Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021, T. 115
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, 2021, T. 115 by Subject "archiwalia"
Now showing 1 - 2 of 2
Results Per Page
Sort Options
- ItemArchiwum dziekańskie dekanatu wałeckiego do 1945 roku w zasobie Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Inwentarz(Wydawnictwo KUL, 2021) Ceynowa, TadeuszW artykule przedstawiono zachowane archiwalia dziekańskie dotyczące dekanatu wałeckiego. Biskup poznański dla terytoriów zanoteckich utworzył w XIV wieku oficjalat kalisko-wałecki. W wyniku reformacji w połowie XVI wieku oficjalat przestał istnieć. W 1602 r. tereny pozostałe przy katolicyzmie włączono do utworzonego dekanatu czarnkowsko-wałeckiego. Po I rozbiorze Rzeczpospolitej na terenach ziemi wałeckiej reaktywowano oficjalat dla Prus Zachodnich. Pod koniec XVIII wieku wydzielono autonomiczny dekanat wałecki, który pokrywał się z terytorium powiatu poza Czaplinkiem z prowincji Pomorze. Początkowo składał się z 12 parafii i 34 kościołów filialnych. W XX wieku kilka filii stało się samodzielnymi ośrodkami duszpasterskimi. Zachowane archiwalia (159 poszytów) podzielono na dwie części: Generalia, dotyczące problematyki całego dekanatu, dzieląc je na dalsze serie, i Specjalia dotyczące poszczególnych parafii. Zachowane akta pochodzą od końca XVIII wieku do 1945 r.
- ItemDokumenty i dyplomy klasztoru klarysek w Gnieźnie. Sposoby uwierzytelniania dokumentów w praktyce kancelaryjnej konwentu św. Klary. Inwentarz(Wydawnictwo KUL, 2021) Przybyłowicz, Olga MiriamCelem artykułu jest prezentacja oraz analiza oryginalnych akt i dyplomów pergaminowych klarysek gnieźnieńskich znajdujących się w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie pod kątem praktyki kancelaryjnej wypracowanej przez stulecia w klasztorze. Przedmiotem zainteresowania był także sposób uwierzytelniania dokumentów oraz problematyka piśmienności samych zakonnic. Kwerendą objęto dyplomy pergaminowe ze zbioru Dyplomy Gnieźnieńskie oraz dokumenty pomieszczone w zespole Akta Kapituły Metropolitalnej seria Luzy Zakon Klarysek (A Cap. Luzy O 14-52). To ponad 2500 jednostek i ponad 4000 kart. Wyselekcjonowano 161 oryginałów, w tym 3 dyplomy pergaminowe. Wszystkie zostały umieszczone w Aneksie do artykułu. Dokumenty były uwierzytelniane podpisami i/lub odbiciem tłoka pieczętnego przez papier lub na papierze. Zachowały się dwa typy – jeden o kształcie ostroowalnym, wskazujący na jego średniowieczną proweniencję, analogiczny do znanych z publikacji tłoków pieczętnych innych klasztorów żeńskich, m.in. klarysek w Skale i Krakowie. Drugi typ to tłok okrągły, który zaczął być stosowany na dokumentach wspólnoty od drugiej dekady XVIII stulecia. Językiem dominującym dokumentów jest polski, ponadto zdarzają się pojedyncze akta sporządzone w języku łacińskim – to głównie listy do osób duchownych, rzadziej świeckich. Wyróżniono 8 rzeczowych kategorii akt: kontrakty, które stanowią największą część zbioru – 77, ugody – 25, nadania – 16, listy – 11, potwierdzenia – 8, poświadczenia – 7, zezwolenia – 7 oraz inne – 10. Zostały one uwierzytelnione przez 31 ksień. Jak wynika z analizy duktów pisma, dwie przełożone z XVII stulecia przygotowały pojedyncze akta własnoręcznie. Natomiast z kolejnego stulecia pochodzi siedem takich przykładów, w XIX wieku zaś ksieni sporządziła jeden dokument. W XVIII wieku niektóre dokumenty wystawiła też siostra sprawująca urząd sekretarki, a w jednym przypadku dukt pisma wskazuje na szeregową zakonnicę (1762). Należy przypuszczać, że większość dokumentów wspólnoty przygotowywali pisarze publiczni bądź urzędnicy klasztoru, np. prokuratorzy dóbr lub też franciszkanie z pobliskiego konwentu gnieźnieńskiego, z którymi klaryski były w dobrych relacjach, jak wynika z treści akt i klasztoru i prowincji.