Studia Norwidiana, 2022, Vol. 40
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Studia Norwidiana, 2022, Vol. 40 by Subject "Cyprian Norwid"
Now showing 1 - 11 of 11
Results Per Page
Sort Options
- ItemBrodaty mężczyzna w antykizowanej szacie – nieznany rysunek Norwida(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Chlebowska, EdytaArtykuł ma na celu prezentację dotychczas nieznanego rysunku Norwida "Brodaty mężczyzna w antykizowanej szacie" powstałego w Rzymie w 1847 r., który został sprzedany przez dom aukcyjny Desa-Unicum. Rysunek stanowi reprezentatywny przykład rysunkowej twórczości Norwida z drugiej połowy lat 40. XIX w.
- ItemCzy Norwid jest autorem sonetu Samotność?(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Chlebowski, PiotrArtykuł dotyczy weryfikacji przyjętego przez Juliusza W. Gomulickiego jako wiersz Norwida sonetu Samotność i umieszczonego przez tegoż edytora w kanonie lirycznym poety. Ani sposób ujęcia problematyki samotności, ani elementy stylu, ani przebiegu myśli oraz jej konstrukcji nie potwierdzają wskazanej przez edytora Pism wszystkich atrybucji.
- ItemEkwiwalencja i akceptowalność anglojęzycznych tłumaczeń utworów Norwida(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Brajerska-Mazur, AgataArtykuł jest kontynuacją i próbą rewizji badań autorki, poświęconych tłumaczeniom utworów Norwida na język angielski. Zawarte w nim dane dotyczące przekładu tekstów poety (które tłumaczono? w jaki sposób? kto je przekłada? dlaczego?) są interpretowane z translatologicznego punktu widzenia. Autorka pokazuje m.in. rozdźwięk pomiędzy sposobem przekładu dzieł Norwida (idącym konsekwentnie wbrew modom i normom translatorycznym kultury docelowej – tj. dążącym do pełnej ekwiwalencji z oryginałem), a przyjęciem tych przekładów przez odbiorców translacji. Akceptowalność zależy od pełni zrozumienia tłumaczeń przez czytelników, którzy w bardzo ograniczonym zakresie pojmują ich polskie konotacje, ponieważ graniczą one z nieprzekładalnością.
- ItemIronia, cnota i „strach śmieszności”. (Herbert – Norwid)(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Banowska, LidiaArtykuł dotyczy związku ironii oraz cnoty w poezji Cypriana Norwida oraz Zbigniewa Herberta jako pojęć kluczowych dla twórczości obu autorów i sytuuje się w obszarze badań nad tradycją norwidowską w pisarstwie autora Pana Cogito. Słynny wiersz Herberta Pan Cogito o cnocie zostaje potraktowany jako studium przypadku. Na podstawie interpretacji tego tekstu autorka stawia tezę, iż obrazową matrycą myślenia Herberta o cnocie była wyobraźnia ironiologiczna autora Quidama, a ironia odsłania się jako jedna z możliwych konkretyzacji cnoty. Podstawę dla budowania obrazowych przedstawień obu pojęć stanowią zabiegi personifikacji alegorii, którym nośność i oryginalność zapewnia dekonwencjonalizujący gest równoczesnej antropomorfizacji, prowadzący do ironizacji w ujęciu obu kobiecych bohaterek. Ważnym wątkiem rozważań jest związek między cnotą i ironią sytuowany w perspektywie kulturowej. Rodzaj relacji między obu pojęciami dobrze oddaje metafora siostrzeństwa: ironia jako siostra prawdy jest zarazem siostrą cnoty. Cnota jako aksjologiczna pamięć kultury warunkuje cywilizacyjny postęp; ironia sytuacji diagnozowanej przez obu twórców polega na odwróceniu znaczeń i wartości, w którym pod pręgierzem drwiny odrzucane jest to, co jedynie gwarantuje rozwój, a pojawiający się w związku z tym lęk przed wyśmianiem wywołuje u większości niechęć do praktykowania cnót – paradoksalnie uniemożliwiając rozwój. Związek między cnotą a ironią polega zatem tutaj na ujawnianiu niewłaściwości takiego biegu spraw; ironia odsłania się tym samym jako odpowiedź na nie-cnotę czasów i ludzi czasy te współtworzących, w degeneracji których istotnym czynnikiem okazuje się odrzucenie „myślenia według wartości”. Tym samym najgłębsza wartość związku obu omawianych pojęć zdaje się polegać na próbie przywrócenia aksjologicznego ładu.
- ItemJeszcze o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny w twórczości Norwida(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Sawicki, StefanGłos w dyskusji: czy Norwid właściwie rozumiał dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny.
- ItemList Cypriana Norwida do Bronisława Zaleskiego z kolekcji dzikowskiej hrabiów Tarnowskich(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Radowska-Lisak, MirosławaArtykuł dotyczy nieznanego norwidologom, niewydanego dotąd listu Cypriana Norwida z dn. 4 lutego 1870 roku. Publikowany z komentarzem autograf, do niedawna uznawany za zaginiony, znajduje się w zasobach Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega, dokąd wrócił jesienią 2021 roku jako część znamienitej kolekcji dzikowskiej, stworzonej w pierwszych latach XIX wieku przez Walerię ze Stroynowskich i jej męża Jana Feliksa Tarnowskiego. Po krótkiej prezentacji dziejów i zawartości zbiorów rodziny Tarnowskich omówione zostały okoliczności powstania listu oraz poruszony przez Norwida temat przygotowań do wieczoru literackiego (organizowanego przez Eleonorę Czapską w jej paryskim salonie), podczas którego poeta, uprzednio korespondencyjnie zachęcany przez hrabinę, miał wygłosić jedną rapsodię Homera i trzy ustępy z Odysei we własnym przekładzie.
- ItemNerwy wiary Norwida(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Korotkich, KrzysztofArtykuł jest interpretacją wiersza Norwida Nerwy z cyklu Vade-mecum. Kontekstem lektury tego utworu była korespondencja Poety z Joanną Kuczyńską, w której ważnym akcentem okazuje się swoiste pojmowanie przez romantyka wiary i chrześcijaństwa, w obranym przez siebie kontekście kulturowym. Kluczem do tej interpretacji wiersza była rewizja religijności, wiary, konieczne odrodzenie chrześcijaństwa w duchu antycznej kalokagatii.
- ItemNorwid i Potoccy z Wilanowa(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Gadamska-Serafin, RenataWilanów to miejsce na biograficznej i intelektualnej mapie norwidowskiej bardzo ważne nie tylko ze względu na kultywowaną w nim pamięć o wielkim „przodku” poety – Janie III Sobieskim. Norwid uczył się w warszawskiej „malarni” związanego z Wilanowem Aleksandra Kokulara, utrzymywał także bliskie kontakty z najbliższą rodziną właściciela dóbr wilanowskich – hrabiego Aleksandra Potockiego: jego drugą żoną hrabiną Izabellą z Mostowskich, primo voto Potocką, secondo voto Starzyńską, oraz z jej synem Stanisławem Potockim (wnukiem Stanisława Kostki Potockiego). Cieszył się nawet protekcją hrabiny Starzyńskiej, a z jej synem, kolekcjonerem, wielokrotnie spotykał się w Paryżu i prowadził z nim korespondencję poświęconą głównie kwestiom sztuki. Być może wizytowali też wspólnie paryski dom aukcyjny Hôtel Drouot.
- ItemNorwid w pamięci Wielkopolan. Maria z Łubieńskich i Franciszek Chłapowscy – dawni właściciele Albumu berlińskiego i Modlitewnika dla Włodzimierza Łubieńskiego(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Lijewska, ElżbietaArtykuł rekonstruuje losy kilku pamiątek Norwidowskich związanych z Wielkopolską, wskazuje na rolę sióstr Włodzimierza Łubieńskiego oraz małżeństwa Marii i Franciszka Chłapowskich w ich przechowaniu oraz przekazaniu kolejnym pokoleniom. Przypomina ważny odczyt o poecie wygłoszony przez doktora Chłapowskiego w 1904 r. w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Prezentuje w całości (znane dotąd we fragmentach) listy Chłapowskiego do Przesmyckiego, poświęcone m.in. norwidowskim kwerendom na początku XX wieku. Wskazuje na cenny sąd Chłapowskiego o relacji Norwid – Maria Kalergis.
- ItemNorwidowski dramat w nowych dekoracjach(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Ziołowicz, AgnieszkaArtykuł jest recenzją naukową książki: Dramaty Cypriana Norwida. Teksty – konteksty – interteksty, red. naukowa W. Rzońca, K. Samsel, Warszawa 2019. Autorka dokonuje przeglądu i interpretacji zamieszczonych w książce studiów, sytuując je na tle aktualnego stanu badań nad dramaturgią Norwida. Recenzja ukazuje wartość książki, polegającą przede wszystkim na prezentacji nowych odczytań Norwidowskiego dramatu ‒ przez pryzmat nowych kontekstów i z różnorodnych perspektyw badawczych: filologicznej, teatrologicznej, tekstologiczno-edytorskiej, estetycznej, antropologicznej, kulturologicznej, komparatystycznej. Książka jest też głosem w sprawie miejsca dramaturgii Norwida w procesie literackim, bowiem w większości opublikowanych w niej prac wyeksponowany został ścisły związek pisarza z literaturą i kulturą premodernizmu lub modernizmu. W związku z tym podjęta została w recenzji kwestia znaczenia tradycji dramatu romantycznego dla specyfiki postawy twórczej Norwida-dramaturga.
- ItemPolska Norwida(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Stanisz, MarekArtykuł prezentuje wizję Polski i polskości Cypriana Norwida jako jeden z wielkich tematów Norwida, powracający w jego refleksji nieustająco. Autor analizuje wypowiedzi Norwida dotyczące terytorium Polski, jej pozycji na mapie Europy, ustroju, struktury społecznej, kulturowej i etnicznej. Uwagi na ten temat sytuuje w kontekście doświadczenia biograficznego poety. W świetle tych wizji i postulatów Cyprian Norwid jawi się jako przenikliwy, odważny i otwarty na różnorodność myśliciel, republikanin nowocześnie myślący i głęboko przywiązany do tradycji, patriota poszukujący porozumienia między przedstawicielami różnych opcji, także jako uniwersalista głęboko zakorzeniony w wartościach religijnych.