Vox Patrum, 2021, Vol. 77: Bizantyńska teologia polityczna
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Vox Patrum, 2021, Vol. 77: Bizantyńska teologia polityczna by Subject "Bizancjum"
Now showing 1 - 5 of 5
Results Per Page
Sort Options
- ItemBizantyńscy intelektualiści o wojnie i pokoju (Mikołaj Mistyk i Teodor Dafnopates)(Wydawnictwo KUL, 2021) Leszka, Mirosław J.Listy Mikołaja Mistyka i Teodora Dafnopatesa/Romana Lekapena do Symeona, władcy bułgarskiego obracają się wokół spraw wojny i pokoju. Stosunek do wojny, który można w nich odnaleźć, jest jednak schematyczny. Wojna jest złem i wiąże się z przelewem krwi, okrucieństwami i grabieżą. Szczególnego znaczenia w tym niezbyt wyraźnym szkicu nabierają odwołania do cierpień, które dotykają mnichów i mniszki. Ten wątek, jak się wydaje, był eksploatowany ze względu na monastyczny etap w życiu bułgarskiego władcy. Odwołując się do osobistych sentymentów Symeona, chciano wstrząsnąć nim i w końcu przekonać do zawarcia pokoju. Dla Mikołaja Mistyka i Teodora Dafnopatesa/Romana Lekapena pokój jest dobrem najwyższym i w celu jego zachowania można iść na znaczne ustępstwa. Istnieje jednak granica, której przekraczać nie należy. Tą granicą w przypadku Mikołaja Mistyka jest zachowanie suwerenności. Teodor Dafnopates wskazuje, że tę granicę trzeba postawić w innym miejscu. Musi nią być zachowanie integralności terytorialnej państwa Romajów.
- ItemCesarska epifania. Ernst H. Kantorowicz jako badacz bizantyńskiej teologii politycznej(Wydawnictwo KUL, 2021) Pawlik, RobertKantorowicz nie jest znany jako badacz bizantyńskiego Wschodu. Faktem jest jednak, że przez większą część swej naukowej kariery intensywnie zajmował się Bizancjum. Od 1940 r., czyli od początku swej pracy na Uniwersytecie w Berkeley, regularnie brał udział w konferencjach bizantynologicznych; od roku 1950 tych organizowanych przez ośrodek Dumbarton Oaks. W ostatnich latach życia przygotowywał do druku książkę zbierającą swe dokonania na tym polu. Ich wspólnym mianownikiem miała być teologia polityczna w cesarstwie bizantyńskim. Książkę tę postrzegał jako kontynuację „Dwóch ciał króla”, które stanowiły zwieńczenie jego badań nad teologią polityczną w świecie zachodnim. Śmierć uniemożliwiła dokończenie tego projektu, jednak niepublikowane wykłady konferencyjne oraz studia ogłoszone na łamach „Dubarton Oaks Papers” pozwalają wyrobić sobie pojęcie na temat Kantorowiczowskiego ujęcia teologii politycznej w Bizancjum. W artykule podejmuję próbę wstępnej rekonstrukcji wkładu Kantorowicza w rozumienie teologii politycznej, czy raczej politycznej chrystologii, w Cesarstwie Bizantyńskim.
- ItemIzaak I Komnen (1007-1060). Wódz, buntownik, cesarz - w poszukiwaniu jego doktryny wojennej?(Wydawnictwo KUL, 2021) Böhm, MarcinIzaak Komnen (1007–1060) był pierwszym przedstawicielem swojej rodziny, który zasiadł na tronie cesarskim w Konstantynopolu. Ten wychowany przez cesarza Bazylego II (976–1025) człowiek, podczas niezwykle krótkiego panowania, próbował naprawić błędy swoich poprzedników, którzy pod koniec dynastii macedońskiej osłabili kraj Rzymian pod względem militarnym. Nie byłoby to możliwe bez edukacji wojskowej, rozszerzonej poprzez doświadczenie empiryczne, które Izaak nabył podczas lat służby na różnych poziomach armii cesarstwa. Czy jest zatem możliwe nakreślenie doktryny wojennej, która kierowała tym człowiekiem na różnych etapach jego służby wojskowej, a której końcem była imperialna purpura? Monety i pieczęcie pozostałe po panowaniu tego basileusa są wyraźnym dowodem na próbę odbudowy prestiżu bizantyńskiej broni i majestatu władzy cesarskiej. Izaak odniósł się w nich do pamięci swojego wielkiego poprzednika i wychowawcy Bazylego II, który w stylu podobnym do wykorzystanego przez Komnena na monetach, jest przedstawiony w stworzonym dla niego menologium. Odzwierciedla to również doktrynę wojenną, której był wierny Izaak Komnen przez całe swoje dorosłe życie. Nie był w żaden sposób twórcą nowego punktu widzenia na bizantyńską armię tamtego okresu, ale raczej kontynuował dzieło Bazylego II, Jana Tzimiskesa i Nicefora II Fokasa. Było to trudne zadanie wobec geopolitycznej pozycji Bizancjum na początku drugiej połowy XI wieku, zwłaszcza z powodu parcia różnego rodzaju koczowników na granice imperium w Europie oraz Azji. Niestety Izaak nie miał dość czasu, aby się wywiązać z założonego sobie zadania.
- ItemMetropolici Dyrrachion wobec naturalnych katastrof i kryzysu Bizancjum w XIII w.(Wydawnictwo KUL, 2021) Dudek, JarosławW XIII w. biskupi Dyrrachion (Dyrrachion) stanęli wobec wielu problemów politycznych i religijnych. Musieli również stawić czoło spowodowanej siłami natury katastrofy (trzęsienie ziemi i tsunami), jaka dotknęła miasto w 1271 r., potem porzucone przez biskupa Niketasa (Niketas) i zdobyte przez łacinników. Historyk Jerzy Pachymeres (Georgios Pachymeres) opisał przebieg kataklizmu i jego następstwa uwzględniając krytykę polityki kościelnej cesarza Michała VIII Paleologa (Michael VIII Paleologos). Z kolei dla św. Serapiona (Serapion) z dalekiej Rusi los mieszkańców Dyrrachion, podobnie jak pogranicznego Przemyśla był konsekwencją moralnego upadku wywołanego bliskimi kontaktami z łacinnikami. Mimo opinii o wpływie katolików w Dyrrachion poparcie cesarza z Konstantynopola zapewniało ochronę prawosławnej organizacji kościelnej w tej części zachodnich Bałkanów.
- ItemPosiedzenie Komisji Bizantynologicznej Polskiego Towarzystwa Historycznego (Lublin, 23 XI 2019)(Wydawnictwo KUL, 2021) Kochanek, Piotr