the validity and fairness of a novitiate from his candidates. This chapter presents and discusses such qualities as: age, adequate physical, mental and intellectual health. Subsequently, the character and sufficient qualities of maturity were discussed. Issues related to the ability to take up life in a given institute by means of evangelical advice were also discussed. The third chapter is devoted to obstacles and prohibitions that affect the admission of a person to the religious formation of the novitiate. In the first place, the question of persons currently associated with the sacred knot with some institute of consecrated life or belonging to some association of apostolic life and those who withheld their inclusion in some institute of consecrated life or association of apostolic life was discussed. The next considerations referred to persons who were in valid marriages. Further considerations related to persons joining a given institute under the influence of coercion, fear or deception. At the end of this chapter, the issues of persons who are prohibited by the Code legislator from joining the novitiate, namely diocesan clergy and insolvent debtors, were raised. The last chapter is devoted to those responsible for the verification and preparation of candidates for religious formation of the novitiate. In this chapter, special attention has been given to the novice master, because he is the person responsible for the proper preparation and selection of candidates. This chapter also presents an expert person and discusses the role he plays in the entire formation process. Finally, the role of psychological test in the entire formation process in presented. The dissertation showed that the religious formation of the novitiate is the first basic stage of formation. Based on the analysis of applicable legal norms regarding the religious formation of the novitiate, we can conclude that this issue is still topical and extremely important for the formation process.