Verbum Vitae, 2020, T. 38, Nr 1: Po co są „godziny”, „dni” i „czasy”?

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/20.500.12153/2553

Browse

Browsing Verbum Vitae, 2020, T. 38, Nr 1: Po co są „godziny”, „dni” i „czasy”? by Title

Now showing 1 - 20 of 22
  • Item
    The Concept of Time in “Enarrationes in Psalmos” by Saint Augustine
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Czyżewski, Bogdan Stanisław
    What is time? What is its nature, designation and aim? Saint Augustine attempted to resolve these and other questions in his greatest exegetical-homiletical work, Enarrationes in Psalmos. The Bishop of Hippo, commenting on particular verses of the Davidic Psalms, comes to the conviction that time is a variable and fragile value, just like the world and man, which are subject to its laws. The time created by God had a beginning, it abides, and it will have an end. However, this does not mean that the passing of time should be viewed only in a negative sense, for at a concrete moment in time the Son of God became incarnate in order to save man. Time also exists so that man has an opportunity to be converted and to enter eternity. For the Bishop of Hippo, there is no concept of time in eternity, which is changeless and lasts forever. In his conception of time, we can see not only its pure physical aspect, but above all, its theological dimensions. In particular, it contains a message for man that refers not only to the present, but predominantly to the future, to an eternity that inspires great optimism for all people
  • Item
    Czas w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu: dzień czwarty (Rdz 1,14-19)
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Napora, Krzysztof
    Organizacja kosmosu w wymiarze czasowym (temporalnym) wydaje się stanowić istotny, choć niekiedy ignorowany, element kapłańskiego opowiadania o stworzeniu (Rdz 1,1-2,4a). Jej logika opiera się na osi wyznaczonej przez pierwszy, czwarty, i siódmy dzień stworzenia: powstanie światła, stworzenie ciał niebieskich, wreszcie konsekrację szabatu. W artykule tym autor podejmuje krytyczną refleksję nad centralnym elementem osi, na której wspiera się temporalna organizacja kosmosu: opisem czwartego dnia stworzenia (Rdz 1,14-19). Analizując strukturalny i semantyczny wymiar opisu stworzenia ciał niebieskich autor uwypukla ich wyjątkowe miejsce i niepowtarzalną rolę w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu świata.
  • Item
    Czas w teologii. Myśląc z Josephem Ratzingerem
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Barth, Grzegorz
    Czas jest podstawowym orzecznikiem egzystencji człowieka. Pytanie o czas jest nierozłącznie związane z pytaniem o Boga, a w konsekwencji o ludzką decyzję i wolę. Celem artykułu jest ukazanie znaczenia czasu w teologii, a także pokazanie momentów, w których to pytanie się pojawia. Inspiracją w tych poszukiwaniach jest myśl Josepha Ratzingera, który czas wiąże z rozumieniem wieczności, a także ludzkiej egzystencji. Podjęte zostaną cztery zagadnienia: 1. Znaczenie czasu w teologii w ogóle; 2. Główne wektory Ratzingera koncepcji czasu; 3. Związek czasu i wieczności; 4. Czasowości a wolność człowieka. Badania będą się opierały na źródłowych tekstach Ratzingera, ich analizie oraz próbie wydobycia linii przewodniej w jego rozumieniu czasu: relacja do wieczności, dialogiczna koncepcji nieśmiertelności, a także koncepcje exitus i reditus. Wynikiem badań jest wskazanie na ścisły związek czasu i wieczności, który realizuje się w Chrystusie i na Jego wzór w każdym człowieku.
  • Item
    Czy Ewangelia Marka interesuje się czasem Jezusa? Związek oznaczeń chronologicznych z teologią Marka i realiami historycznymi działalności Jezusa
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Malina, Artur
    Wraz z udzieleniem pozytywnej odpowiedzi na tytułowe pytanie omawiane są odniesienia do czasu w Ewangelii Marka. Ogłoszone przez Jezusa wypełnienie czasu oznacza, że odpowiedź adresatów Jego publicznej działalności jest definitywna – zwłaszcza w przypadku tych, którzy wcześniej słuchali orędzia Jana Chrzciciela. Oznaczenia chronologiczne nie są wprowadzone do narracji przypadkowo ani arbitralnie, lecz ich występowanie w tekście zależy od historycznych uwarunkowań ziemskiej działalności Jezusa. Niemal całkowita ich nieobecność na drodze do Jerozolimy zależy od ograniczonej znajomości topografii przez uczniów Jezusa. Częstotliwość tych wzmianek w okresach galilejskiej i jerozolimskiej działalności Jezusa łączy się z Jego przemieszczaniem się z i do Kafarnaum oraz Betanii, oraz zależy od rozszerzenia granic Jerozolimy, oraz nocnego otwierania bram na święta Paschy.
  • Item
    The Dispute over the Date of the Last Supper. Its Chronology Revisited
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Rosik, Mariusz
    The article discusses the issue of alleged or real disagreements between John and the Synoptics regarding the dating of the Last Supper. After showing the elements of the Gospel narratives that portray the Last Supper as a paschal supper, the author outlines eight hypotheses regarding the dating of the Last Supper. Two of them seem to be the most convincing within the current state of research: the Jesus Passover hypothesis (a final Passover unique to Jesus and his followers) and the philological hypothesis.
  • Item
    Dobór czytań biblijnych w okresie przygotowawczym do Wielkiego Postu w Kościele prawosławnym
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Magruk, Adam
    Poniższy artykuł dotyka zagadnienia doboru oraz miejsca perykop z Pisma Świętego, które rokrocznie recytowane są w prawosławnych świątyniach w okresie przygotowawczym do wyjątkowego okresu roku liturgicznego, jakim jest Wielki Post. W artykule wykorzystano w głównej mierze metodę opisową wymienionego okresu. Publikacja wskazuje na logiczne i dydaktyczne zarazem umiejscowienie fragmentów biblijnych u progu Wielkiego Postu.
  • Item
    Doświadczenie Boga "teraz" jako punkt zwrotny w percypowaniu życia. Studium nad terminem ἄρτι w Apokalipsie św. Jana
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Nowińska, Joanna
    Analiza terminu ἄρτι w Apokalipsie św. Jana, przeprowadzona z zastosowaniem metod analizy semiotycznej i kontekstualnej, w ujęciu kanonicznym, z odwołaniem do innych dyscyplin naukowych, odsłania kolejne aspekty wagi teraźniejszości, wzbogacając myśl zawartą już w Starym Testamencie. Studium akcentuje aktualność Bożego panowania i punktowy charakter zwycięstwa nad złem oraz podkreśla dostępność zbawienia teraz, w każdym teraz. Lokuje je jednak w kontekście personalnej relacji z Bogiem. Dzięki niej zmienia się optyka spojrzenia na zachodzące teraz trud, cierpienie i śmierć. Niweluje ich siłę, usuwa lęk, przesuwając spojrzenie doświadczającego ich człowieka na bliskość kochającego Boga. Odniesienie do koncepcji chiastycznej konstrukcji Apokalipsy pozwala odkryć w Ap 12,10 i 14,13 uzupełniające się beneficja dostępne w świadomym przeżywaniu teraźniejszości.
  • Item
    Godzina uczniów Jezusa (J 16,32; 18–19) okazją do objawiania się Mistrza
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Grochowski, Zbigniew Tadeusz
    Pojęcie „godzina próby w Czwartej Ewangelii” najczęściej kojarzy się z męką Pańską. Okazuje się, że jest to moment trudnego doświadczenia, jaki będą przeżywać także uczniowie Jezusa, zarówno podczas pojmania Mistrza (por. J 16,32), jak i później, gdy przyjdą prześladowania chrześcijan (por. J 16,2.4.21). Niniejszy artykuł prezentuje sześć typów postaw uczniów Jezusa opisanych w „Męce Pańskiej” (J 18–19), ale także – aby nie zaniedbać chrystologii – pokazuje, w jaki sposób stają się oni przy tej okazji „lustrem” dla objawienia Jezusa. Chrystus objawia się bowiem nie tylko za pośrednictwem własnych verba et facta, lecz czyni to także dzięki interakcji ze swymi uczniami lub w zestawieniu (σύγκρισις) własnej postawy z ich zachowaniem. W ten sposób stają się oni locus theologicus objawienia Jezusa. Godzina uczniów staje się więc okazją, w której objawienie Mistrza wybrzmiewa jeszcze dobitniej i w sposób bardziej zrozumiały.
  • Item
    "He may exalt you at the expected time" (1 Pet. 5:6). The Conception of Time in the First Letter of Peter
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Hałas, Stanisław
    In the First Letter of St. Peter we find a clear temporal direction toward a final reward, which will be a divine exaltation and appreciation. Its time is always specified as καιρός, as a concrete moment, a point in time. Otherwise, χρόνος, as durative time, always specifies the time of earthly existence, especially from the beginning of Christian life. It is directed toward the final and definitive καιρός. This temporal direction is especially visible in many terms with the preposition εἰς, as hope, heritage in heaven, salvation, exaltation, appreciation, light, and the glory of God. These are especially frequent in the initial part of the Petrine Letter.
  • Item
    “History” as a Category in Contemporary Spiritual Theology
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Zarzycki, Stanisław
    This article aims to explore and justify the usefulness of the category “history” as used in spiritual theology. Following an introduction to the main subject, the initial section shows the importance and usefulness of this category in contemporary theology, as dealt with by the theology of history. In the main section, the article discusses four fields in which the category of “history” lends its functionality to spiritual theology: biblical spirituality, liturgical spirituality, worldly commitment, and spiritual development. This section also explains how the category of “history” is operative in each of these fields. The last section of the article is a synthetic outline of the results of the research.
  • Item
    The Hour of Jesus and the Wedding Feast at Cana (John 2:1-11)
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Jojko, Bernadeta
    The leading theme of this article is the enigmatic “hour” as revealed in the account at Cana (2:1-11). Jesus’ words to his mother, οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου (2:4), are considered obscure and difficult to interpret, causing an intriguing and unresolved controversy within Johannine scholarship. Most exegetes agree that this phrase is to be taken as a denial. According to them, Jesus announces that his hour has not yet come, because this “hour” is bound to the hour when “the Son of Man is glorified”, alluding to his being lifted up on the Cross and raised up “on the third day”. However, there is another solution suggested by a significant number of scholars. They propose reading Jesus’ words οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου as a question, which better guarantees the overall coherence of the story in light of the wider OT context. This interpretation focuses specifically on the temporal indication of “the third day”, the biblical image of the wedding, and the abundance and high quality of the wine, a beginning of signs and of the revelation of Jesus’ glory which serve to stimulate the faith of his disciples. In this view, this multiplicity of themes indicates that the meaning of the “hour” lies in the motif of fulfillment. Jesus is the Messiah who brings to perfection all that has been foretold in Scripture. His “hour” begins “now” and continues throughout his public life until it reaches its ultimate fulfillment in the glory of his Cross and Resurrection. The present article is focused, therefore, on investigating the interrelations among the main biblical themes brought to the fore in the Cana narrative, and their meanings in relation to the “hour” of Jesus.
  • Item
    „Idealny” kalendarz w Księdze Jubileuszy
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Tronina, Antoni
    W połowie II w. przed Chr. judaizm palestyński doznał głębokiego wstrząsu, spowodowanego m.in. wprowadzeniem do kultu świątynnego kalendarza pogańskiego. Reakcją na tę rewolucję było powstanie machabejskie, a w konsekwencji secesja na pustynię części kapłanów i wiernych pod wodzą Mistrza Sprawiedliwości. Przyjęli oni własny kalendarz liturgiczny, poświadczony nieco wcześniej przez autora Księgi Jubileuszy. Podstawą obliczeń dat świątecznych nie są tam cykle księżyca, lecz rok słoneczny, liczący 364 dni. Liczba ta, podzielna przez 7, umożliwiła świętowanie szabatu i świąt Izraela w stałym porządku, bez zakłóceń związanych z nierównością miesięcy księżycowych.
  • Item
    Paul’s "Fullness of Time” (Gal 4:4) and "Fullness of Times” (Eph 1:10)
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Rambiert-Kwaśniewska, Anna
    The expression “the fullness of time/times” is problematic because it was used for the first time in all of Greek literature by Paul, the Apostle to the Nations. A similar expression can be found only in certain papyri, where “the completion of times” was the expression used to call, among others, the end of a loan period. The only key to understanding the connotation of “the fullness of time/times” is an in-depth analysis of the immediate textual contexts of both Galatians 4:4 and Ephesians 1:10, the two places where this novelty is found. This article is an attempt to interpret the “fullness of time/times” in Galatians 4:4 and Ephesians 1:10 (with the addition of Mark 1:15). Our conclusion is that in Galatians 4:4 “the fullness of time” should be considered as “the end of the domination of Law.” As for Ephesians 1:10, there are multiple valid proposals for explaining “the fullness of times”, and we have not limited ourselves to any one in particular.
  • Item
    Po co są „godziny”, „dni” i „czasy”?
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Witczyk, Henryk
    Słowo wstępne ks. prof. dr. hab. Henryka Witczyka, założyciela "Verbum Vitae".
  • Item
    Praesens de praeteritis. Regulus jako przykład bohaterstwa w "Państwie Bożym" Augustyna
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Kucz, Anna Maria; Matusiak, Patrycja
    Celem artykułu jest przedstawienie roli przykładu bohaterstwa Marka Atiliusza Regulusa, pojawiającego się w Państwie Bożym Augustyna, na tle kartagińskich dwojakich odwołań – do historii oraz do Eneidy Wergiliusza, w świetle rozważań Augustyna nad czasem, specyfiką i funkcją przeszłości oraz pamięci zawartych w jego Wyznaniach.
  • Item
    The Salvific Dimension of Time in the Christian Liturgy
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Brzeziński, Daniel
    This paper discusses the relationship between time and salvation that exists in the Christian liturgy, in which time possesses two characteristics. One is its sacredness, and the other is a special property that does not exist outside the liturgy but derives directly from its anamnetic dimension: it is a “medium” and an “existential context” of the real salvation delivered and still being delivered by Christ. The author begins with a reflection on time in cultural anthropology and the history of religion, demonstrating unambiguously that, since the earliest of days, disparate cultures and religions have shared the conviction that time is sacred. He then goes on to address the biblical concept of time which has fundamentally contributed to a fuller understanding of the essence and nature of liturgical time as the καιρός of salvation. It is in the liturgy of the Church—the final earthly stage in the history of salvation—that the salvific, effective and real encounter between God’s eternity and human life takes place. The Christian liturgy is an otherworldly act of salvation in worldly space and time, a manifestation of the “fullness of time.” The paper also attempts to offer a preliminary juxtaposition of the theological understanding of liturgical time with the findings of modern physics concerning the understanding and description of time. This may serve to stimulate further, more in-depth biblical and theological (and in particular theologico-liturgical) reflection on the phenomenon of time, and perhaps even a new look at the phenomenon of time on the part of modern physicists.
  • Item
    „Temporalizacja” Boga. O czym mówią peryfrazy „roku Pańskiego” na stronach tytułowych starych druków
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Janus, Katarzyna Joanna
    W artykule zostały zaprezentowane i zinterpretowane peryfrazy wyrażenia „Anno Domini” umieszczone na stronach tytułowych XVII- i XVIII-wiecznych druków indeksowanych w Bibliografii Staropolskiej Karola Estreichera. Do interpretacji zostały wybrane zarówno peryfrazy odznaczające się walorami literackimi, jak i interesujące z uwagi na konteksty, aluzje, konotacje. Wśród prezentowanych wyrażeń znalazły się także chronogramy. Podjętą w szkicu naukową refleksję na temat tego fenomenu wydawniczego można potraktować jako prolegomena do kolejnych badań, ponieważ temat wydaje się wart zainteresowania. Krytyczne spojrzenie z perspektywy teologicznej, literaturoznawczej, lingwistycznej na nieopracowany dotychczas materiał może przyczynić się do poszerzenia wiedzy na temat kultury religijnej dawnych Polaków.
  • Item
    Teologia a czas. O znaczeniu czasu we współczesnym dyskursie teologicznym i antropologicznym
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Gocko, Jerzy
    Celem artykułu jest ukazanie czasu i temporalności człowieka jako istotnych faktorów we współczesnym dyskursie teologicznym i antropologicznym. Niemała w tym zasługa dynamicznego rozwoju eklezjologii doby Soboru Watykańskiego II, a zwłaszcza wypracowania wizji Kościoła jako wspólnoty zbawienia, który nie urzeczywistnia się gdzieś na obrzeżach historii świata i ludzkości, czy poza nią. Studium będzie także okazją do ukazania złożonego procesu uhistorycznienia teologii, do przywołania wielkich teologów, którzy mieli w nim znaczny udział, a także do zwrócenia uwagi na historyczny sposób argumentowania we współczesnych debatach teologicznych.
  • Item
    Time in Spirituality
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Rybicki, Adam
    The article addresses aspects of time in the context of selected aspects of Christian spiritual life. Spirituality is associated with an identification and formation of attitudes, therefore the article is an analysis of some elements of a proper Christian attitude towards time. The first element is a Christian understanding of time as both chronos and kairos. The second dimension of a Christian attitude, defined by the biblical words ‘sleep’ and ‘watch’, relates to watchfulness or vigilance as the best form of spending one’s time. The third aspect of a Christian attitude is based on the three dimensions of time – past, present and future – in relation to Christian spiritual life. The last part of the article is devoted to perseverance, which is the greatest challenge given to every Christian during the time allotted to them on earth. In the conclusion, the Christian experience of time shows its originality and theologically rooted wisdom.
  • Item
    The Time of Preparation for the Pasch in the Light of Medieval Allegory
    (Wydawnictwo KUL, 2020) Pałęcki, Waldemar
    In the medieval liturgy, especially in the celebration of the Mass, allegorical interpretation of the texts and gestures played a very meaningful role. Among the most prominent representatives of the allegorical interpretation of the liturgy were: Isidore of Seville, Alcuin, Amalarius of Metz, Rabanus Maurus, Walafrid Strabo, Rupert of Deutz, John Beleth, Pope Innocent III, and William Durand. These ideas were laid out in treatises with the titles Expositiones Missae, Rationale Divinorum Officiorum, or Liber de Divinis Officiis. This study presents the allegorical interpretation of the paschal preparation period, from Septuagesima Sunday to Holy Saturday, and its associated liturgical rites.