Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2018, Tom 61, Nr 4
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/20.500.12153/6775
Browse
Recent Submissions
listelement.badge.dso-type Item , Klauzule umowne w handlu niewolnikami jako narzędzie polityki społecznej w okresie cesarstwa rzymskiego(Wydawnictwo KUL, 2018) Amielańczyk, KrzysztofCelem artykułu jest prezentacja rzymskich regulacji dotyczących klauzul umownych dołączanych do umowy sprzedaży niewolnika: klauzuli ne manumittatur zakazującej wyzwolenia przez nabywcę i klauzuli ut exportetur, nakazującej jego wydalenie z określonego miejsca pobytu. Dzięki aktywności władzy publicznej, reskryptom i mandatom cesarskiej administracji klauzule mogły uzyskać oczekiwaną skuteczność, a właściciele niewolników uzyskać lepszą ochronę ich praw właścicielskich. Z drugiej strony, instytucje prawa prywatnego: prawa rzeczowego i obligacyjnego zostały “wzbogacone” o rozwiązania wychodzące poza prawo prywatne. Stały się one w rękach cesarzy rzymskich narzędziami kreowania polityki społecznej wobec niewolnictwa.listelement.badge.dso-type Item , Podstawowe dylematy realizacji prawa cywilnego w prawie administracyjnym w kontekście stosowania instrumentów administracyjnych (i odwrotnie). Poszukiwanie optymalnego modelu współistnienia obu sfer prawa w perspektywie współczesnych wyzwań, przy uwzględnieniu wybranych dziedzin publicznego (administracyjnego) prawa gospodarczego(Wydawnictwo KUL, 2018) Zdyb, MarianPodjęta w artykule problematyka dotyczy bardzo złożonych problemów występujących w ramach systemu prawa a dotyczących relacji prawa cywilnego i administracyjnego. Wskazanie granic pomiędzy oboma dziedzinami prawa, mimo że doktryna posługuje się wieloma kryteriami nie jest łatwe, ponieważ rozwiązywane przez prawo problemy są niejednokrotnie bardzo złożone i niejednorodne. Dlatego też bardzo często mamy do czynienia z wzajemnym przenikaniem się i dopełnianiem a przez to złożonym procesem współistnienia prawa cywilnego i administracyjnego. Owo skomplikowane współistnienie ma miejsce w większości sfer regulowanych prawem i dotyczących ładu publicznego w państwie. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na różnego rodzaju konstrukcje hybrydowe, gdzie relacje prawo cywilne – prawo administracyjne mogą być bardzo skomplikowane (Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, Narodowy Fundusz zdrowia, system ochrony konkurencji i konsumentów itd.,).Trzeba także zwrócić uwagę na problem przenikania się i wzajemnego dopełniania się prawa cywilnego i administracyjnego na gruncie prawa gospodarczego, zwłaszcza w zakresie dotyczącym obrotu instrumentami finansowymi, prawa bankowego, handlu zagranicznego, ochrony konkurencji a także porządkowania stosunków własnościowych itd. Właściwe rozwiązanie tych problemów jest dla prawników poważnym wyzwaniem. The issues raised in the article concern very complex problems occurring within the legal system and relating to the relationship between civil and administrative law. Indication of the boundaries between both areas of law, although the doctrine uses many criteria, is not easy, because the problems solved by law are often very complex and heterogeneous. Therefore, very often we are dealing with the mutual penetration and complementation and thus with the complex process of coexistence of civil and administrative law. This complex coexistence takes place in most of the spheres regulated by law and concerning public order in the state. In this context, attention should be paid to various types of hybrid constructions, where civil law - administrative law relations can be very complicated (State Treasury, National Bank of Poland, National Health Fund, competition and consumer protection system, etc.). Attention should also be paid to the problem of penetration and complementation of civil and administrative law on the basis of commercial law, in particular in the area of trading in financial instruments, banking law, foreign trade, protection of competition as well as ordering ownership relations. The right solution to these problems is a serious challenge for lawyers.listelement.badge.dso-type Item , Prawo publiczne a prawo prywatne – wybrane uwagi teoretyczne na temat hybrydyzacji instytucji prawnych(Wydawnictwo KUL, 2018) Liżewski, BartoszArtykuł stanowi teoretyczną refleksję dotyczącą hybrydyzacji instytucji prawnych we współczesnym polskim porządku prawnym. Już od czasów rzymskich w kontynentalnej Europie utrwalił się podział prawa na publiczne i prywatne. Z jednej strony podział ten jest w nauce prawa utrwalony i edukacyjnie użyteczny. Z drugiej strony jest on przedmiotem licznych sporów i kontrowersji. Powstało wiele teoretycznych koncepcji podziału prawa na publiczne i prywatne. Różnią się one od siebie określeniem kryteriów podziału prawa. Najczęściej wskazywane jest kryterium interesu, kryterium podmiotowe (równorzędności i nierównorzędności podmiotów), kryterium ochrony prawa zwane również kryterium sposobu dochodzenia roszczeń i inne. Wszystkie te kryteria są jednak ułomne. Nie da się na podstawie jakiegokolwiek kryterium dokonać kwalifikacji wszystkich przepisów systemu prawa. Po pierwsze dlatego, że pozostanie grupa przepisów, których nie można zaliczyć ani do prawa publicznego ani prywatnego (na podstawie wskazanego kryterium). Po drugie dlatego, że istnieją takie przepisy, które należy zakwalifikować do prawa publicznego i jednocześnie do prawa prywatnego. Te przepisy tworzą hybrydowe instytucje prawne, które łączą cechy prawa publicznego i prywatnego. Realizują one zarówno interes zbiorowości, jak indywidualny. Zapewniają korzyść i jednostce i sferze publicznej. Wyznaczają one tzw. prawo publiczno-prywatne. Do hybrydowych instytucji prawnych zaliczmy: partnerstwo publiczno-prywatne porozumienie w sprawie ustalenia cen transakcyjnych, układ likwidacyjny, obowiązki informacyjne w umowach z udziałem konsumentów i inne. Hybrydowe instytucje prawne wyznaczają jeden z współczesnych paradygmatów konstrukcji systemu prawa. The article provides a theoretical ref lection on the hybridization of legal institutions in the contemporary Polish legal order. In continental Europe the division into public and private law was already known in Roman law. On the one hand, this division is fixed and educationally useful. On the other hand, it is the subject of numerous disputes and controversies. Many theoretical concepts regarding dividing law into public and private were developed. The concepts differ in the selection of criteria for division. The most frequently mentioned criteria include the subjective criterion of interest (regarding equality and inequality of entities), the criterion of protection of the law, also called the criterion of the manner of pursuing claims. However, all these criteria are f lawed. It is impossible to qualify all provisions of the legal system on the basis of one criterion. Firstly, because there is a group of regulations that cannot be included in public or private law (based on the criterion indicated). Secondly, there are provisions that must be classified under public law and, at the same time, under private law. These provisions form hybrid legal institutions that combine features of public and private law. They implement both the interests of the community and the individual. Therefore, benefits are generated both for the individual and the public sphere. It determines socalled public-private law. Hybrid legal institutions include: public-private partnership agreement on establishing transfer pricing, liquidation arrangement, information obligations in consumer contracts and others. Hybrid legal institutions designate one of the modern paradigms of the construction of the legal system.listelement.badge.dso-type Item , Kierunek działań prawodawczych ustawodawcy w stosowaniu prywatnej i hybrydowej formy działania w administracji publicznej(Wtdawnictwo KUL, 2018) Bieś-Srokosz, PaulinaDziałania prawodawcze ustawodawcy w ostatnich latach można podzielić na te, które ukierunkowane są na stanowienie umowy cywilnoprawnej jako jednej z dominujących form działania w administracji publicznej oraz na te, które ukierunkowane są na stanowienie hybrydowych prawnych form działania w przepisach prawa administracyjnego. Obydwa kierunki działalności normodawcy nie spotykają się z aprobatą w środowisku naukowym. W związku z tym, podnoszony jest w doktrynie głos dokonania ponownej klasyfikacji prawnych form działania z uwzględnieniem, tych form, które ze względu na mieszane cechy (prawa publicznego i prawa prywatnego) przysparzają wiele wątpliwości interpretacyjnych oraz przyczyniają się do zwiększenia chaosu terminologicznego w siatce podstawowych pojęć prawa administracyjnego. Legislative activities of the legislator in recent years can be divided into those that are focused on the drafting a civil law agreement as one of the dominant forms of action in public admini-stration and those focused on the drafting of hybrid legal forms of action in administrative law. Both fields of activity of the legislator do not meet with approval in the scientific com-munity. In connection with this, the voice of re-classifying legal forms of action is taken into account, including those forms which, due to mixed features (public law and private law) cre-ate many interpretative doubts and contribute to the increase of terminological chaos in the network of basic concepts within administrative law.listelement.badge.dso-type Item , Prawo cywilne w działaniach administracji publicznej (administracji miar) – na gruncie systemu oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami. Tradycja i nowoczesność w instytucjach prawnych(Wydawnictwo KUL, 2018) Żywicka, Agnieszka; Paździor, MariuszArtykuł omawia zagadnienie stosowania instytucji prawa cywilnego w działalności administracji gospodarczej na przykładzie administracji miar na gruncie realizowanych zadań z zakresu oceny zgodności wyrobów z zasadniczymi wymaganiami. Celem artykułu jest próba identyfikacji nowych obszarów zastosowania prawa cywilnego w działaniach administracji miar i nowych zjawisk prawnych zachodzących w relacjach organów administracji z przedsiębiorcami implikowanych postępem technicznym w dziedzinie metrologii. Następnie dokonana została ocena ich skutków dla gospodarki z perspektywy ochrony interesu państwa i interesu jednostkowego przedsiębiorcy. Zaprezentowane zostały zjawiska prawne zachodzące pod wpływem stosowania cywilnoprawnej metody regulacji w metrologii: prywatyzacja zadań publicznych z zakresu metrologii, zastosowanie umów cywilnoprawnych w działalności administracji miar oraz zmiana statusu podmiotów administrujących (urzędów miar) i sytuacja jednostek notyfikowanych administracji miar w warunkach równoległego wykonywania zadań publicznych w systemie ocenie zgodności przyrządów pomiarowych. This article discusses the issues of applying the institutions of civil law in the activities of the economic administration based on the example of the administration of measures on the grounds of implemented tasks regarding the assessment system of conformity of goods with the essential requirements. The aim of the article is to identify new areas of applications of the civil law in the administration of measures and new legal phenomena taking place in the relations of administration authorities with entrepreneurs which are implied by the technical development in the area of metrology. Furthermore, the evaluation of their effects on the economy is presented both from the perspective of the protection of state interest and the interest of an individual entrepreneur. The following phenomena taking place under the inf luence of the appliance of civil-legal regulation method in metrology are presented: privatisation of public tasks from the field of metrology, appliance of civil-legal agreements in the activity of the administration of measures and the change in the status of administrative entities (offices of measures) as well as the situation of notified entities of the administration of measures in the conditions of parallel performed tasks in the conformity assessment system regarding the measuring instruments.listelement.badge.dso-type Item , Konsensualne formy działań administracyjnoprawnych zastępujące lub uzupełniające decyzje administracyjne(Wydawnictwo KUL, 2018) Kamiński, MarcinOpracowanie zostało poświęcone problematyce konsensualnych form działań organów administracji publicznej lub podmiotów prywatnych, które zastępują lub uzupełniają decyzje administracyjne. W pierwszej części rozważań analizie poddano konsensualne formy działań administracyjnoprawnych stanowiących alternatywne formy prawne załatwiania spraw administracyjnych. Alternatywność tego rodzaju form polega na możliwości wyboru formy prawnej załatwienia sprawy administracyjnej, pierwszeństwie użycia formy konsensualnej i subsydiarności decyzji administracyjnej albo możliwości zastąpienia (substytucji) już wydanej decyzji administracyjnej przez określony typ formy konsensualnej. W części drugiej analizy omówiono i poddano teoretycznej ocenie rozwiązania normatywne ustanawiające podstawy kompetencyjne do uzupełniania lub nawet konkretyzowania treści decyzji administracyjnych za pośrednictwem uprzednich lub następczych konsensualnych form działania organów administracji publicznej oraz podmiotów spoza systemu administracji publicznej. The study has been devoted to the issues of consensual forms of administrative-legal actions replacing or supplementing administrative decisions. The first part of considerations deals with the consensual forms which are the alternative legal forms of disposing of the administrative matters. The alternativity of these forms lies in the choice of the legal form of administrative matter disposing, the priority of using the consensual form and the subsidiarity of the administrative decision or in the legal possibility of replacing (substitution) the already issued decision with the consensual form. The second part of the analysis was focused on the normative solutions establishing the competence bases for the complementing or even concretizing of the administrative decision content by means of the consensual forms of the administrative authorities and private entities actions.listelement.badge.dso-type Item , Swoboda wyboru formy prywatnoprawnej w działaniach administracji publicznej(Wydawnictwo KUL, 2018) Kłosowska-Lasek, KatarzynaArtykuł dotyczy różnych aspektów możliwości wyboru formy prywatnoprawnej przez organy administracji publicznej. W pierwszym rzędzie odnosi się do możliwości stosowania w działalności administracji publicznej zasady swobody umów i jej ograniczeń. Przedstawia także zagadnienie dopuszczalności zawierania umów cywilnoprawnych bez wyraźnej podstawy prawnej, czy też dokonywania przez administrację wyboru między formami prawa cywilnego i administracyjnego. The article concerns various aspects of the possibility of choosing a private law form by public administration bodies. In the first place, it refers to the possibility of applying the principle of freedom of contract, and its limitations, in public administration activity. It also presents the issue of the admissibility of concluding civil-law contracts without an explicit legal basis or choosing between forms of civil and administrative law.listelement.badge.dso-type Item , Wybrane zagadnienia dotyczące wykorzystania umowy cywilnoprawnej jako instrumentu działania administracji(Wydawnictwo KUL, 2018) Fermus-Bobowiec, AnnaPodmioty administracji publicznej występują jako strony umów cywilnoprawnych w sferze niewładczej. Cechą charakterystyczną tych umów jest ich podległość przepisom prawa cywilnego, ale z modyfikacjami wynikającymi z przepisów szczególnych. Modyfikacje są konsekwencją tego, iż jedną ze stron umowy jest podmiot publiczny, który zawierając je, realizuje interes publiczny i zaspokaja potrzeby publiczne. W praktyce obrotu najczęściej zawieranymi umowami cywilnoprawnymi przez podmioty administracji są umowy w sprawach zamówień publicznych. Ich szczególny status wynika z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2017 r., poz 1579 ze zm.) i podporządkowany zostaje podstawowemu celowi ustawy, którym jest zapewnienie podmiotom szeroko rozumianego sektora publicznego zawierania umów cywilnoprawnych na optymalnych warunkach. Charakterystyka tych umów zostaje dokonana przez pryzmat ich kwalifikacji podmiotowej i przedmiotowej, trybu zawarcia, formy umowy i czasu jej trwania, kształtowania treści umowy, jej zmian, rozwiązania oraz unieważnienia. Public administration entities are parties to civil-law contracts in the non-regulatory area. A characteristic feature of such contracts is their subordination to civil law regulations, but with modifications resulting from special legal provisions. These modifications are, due to the fact that one of the parties to the contract is a public entity which, by concluding the contract, acts in a public interest and caters for public needs. In the legal practice, the most frequent civil-law contracts concluded by administration entities are public procurement contracts. Their special status is based on the Act of 29 January 2004 – the Public Procurement Law (Journal of Laws of 2017, item 1579 as amended) and is subordinate to the basic purpose of the Act, that is ensuring that the entities from a widely understood public sector conclude civil-law contracts under optimum terms and conditions. The civil-law contracts are discussed from the perspective of their subject- and object-related classification, mode of conclusion, form of a contract and its duration, shaping its contents, amendments, termination and annulment.listelement.badge.dso-type Item , Wola stron czy wola ZUS-u? – o kwalifikacji umów o dzieło jako umów zlecenia na przykładzie umów z twórcami i artystami(Wydawnictwo KUL, 2018) Gut, DagmaraZjawiskiem powszechnym stały się coraz częstsze kontrole płatników składek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Obejmują one w dużej mierze zasadność zwierania przez płatników składek umów o dzieło i nierzadko kończą się uznaniem, że umowy te powinny być zawarte w formie umów zlecenia. Celem artykułu jest rozważanie prawnej dopuszczalności dokonywania przez ZUS kwalifikacji umów o dzieło jako umów zlecenia w perspektywie zasady swobody umów, kompetencji ZUS-u do dokonywania takiej kwalifikacji, jak również kompetencji do wykładni i stosowania przepisów Kodeksu cywilnego. Problematyka omówiona została na tle umów zawieranych z twórcami i artystami. The controls of contribution payer conducted by the Social Insurance Institution (ZUS) has become more frequent and common phenomenon. The above includes, inter alia, the legitimacy to concluding a contract to perform a specified task by a contribution payer and often ends with recognition that these contracts should be concluded in the form of mandate contracts. The purpose of the paper is to consider the legal admissibility of qualifications of contract to perform a specified task as a contract of mandate conducting by ZUS in the light of the concept of freedom of contract and ZUS competence to conduct such a qualification, as well as competence to interpret and apply the provisions of the Civil Code. The issue was discussed in the context of contracts concluded with creators and artists.listelement.badge.dso-type Item , Pojęcie, przedmiot i charakter prawny umowy wywłaszczeniowej (ekspropriacyjnej)(Wtdawnictwo KUL, 2018) Pawłowski, SławomirInspiracją do podjęcia problematyki umowy wywłaszczeniowej jest planowana w Polsce budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). W licznych wypowiedziach prasowych pojawiają się stwierdzenia, że grunty potrzebne dla jego realizacji będą pozyskiwane w drodze umowy, co sugeruje, że nie nastąpi to we władczym trybie – wywłaszczenia. W opracowaniu prezentowane są tezy, że umowa taka zawierana jest po groźbą wywłaszczenia i stanowi formę prawną wywłaszczenia. Stanowiąc alternatywę dla pozyskania niezbędnego prawa w drodze przymusowej, aktu administracyjnego, powinna być postrzegana jako umowa prawa publicznego – umowa administracyjna. Taki kierunek wykładani potwierdza niedawne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2017 r. (SK 39/15). The construction of the Central Communication Port (CPK) planned in Poland is an inspiration to take up the issue of the expropriation contract. In numerous press statements, there are claims that the land needed for its implementation will be obtained through a contract, which suggests that this will not take place with the use of supervisory power- expropriation. The study presents a thesis that such contract is concluded after the threat of expropriation and constitutes a legal form of expropriation. Acting as an alternative to obtaining the necessary right by force, an administrative act should be seen as a public law agreement - an administrative agreement. This way of interpretation was confirmed by the recent ruling of the Constitutional Tribunal of December 12, 2017 (SK 39/15).listelement.badge.dso-type Item , Dopuszczalność stosowania przepisów o wzorcach udostępnianych w systemie teleinformatycznym do EIZG z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej(Wtdawnictwo KUL, 2018) Kozieł, GrzegorzOpracowanie dotyczy kwestii prawnej dopuszczalności stosowania przepisów o wzorcach udostępnianych w systemie teleinformatycznym do Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W obowiązujących przepisach prawa nie przewidziano wprost takiej możliwości. W związku jednak z tym, że art. 7 ustawy o EZIG i SE przewiduje w sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu nr 2137/85/EWG i ustawie o EZIG i SE odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu spółek handlowych o spółce jawnej, w opracowaniu rozważono: 1) czy można to odnosić również do przepisów o wymienionych wzorcach przewidzianych dla spółki jawnej (a zatem czy można je zastosować odpowiednio do EZIG z siedzibą na terytorium RP) i jakie argumenty przemawiają za takim zastosowaniem, a także 2) jakie znaczenie ma w tym obszarze istnienie przepisów wykonawczych określających konkretnie takie wzorce oraz 3) czy w istnieje w aktualnym stanie prawnym delegacja ustawowa do wydania tych przepisów, jak np. w przypadku wzorców w spółce jawnej. The study concerns the legal issue of the admissibility of applying the provisions on templates provided in the ICT system to the European Economic Interest Grouping located on the territory of the Republic of Poland. The existing law does not directly provide such a possibility. However, due to the fact that art. 7 of the Act on EEIG and SE, provides appropriate application, in matters not regulated in Regulation No. 2137/85 / EEC and the Act on EEIG and SE, the provisions of Code of Commercial Partnerships and Companies on a general partnership, the study considered: 1) whether this could also refer to the provisions on the listed templates provided for the general partnership (and therefore whether they can be applied respectively to the EEIG located in the territory of the Republic of Poland), what arguments are in favor of this application, and, 2) what is the significance, in this area, of the existence of implementing regulations specifying such templates and 3) whether there is a statutory delegation in the legal system to issue these provisions, as in the case of templates in a general partnership.listelement.badge.dso-type Item , Rejestry upadłości w wybranych państwach europejskich(Wtdawnictwo KUL, 2018) Janik, EwaW artykule wskazano na obowiązki jakie zostały nałożone na państwa członkowskie, a wynikające z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego, dotyczące wymogu utworzenia co najmniej jednego rejestru publicznego, który będzie zawierał dane o postępowaniach upadłościowych. W części krajów członkowskich funkcjonują już rejestry upadłości połączone z systemem „e-Sprawiedliwość”. W Polsce odpowiednie rozwiązania zawarto w projekcie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (druk nr 2367), który powstał m.in. w związku z koniecznością stworzenia Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, o którym jest mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. The article indicates the obligations imposed on the Member States, resulting from the Regulation of the European Parliament and the Council (EU) 2015/848 of 20 May 2015 on insolvency proceedings, concerning the requirement to create at least one public register that will contain data on insolvency proceedings. In some Member States, there are already registers of bankruptcy connected with the European e-Justice Portal. In Poland, the appropriate solutions are included in the draft Act on the National Register of Debts (print no. 2367), which was created, among others, in connection with the necessity of creating the Central Register of Restructuring and Bankruptcy, referred to in art. 5 of the Act of 15 May 2015. Restructuring Law.listelement.badge.dso-type Item , Utwór pracowniczy powstały z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz informacji sektora publicznego(Wydawnictwo KUL, 2018) Barański, Michał; Jankowska, MarlenaPrzyczynkiem do napisania niniejszego artykułu było wygenerowanie w dniu 23 grudnia 2013 r. przez algorytm (o nazwie „Quakebot”) napisany w języku programowania przez dziennikarza „Los Angeles Times” Kena Schwencke`a informacji prasowej o trzęsieniu ziemi, które zostało zarejestrowane w tymże dniu pięć mil od Westwood (stan California, USA). Informacja ta została sporządzona w oparciu o komunikat USGS Earthquake Notification Service, zamieszczony na rządowej stronie internetowej. W artykule sformułowano pogląd, że osobisty charakter świadczenia pracy w ramach stosunku pracy nie wyklucza możliwości powstania utworu pracowniczego z wykorzystaniem AI (Artificial Intelligence). Ponadto stwierdzono, że utwór pracowniczy nie traci swego charakteru prawnego nawet jeśli powstał z wykorzystaniem informacji sektora publicznego, jak również, że dopuszczalne jest ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego w celach komercyjnych, uzyskanych za pośrednictwem AI (Artificial Intelligence). The reason for writing this article was the generation (by an algorithm called “Quakebot” written in programming language by the “Los Angeles Times” journalist, Ken Schwencke) of a press release about the earthquake that was registered five miles from Westwood (California, USA) on 23 December 2013. This information was prepared on the basis of the USGS Earthquake Notification Service message posted on the government website. The article formulates the view that the personal nature of employment does not exclude the possibility of creating a work with the use of artificial intelligence. In addition, it was found that the piece of work does not lose its legal character even if it was created with the use of public sector information, as well as that it is acceptable to re-use public sector information for commercial purposes, obtained through Artificial Intelligence.listelement.badge.dso-type Item , Odtwarzanie utworów w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej w perspektywie prywatnoprawnej i publicznoprawnej(Wydawnictwo KUL, 2018) Szczotka, JerzyProblem podjęty w niniejszym artykule ma charakter praktyczny. Wyrósł on na bazie konfliktu majątkowych interesów z jednej strony przedsiębiorców wspieranych przez konsumentów, z drugiej zaś - środowisk twórczych (w tym artystycznych i producenckich). W tej kwestii podstawowe znaczenie ma regulacja zawarta w polskiej Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 r. i Ustawie o zbiorowym zarzadzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi z 2018 r. Na podstawie tych unormowań organizacje zbiorowego zarządzania - działając na rzecz twórców, wykonawców, producentów utworów audiowizualnych oraz producentów fonogramów i wideogramów - zostały uznane za upoważnione do zezwalania (licencja) i pobierania wynagrodzenia w sferze wskazanego odtwarzania dóbr chronionych przez prawo autorskie i prawa pokrewne. Powszechny, nieprawniczy i krytyczny odbiór tego systemu funkcjonującego w praktyce – przede wszystkim sposobu zawierania umów, kalkulacji opłat i ich inkasowania - wskazuje nieprawidłowo na publicznoprawną jego naturę. Dostrzega się, że nierzadkie egocentryczne i dominujące zachowania organizacji zbiorowego zarządzania wobec kontrahentów, a czasami także nawet samych uprawnionych, odgrywa znacząca role pogłębiającą ten problem. W rzeczywistości, ze ściśle prawnego punktu widzenia, instytucja o jakiej mowa, ma w swej istocie czysto prywatnoprawną naturę. Jednakże polski ustawodawca wprowadził w tę dziedzinę pewne instrumenty administracyjnoprawne (w sferze kompetencji Ministra Kultury), które w praktyce mogłyby doprowadzić do przywrócenia równości stron i równowagi ich interesów. The problem undertaken in the article is of a practical nature. It arose from the conf lict of commercial interests between the businessmen allied with their consumers - on the one hand, and the artistic activity sector (authors, performers, producers) - on the other. Legal provisions of the Polish Act on Copyright and Related Rights (1994) and Act on Collective Management of Copyright and Related Rights (2018) are the main legal basis applying to that question. According to this regulations, collective management organizations - acting on behalf of the authors, performers, producers of audiovisual works, producers of phonograms and videograms - have been authorized to permit (licence) and collect remuneration for the such replaying of the goods protected by copyright and related rights. The common, out of legal and critical perception of this system functioning in practice - mainly concerning the way of concluding agreement, calculating and collecting the fees - indicates incorrectly its public law origin. It has been noticed, that quite often selfish and dominating behavior of collecting societies towards its contractors, and sometime even rightholders themselves, plays a significant role in deepening this problem. In fact, from the strict legal point of view this institution essentially has pure private law nature. However, Polish legislator has introduced certain legallistelement.badge.dso-type Item , Paradygmat podmiotowości – refleksje pedagogiczne(Wydawnictwo KUL, 2018) Jusiak, RomanParadygmat: osoba jako podmiot, współcześnie zyskuje na znaczeniu. Podmiotowość jest fundamentalnym dezyderatem w naukach społecznych, szczególnie w pedagogice. Kategoria „podmiotowość” różnie jest definiowana. Najczęściej rozumiana jest jako wartość osobowa i społeczna, jako ideał społeczny oraz założenie ontologii społecznych, a także założenie o prymacie podmiotowo działających jednostek w stosunku do struktury społecznej. Tego typu problematyka jest podejmowana przez różne dyscypliny. Najczęściej zajmuje się nim filozofia, psychologia, socjologia i pedagogika. W ramach różnych koncepcji filozoficznych warto zwrócić szczególną uwagę na personalizm, który interpretuje człowieka i całą rzeczywistość w kontekście fenomenu osoby ludzkiej. Natomiast w psychologii podkreśla, że człowiek jest podmiotem swojej działalności, gdy jest autonomiczny wobec otoczenia i świadomie wpływa na świat zewnętrzny oraz analizuje różnego rodzaju determinacje wewnętrzne osoby ludzkiej. Pedagogika traktuje zagadnienie podmiotowości, jako idea, wartość, cel oraz postulat aktywności wychowawczej, czyli coś co należy osiągnąć. Zbudowanie swojej podmiotowości jest istotne dla każdego człowieka. Jednostka, aby funkcjonować w sposób podmiotowy powinna właściwie ukształtować swoją osobowość. Zadaniem pedagogów jest pomoc człowiekowi w kształtowaniu własnej podmiotowości oraz umiejętności bycia samodzielnym. The person as a subject paradigm is gaining in importance nowadays. Subjectivity is a fundamental desideratum in social sciences, especially in pedagogy. The category “subjectivity” is defined in different ways. Most often it is understood as a personal and social value or as a social ideal and the assumption of social ontologies, as well as an assumption about the primacy of subjectively active individuals in relation to the social structure. This type of issue is taken up by various disciplines. First of all, by philosophy, psychology, sociology and pedagogy. Among various philosophical concepts, it is worth paying special attention to personalism, which interprets man and the whole reality in the context of the phenomenon of the human person. Psychology emphasizes that man is the subject of his activity when he is autonomous towards the environment and consciously inf luences the external world. Psychology analyzes also various internal determinations of the human person. Pedagogy treats the issue of subjectivity as an idea, value, goal and postulate of educational activity, something that should be achieved. The development of one’s own subjectivity is important for every human being. A person, in order to function in a subjective way, should properly shape his personality. The task of educators is to help individuals in shaping their own subjectivity and self-reliance.listelement.badge.dso-type Item , Przemiany współczesnej rodziny a problem sieroctwa społecznego(Wydawnictwo KUL, 2018) Łuczyński, AndrzejPrzeobrażenia, jakie zachodzą w współczesnej rodzinie nie zawsze wywierają pozytywny wpływ na jej funkcjonowanie. Niejednokrotnie rodzina napotyka liczne trudności, które mogą doprowadzić do jej dysfunkcjonalności, a nawet patologii. Negatywne skutki złego funkcjonowania rodziny najbardziej odczuwają najmłodsi członkowie rodziny. Z roku na rok powiększa się w związku z tym zjawisko szeroko rozumianego sieroctwa społecznego. Chodzi tu nie tylko o fakt opuszczenia dzieci przez rodziców ale także o dzieci i młodzież, które pozostając w domu rodzinnym i przeżywają silnie brak uczuć rodzicielskich. W artykule podjęto zatem próbę zwrócenia uwagi na problem sieroctwa społecznego, które często pojawia się w kontekście zachodzący obecnie zmian w środowisku rodzinnym. Wskazano również na pilną potrzebę podjęcia zdecydowanych działań mających na celu pełną ochronę dobra dzieci osieroconych społecznie, którym traumatyczne doświadczenia odbierają radość życia oraz uniemożliwiają im prawidłowe kształtowanie własnej przyszłości. The transformations taking place in the contemporary family do not always have a positive inf luence on its functioning. Family often encounters numerous difficulties, which can lead it to dysfunctionality, or even pathology. Negative effects of the malfunctioning of the family are most strongly felt by its youngest members. Therefore, the phenomenon of broadly understood social orphanhood is becoming more and more widespread from year to year. It does not only concern the situation when children are abandoned by their parents, but also when children and adolescents, living in the family home, strongly experience the lack of parental feelings. Thus, the article attempts to draw attention to the problem of social orphanhood, which often occurs in the context of the current changes in the family environment. The article also points to the urgent need for undertaking decisive actions aimed at protecting the well-being of socially orphaned children, whose traumatic experiences take away their joy of life and prevent them from properly shaping their future.listelement.badge.dso-type Item , Moralność zawodowa nauczyciela – dydaktyka, wychowawcy, opiekuna(Wydawnictwo KUL, 2018) Szewczak, IwonaNauczyciel stanowi główne narzędzie realizacji funkcji dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły. Zadania, które współcześnie stawia się przed nauczycielem są niezwykle doniosłe, a formułowane wobec niego wymagania duże. By mógł im sprostać, musi posiadać odpowiednie kompetencje: techniczne i moralne. W artykule zostało podjęte zagadnienie etosu zawodowego nauczycieli, czyli nastawienia moralnego w stosunku do pracy zawodowej, bez którego niemożliwe jest realizowanie podstawowych funkcji wyznaczonych nauczycielom. Przedstawiono genezę moralności zawodowej nauczycieli oraz jej zakres, uzasadniając potrzebę włączenia elementów etyki zawodowej w proces edukacji nauczycielskiej. The figure of a teacher represents the main tool for realisation of didactic, educational and protective functions of school. Tasks, which are put in front of teacher at present time, are unusually important, with requirements towards him or her being often too demanding . In order to live up to them, the teacher needs proper (technical and moral) expertise.A question of teacher’s professional ethos or moral attitude to vocational work also has been brought up in the article. Needless to say, without these, the realisation of basic teacher’s functions is almost impossible to conduct. The genesis of teacher’s professional morality and its scope were both presented, justfying the need of implementation of the elements of vocational ethics in the teaching process within school education.listelement.badge.dso-type Item , Pojęcie podmiotowości w pedagogice(Wydawnictwo KUL, 2018) Salamucha, AgnieszkaW artykule przedstawiono różne znaczenia terminu „podmiotowość”, które pojawiają się na gruncie pedagogiki w kontekście zagadnień związanych z opieką. Po prześledzeniu kontekstów, w jakich pojawia się ten termin, zaproponowano trzy jego podstawowe rozumienia: 1. specyficznie ludzka, stała i nieutracalna zdolność/dyspozycja/potencjalność; 2. zmienna i dynamiczna aktualizacja tej potencjalności; 3. uprawnienie wynikające z faktu bycia człowiekiem. Rozumienia te są przydatne w analizie sporu, czy opieka – rozumiana jako relacja, której charakterystyczną cechą jest przejęcie odpowiedzialności za podopiecznego przez opiekuna – pozbawia podopiecznego podmiotowości. In my paper, I analyze the concept of subjectivity in the context of educational studies, especially polish pedagogy of care and upbringing. I consider three main meanings of the term „subjectivity”: 1) typical of human beings, constant ability/disposition/potentiality; 2) changing and dynamic actualization of this potentiality; 3) an authority as a result of being human. These meanings of subjectivity may be useful in the analysis of the dispute, whether the care – as a relation, where a caregiver is responsible for her ward – deprives a ward of her subjectivity.listelement.badge.dso-type Item , Edukacja wielokulturowa i międzykulturowa – wyzwaniem XXI wieku(Wydawnictwo KUL, 2018) Łobacz, Małgorzata; Drop, Katarzyna; Janiszewska, MariolaWe współczesnej przestrzeni europejskiej edukacja jawi się jako ważny fundament, na którym budowany jest model społeczeństwa opartego na wiedzy. W swoim referacie przybliżę problem edukacji wielokulturowej i międzykulturowej stanowiącej swoiste wyzwanie w XXI wieku. W dzisiejszej rzeczywistości, w której mamy do czynienia z przemieszczaniem się ludzi różnych narodowości bardzo ważne jest kształtowanie odpowiednich postaw już od najmłodszych lat. Z jednej strony – postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, z drugiej zaś – postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szkoła winna podejmować odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji. Kształtowaniu postawy rozumienia odmienności kulturowych, służy m. in. edukacja międzykulturowa. Jej celem jest poszerzanie własnej tożsamości jednostkowej i społecznej przez kontakt z innymi kulturami oraz propagowanie postaw tolerancji i dialogu. Edukacja wielokulturowa natomiast zmierza do wypracowania szacunku dla różnorodności w środowisku lokalnym, narodowym i międzynarodowym. Wskazuje na kulturowe, etniczne, rasowe i językowe różnice. Omówiony zostanie także problem stereotypów i uprzedzeń oraz niebezpieczeństw wynikających z braku odpowiedniej edukacji wielokulturowej i międzykulturowej. At present, education seems to play a fundamental role in a European society, being perceived as a model of a community based on knowledge. Nevertheless, multicultural and intercultural education presents itsef as a challenge in a XXI century. Nowadays, when migration of various ethnic groups and nations is so ordinary, nurturing proper attitude about it, seems to be of great importance from the earliest stages of upbringing. It entails a respect of a tradition and culture of one’s own country as well as of other ethnic groups and nations. School as an institution of learning ought to ensure proper measures preventing discrimination. Intercultural education serves as a tool to nurture attitude of understanding and acceptance of a cultural differences. It also broadens perception of one’s own identity and a place in a society. Interactions with other nations can serve to promote an attitude of tolerance and dialogue. Multicultural education on the other hand, aims at creating the disposition of respect toward diversity in a local, national and international community. At the same time it presents cultural, ethnic, racial and linguistic differences. The work will include also the concept of stereotype and prejudice as well as dangers resulting from the absence of a proper multicultural and intercultural education.listelement.badge.dso-type Item , Mowa nienawiści problemem etycznym współczesnych mediów(Wydawnictwo KUL, 2018) Białek-Szwed, OlgaArtykuł jest próbą analizy jednego z ważnych, a do tego trudniejszych problemów współczesnych mediów, przede wszystkim mediów masowych, ale nie tylko – mowy nienawiści. Zjawisko mowy nienawiści we współczesnych mediach, powszechnie uważane jest za przejaw zła, które może doprowadzić do nieprzewidywalnych społecznie skutków, takich jak szerzenie stereotypów, popularyzacja treści wulgarnych i obraźliwych, eskalacja zachowań niebezpiecznych. Mowa nienawiści jest także postępującym zagrożeniem dla kultury kraju, w którym nie stosuje się na co dzień mechanizmów ją ograniczających. Autorka w swoim referacie, na podstawie konkretnych przykładów, stara się przeanalizować i zrozumieć zjawisko; zastanawia się nad mechanizmami, które mogłyby przeciwdziałać jego powstawaniu, ale też i nad mechanizmami rodzącymi tego typu wypowiedzi w komunikacji masowej i interpersonalnej. The article is an attempt to analyze one of most the important, and more difficult, problems of contemporary media, especially mass media, but not only the hate speech. The phenomenon of hate speech in contemporary media is widely regarded as a manifestation of evil, which can lead to unpredictable social effects, such as the spread of stereotypes, the promotion of vulgar and offensive content, and the escalation of dangerous behaviors. Hate speech is also a progressive threat to the culture of the country, in which the mechanisms limiting it are not used on a daily basis. In her paper, The author tries to analyze and understand the phenomenon based on specific examples; she wonders about the mechanisms that could counteract its emergence, but also about the mechanisms that bring about this kind of expression in mass and interpersonal communication.