Roczniki Nauk Społecznych, 2022, T. 50, nr 4: Wielowymiarowość bezpieczeństwa we współczesnym świecie
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Roczniki Nauk Społecznych, 2022, T. 50, nr 4: Wielowymiarowość bezpieczeństwa we współczesnym świecie by browse.metadata.rights "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska"
Now showing 1 - 12 of 12
Results Per Page
Sort Options
- ItemArmia najeźdźców vs armia obrońców. Wernakularne prezentacje sił zbrojnych Ukrainy i Rosji w polskich cybermemach(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Dojwa-Turczyńska, KatarzynaAgresja Rosji na Ukrainę w 2022 roku rezonuje na wielu płaszczyznach i w licznych wymiarach, szczególnie silnie absorbuje uwagę mieszkańców krajów sąsiadujących – w tym Polaków. Głównym celem artykułu było przedstawienie obrazów Rosji i Ukrainy kreślonych w polskim Internecie za pomocą internetowych memów obrazkowych. Ich rekonstrukcja pozwoliła na udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak internauci w Polsce postrzegają obie strony konfliktu? W pracy zaprezentowano wyniki badań niereaktywnych, zrealizowanych za pomocą jakościowej analizy treści. Głównym problemem badawczym było pytanie o to, jak prezentowane są potencjały militarne Ukrainy i Rosji? Analiza 287 obiektów pozwoliła ex post na wyodrębnienie kilku obszarów. Odnosiły się one do: potencjału militarnego Rosji i Ukrainy, prezydentów państw jako zwierzchników sił zbrojnych, dowódców, wojsk i żołnierzy, sposobów prowadzenia walki oraz wsparcia cywilnego dla zaangażowania militarnego. Analiza pozyskanych obiektów pokazuje bipolarne prezentacje obu państw w cybermemach.
- ItemBudowa odporności na obecne i przyszłe zagrożenia o charakterze hybrydowym. Rekomendacje dla Polski(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Nowak, TomaszTreści artykułu koncentrują się wokół problemu budowy odporności, która jest istotnym elementem bezpieczeństwa państwa. Stanowi fundament odstraszania i obrony, przez co pozwala na skuteczne przeciwstawienie się zagrożeniom. Celem artykułu była identyfikacja obecnych i przyszłych zagrożeń hybrydowych kreowanych przez Rosję i Białoruś, a także przedstawienie zaleceń i rekomendacji dla Polski w zakresie wzmacniania odporności na te zagrożenia. W świetle zmiany architektury bezpieczeństwa w sąsiedztwie Polski wynikającej z neoimperialnej polityki Rosji i będącej pod jej wpływem Białorusi, podjęta problematyka stanowi wartość dodaną. W procesie badawczym zastosowano ogólne metody poznania naukowego, które opierały się głównie na analizie i krytyce literatury, wnioskowaniu i własnej ocenie faktów.
- ItemExamining the Public Acceptability of Transportation Policy Through the Lens of Positioning Theory. A Case of the City Council Debate in Kraków, Poland(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Bukowski, MichałThis paper applies positioning analysis to the case study of the extraordinary city council meeting in Kraków devoted to assessing controversial transport policy instruments. Positions are entitlements to perform actions in an episode. The paper explores how actual positioning patterns of pro-policy and anti-policy camps calmed the conflict between them. It is claimed that conflicted parties shared three narratives (storylines) that secured political and public acceptance of the policy, albeit in a non-obvious way.
- ItemJakość życia studentów w związku z wojną w Ukrainie w ich opiniach(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Daszykowska-Tobiasz, Jadwiga; Babicki, ZbigniewCelem artykułu jest przedstawienie opinii osób studiujących w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Uniwersytecie Rzeszowskim o jakości ich życia w związku z wojną w Ukrainie. Bezpośrednie sąsiedztwo z krajem, w którym trwa wojna, wraz z szeregiem wielu złożonych czynników (między innymi sytuacją życiową, ochroną zdrowia i życia, stosunkiem do bieżących wydarzeń wojennych, itp.) może determinować opinie o jakości życia. Na podstawie wyników badań można wnioskować, że wojna w Ukrainie negatywnie rzutuje na niektóre obszary życia respondentów, szczególnie na bezpieczeństwo osobiste i sytuację ekonomiczną. Okazuje się jednak, że po 24 lutego 2022 roku ogólna satysfakcja z życia studentów nie uległa znaczącemu obniżeniu, prawdopodobnie w związku ze wsparciem otrzymywanym ze strony najbliższych osób.
- ItemKonsekwencje wojny na Ukrainie w wymiarze żywnościowym, ekonomicznym i energetycznym(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Krzykowski, PiotrRosyjska inwazja na Ukrainę była punktem zwrotnym dla światowego bezpieczeństwa, międzynarodowej gospodarki i globalnej architektury energetycznej. W zglobalizowanym świecie, uzależnionym wzajemnie od siebie, nie da się zawęzić wojny, takiej jak ta, do jednego regionu. Nie możemy utrzymać jej oddziaływania w granicach jednego kraju ani wyeliminować jednego państwa z kruchości łańcuchów dostaw. Ten nowy rodzaj wojny hybrydowej, w tym poważny kryzys humanitarny, trudności gospodarcze, a także kampanie dezinformacyjne i propagandowe, napięcia geopolityczne dotyczące dostaw surowców energetycznych oraz groźba wojny nuklearnej, będą miały dalekosiężne skutki. Artykuł stanowi próbę wskazania, że rosyjska inwazja na Ukrainę będzie miała daleko idące konsekwencje w różnych obszarach: sytuacja przekształciła się w kryzys humanitarny, spowodowała niestabilność bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego, oraz rodzi pytanie o architekturę bezpieczeństwa globalnego. Zdaniem autora wyzwania te nie ograniczą się jedynie do Ukrainy, ale ze względu na zglobalizowany świat, w którym żyjemy, będą stanowić wyzwania na całym świecie.
- ItemOd idei do faktu – droga Szwecji do NATO(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Grzela, Joanna; Bieniek, BarbaraSzwedzka polityka bezpieczeństwa i obrony zmieniła się w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Od silnego nacisku na krajową obronę terytorialną, przez uczestnictwo w międzynarodowych misjach zarządzania kryzysowego i powrót do koncepcji obrony całkowitej aż do decyzji o przystąpieniu do NATO. Jedną z pierwszych, istotnych zmian w szwedzkiej polityce bezpieczeństwa i obrony była deklaracja solidarności z 2009 roku, która została powtórzona w 2014 roku. Rząd podkreślił w niej, że Szwecja nie pozostanie bierna, gdy inne państwo zostanie dotknięte przez katastrofę lub zaatakowane. Prawdziwa „rewolucja” w szwedzkiej doktrynie bezpieczeństwa nastąpiła jednak po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Wojna w najbliższym sąsiedztwie zmusiła Szwecję do dokonania przeglądu swojej polityki bezpieczeństwa, w efekcie którego rząd uznał, że państwo nie będzie dłużej bezpieczne pozostając poza NATO. Decyzja Szwecji o przystąpieniu do Sojuszu Północnoatlantyckiego jest historyczna i zrywa z jej długą tradycją neutralności i niezaangażowania.
- ItemPrawda jako wartość chroniona prawnie. Problem odpowiedzialności prawnej za naruszenie dóbr osobistych związanych z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji (fake news)(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Tylec, GrzegorzW systemie prawa polskiego z wyjątkiem instytucji sprostowania prasowego brak jest regulacji prawnych, które wprost odnoszą się do możliwości blokowania publikacji internetowych rozpowszechniających nieprawdziwe informacje. W artykule podjęto próbę analizy, w jakim stopniu do ochrony przed rozpowszechnianiem fake newsów może być wykorzystana konstrukcja ochrony dóbr osobistych prawa cywilnego. W ramach przeprowadzonych rozważań podjęta została próba odpowiedzi na pytania, czy cywilnoprawna konstrukcja ochrony dóbr osobistych w zadowalający sposób realizuje stawiane przed nią cele, czy też zawiera luki umożliwiające bezkarne publikowanie nieprawdziwych informacji. Wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy pozwoliły na sformułowanie propozycji zmiany regulacji prawnych, które mogłyby ograniczyć możliwość bezkarnej publikacji fake newsów.
- ItemRosyjska koncepcja wojny nowej generacji w świetle pierwszych doświadczeń z wojny w Ukrainie(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Meissner, JacekArtykuł omawia wyniki analiz poświęconych rosyjskiej koncepcji wojny nowej generacji w świetle pierwszych doświadczeń z wojny w Ukrainie z 2022 roku. Autor omawia rolę w rosyjskiej myśli wojskowej działań asymetrycznych poniżej progu wojny, jak również intensywnego konfliktu zbrojnego z wysokim nasyceniem techniki wojskowej. Dokonywana jest próba oceny realizacji przez Federację Rosyjską własnych założeń militarnych na gruncie realnych działań wojennych. Autor weryfikuje, w jakim stopniu podstawowe elementy rosyjskiej koncepcji wojny nowej generacji zostały właściwie zastosowane w działaniach przeciwko Ukrainie, w jakim stopniu zawiodło wykonanie i odejście od własnych planów, w tym w takich aspektach jak działania informacyjne, operacje w cyberprzestrzeni, wykorzystanie środków walki radioelektronicznej i precyzyjnych środków rażenia na dalekie odległości, czy robotyzacja pola walki.
- ItemRywalizacja Stany Zjednoczone – Chińska Republika Ludowa o hegemonię w wielobiegunowym świecie(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Trejnis, ZenonW artykule przedstawiono rozważania i opinie dotyczące toczącej się obecnie rywalizacji pomiędzy USA i ChRL o dominację na świecie. Celem USA pozostaje zachowanie światowej hegemonii politycznej, gospodarczej i militarnej. Proces globalizacji i kształtujący się wielobiegunowy (policentryczny) ład międzynarodowy sprzyja dynamicznie rozwijającym się Chinom w walce o światowy prymat z Zachodem. Chiny są już niekwestionowanym mocarstwem gospodarczym i handlowym, systematycznie modernizującym się i wdrażającym nowe technologie, także w sferze obronności państwa (militarnej). Nie jest jednak pewne, że USA skazane są już dziś na porażkę, Chiny mają jedynie perspektywę wzrostu do nowej roli światowego lidera.
- ItemWojciech Kajtoch, TOS↔LIAZ. Leksykalna ilościowa analiza zawartości jako metoda rekonstrukcji tekstowego obrazu świata. Analizy i problemy. Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nowy Targ: Wydawnictwo ToC 2022(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Białek-Szwed, Olga
- ItemWykorzystanie prywatnych przedsiębiorstw militarnych w konfliktach zbrojnych(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Olszewski, PiotrW artykule omówiono wykorzystanie Prywatnych Przedsiębiorstw Militarnych (PMC) we współczesnych konfliktach zbrojnych. Ukazano wzrost zapotrzebowania na firmy usługowe tego typu oraz zaprezentowano wzrost ich liczebności w okresie po zakończeniu zimnej wojny. Przedstawiono, kim są pracownicy tych przedsiębiorstw oraz jakie usługi świadczą te firmy. Opisano, dlaczego państwa korzystają z PMC w zastępstwie do klasycznego użycia żołnierzy w działaniach wojennych. Zaprezentowano wybrane przykłady prywatnych przedsiębiorstw militarnych, przedstawiono szeroki zakres świadczonych usług, możliwe specjalizacje wykonywanych działań oraz przytoczono przykłady sprzętu, jakim dysponują. Omówiono możliwe zalety oraz wady korzystania z usług świadczonych przez PMC. Podano także do rozważenia możliwość utworzenia i wykorzystania przedsiębiorstw tego typu w odniesieniu do sytuacji Rzeczypospolitej Polskiej.
- ItemWykorzystanie systemów orbitalnych w wojnie Rosji z Ukrainą. Między militaryzacją a komercjalizacją kosmosu(Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2022) Kopeć, RafałRosyjska agresja na Ukrainę znacząco wpłynęła na wiele obszarów związanych z bezpieczeństwem międzynarodowym. Wpływ ten nie ominął przestrzeni kosmicznej, stymulując określone tendencje związane z jej militaryzacją. Tekst podejmuje zagadnienie charakteru tych tendencji i ich przełożenia na kierunki procesu militarnego wykorzystania przestrzeni pozaziemskiej. Szczególna uwaga została poświęcona wzajemnemu przenikaniu się procesów militaryzacji i komercjalizacji kosmosu. Kluczowym wnioskiem jest potwierdzenie tendencji – a w pewnym zakresie nawet nadanie jej dodatkowego impulsu – do inkorporowania rozwiązań pochodzących z sektora komercyjnego w proces militaryzacji kosmosu. Zjawisko to przybiera różne formy, od bezpośredniego wykorzystywania systemów komercyjnych do celów militarnych do rozwijania systemów wojskowych inspirowanych rozwiązaniami pochodzącymi z rynku komercyjnego. Na poziomie ogólnym prowadzi to do przekształceń w postrzeganiu pojęcia potęgi kosmicznej, w ramach której działalność komercyjna jest nie tylko wkładem w budowanie ekonomicznej pozycji państwa, ale staje się również elementem systemu bezpieczeństwa narodowego.