Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Permanent URI for this community
Czasopismo Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne (skrót: ABMK) ukazuje się nieprzerwanie od 1959 r. Wydawane jest przez Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL. Inicjatorem powstania pisma był o. Romuald Gustaw OFM, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej KUL oraz ks. Stanisław Librowski, dyrektor Archiwum Diecezjalnego we Włocławku. Półrocznik ma unikalny charakter w skali światowej, gdyż na jego łamach drukowane są artykuły z trzech dziedzin (archiwistyka, bibliotekarstwo, muzealnictwo), dotyczących instytucji kulturowych Kościoła katolickiego
Artykuły oraz recenzje i informacje drukowane są w języku polskim, angielskim, włoskim, francuskim i niemieckim.
(English) The scholarly journal ‘Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne’ is a publishing house of the Institute of Church Archives, Libraries and Museums of the John Paul II Catholic University of Lublin. The periodical has been published continuously since 1959. The journal was founded by Fr Romuald Gustaw OFM, the Director of the Catholic University of Lublin Library and Rev. Stanisław Librowski, the Director of the Diocesan Archive in Włocławek, who also became the editor-in-chief of the periodical.
The three first volumes of ABMK were released as quarterly journals. Since 1962 (the fourth volume), the journal has been published twice a year.
The journal is unique on a world scale because it publishes articles from three areas (archive studies, library science and museology), referring to the activity of the cultural institutions of the Catholic Church.
Redaktor Naczelny:
dr Artur Hamryszczak, artur.hamryszczak@kul.pl,
https://orcid.org/0000-0002-2578-9971
Sekretarz redakcji:
Joanna Korczyńska-Kulgawiuk, joanna.korczynska-kulgawiuk@kul.pl
Redaktor języka polskiego:
mgr Paulina Tomczyk,
paulina.tomczyk@kul.pl
Redaktor języka angielskiego:
mgr Aneta Kiper,
aneta.kiper@pwste.edu.pl
Redaktorzy tematyczni:
ks. dr hab. Włodzimierz Bielak, prof. KUL,
wlodzimierz.bielak@kul.pl,
https://orcid.org/ 0000-0002-3883-5615
ks. dr hab. Tomasz Moskal, prof. KUL,
tomasz.moskal@kul.pl,
https://orcid.org/0000-0002-0174-893X
dr Beata Skrzydlewska - UKSW,
bskrzydlewska@o2.pl,
https://orcid.org/0000-0002-9326-8916
dr Joanna Nastalska-Wiśnicka - KUL,
joanna.nastalska-wisnicka@kul.pl,
https://orcid.org/0000-0003-3402-3051
dr Daniel Kiper - KUL,
daniel.kiper@kul.pl,
https://orcid.org/0000-0003-3580-604X
Rada Naukowa:
ks. dr hab. Waldemar W. Żurek SDB, prof. KUL - przewodniczący,
https://orcid.org/0000-0002-5602-5077
dr hab. Maria Dębowska,
https://orcid.org/0000-0003-2694-1012
ks. dr hab. Dominik Zamiatała CMF, prof. UKSW,
https://orcid.org/0000-0002-3814-7441
ks. dr Stanisław Zimniak SDB - Istituto Storico Salesiano - Roma (Włochy),
https://orcid.org/0000-0002-3814-7441
o. prof. dr hab. Marek Inglot SI - Pontificia Università Gregoriana - Roma (Włochy)
bp dr hab. Michał Janocha, prof. UW,
https://orcid.org/0000-0002-4983-1767
ks. dr Andrzej Szczupał CSsR - Instytut Teologiczny w Grodnie (Białoruś)
s. prof. Grazia Loparco - Facoltà "Auxilium" di Roma (Włochy)
dr. doc. Oksana Karlina - Wschodnioeuropejski Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki - Łuck (Ukraina),
https://orcid.org/0000-0001-8706-942X
prof. Manuel-Reyes Garcia Hurtado - Universidad de A Coruña (Hiszpania),
https://orcid.org/0000-0002-4263-164X
ks. prof. Vytautas S. Vaičiûnas - Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie (Litwa)
ISSN: 0518-3766
e-ISSN: 2545-3491
DOI: 10.31743/abmk
News
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Jana Pawła II
Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL
ul. Chopina 29/7
20-950 Lublin; Poland
(48) 81 454 52 67
redabmk@kul.pl
Główna osoba do kontaktu:
Dr Artur Hamryszczak
Redaktor naczelny
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Jana Pawła II
Browse
Browsing Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne by browse.metadata.rights "Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska"
Results Per Page
Sort Options
- ItemAkta wizytacji podkrakowskiej parafii Zielonki z XVIII wieku w zasobie w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie(Wydawnictwo KUL, 2019) Bulak, Jan; Makarczyk, AnnaW niniejszej publikacji autorzy prezentują osiemnastowieczne akta wizytacji podkrakowskiej parafi i pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach. Zabytkowy kościół z XIV wieku (większa część obecnego kościoła pochodzi z XVI wieku) przez lata był zależny od krakowskiej kapituły katedralnej, potem Akademii Krakowskiej (obecnie Uniwersytet Jagielloński) oraz kolegiaty św. Anny. Przybliżone zostały tutaj w formie edycji tekstu źródłowego trzy ostatnie wizytacje parafi i Zielonki sprzed upadku Rzeczypospolitej: z 1727 roku (AVCap 61 oraz AV 23), z 1748 roku (AV 29 oraz Tabele Załuskiego 7) i z 1783 roku (AV 55). Księgi tych wizytacji są przechowywane w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie (AKMKr), mieszczącym się przy ul. Franciszkańskiej 3. Wizytacje te, to rękopisy w języku łacińskim oraz polskim z dużą liczbą zwrotów pochodzących z łaciny. Wyłącznie Tabele biskupa Załuskiego mają format drukowanego formularza, w którego rubryki odręcznie zostały naniesione stosowne informacje. Celem autorów było dokonanie możliwie wiernej edycji tych źródeł, aby udostępnić je szerszemu gronu odbiorców. Metodologia pracy skupiła się na rozwinięciu skrótów zastosowanych przez pisarzy, uwspółcześnieniu pisowni dla większej czytelności tekstu, a także dodaniu znaków diakrytycznych i znaków interpunkcyjnych w wymagających tego miejscach. Autorzy wzbogacili tekst przypisami tekstowymi, bibliograficznymi i terminologicznymi. Podjęte czynności edytorskie są zgodne z zasadami naukowej edycji źródeł historycznych dla tekstów nowożytnych. W rezultacie autorzy prezentują trzy pełne teksty wizytacji, wraz z inwentarzami, opatrzone wstępem, przypisami oraz bibliografią.
- Item„Ankieta duszpasterska z 1930 r.” oraz „Sprawozdanie duszpasterskie za rok 1930” i ich rola w planach odnowy życia społeczno-religijnego w diecezji kieleckiej w okresie międzywojennym(Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Bujak, GrzegorzTematem artykułu jest omówienie zachowanych fragmentów dwóch badań ankietowych przeprowadzonych w diecezji kieleckiej w latach 1930-1931, w kontekście wprowadzanej po I wojnie światowej odnowy życia religijnego na jej terenie. Podejmowane w tym zakresie działania po 1918 r. znalazły najpełniejszy wyraz w postanowieniach synodu diecezjalnego z 1927 r. Jednym z jego elementów było prowadzenie systematycznych obserwacji zmian społeczno-religijnych poprzez powołanie w kurii Komisji wiary i obyczajów, która miała czuwać nad realizacją odnowy synodalnej w diecezji. Między innymi na podstawie prowadzonych badań ankietowych miała ona wskazywać potrzeby w zakresie duszpasterstwa na poziomie całej diecezji i poszczególnych parafii. Jednak wraz z rozwojem ogólnopolskiego programu odnowy życia religijnego opartego na ponaddiecezjalnej organizacji, jaką była Akcja Katolicka, wcześniejszy lokalny projekt nie był kontynuowany, a omawiane dwa badania ankietowe stanowią jego najobszerniejsze, choć nie w pełni zachowane świadectwa.
- ItemArchiwum dekanalne – podstawy prawne(Wydawnictwo KUL, 2019) Różański, MieczysławFunkcjonowanie archiwum dziekańskiego nie ma uregulowania w powszechnym prawie kanonicznym Kościoła Katolickiego. Wskazane tam obowiązki dziekana, który jest bliższym współpracownikiem biskupa, pośrednio domagają się prowadzenia przez niego kancelarii dziekańskiej. W aktach opracowanych przez synody polskie wskazano na konieczność istnienia archiwum dziekańskiego, które przechowuje akta i dokumentację wytworzoną przez dziekana lub zebrane przez niego z parafii, zgodnie z przepisami prawa. Przepisy te mają charakter ogólny i nakazują prowadzenie osobnego od archiwum parafialnego archiwum dziekańskiego lecz nie zawierają bardziej szczegółowych unormowań dotyczących sposobu zabezpieczania, przechowywania i udostępniania dokumentacji oraz sytuacji kiedy materiały te należy przekazać do centralnego archiwum historycznego w diecezji.
- ItemAugustianie-Eremici w Dzierżoniowie do czasów reformacji(Wydawnictwo KUL, 2019) Klemenski, MarcinW niniejszym artykule prezentowane są dzieje klasztoru pw. św. Marka należącego do zakonu augustianów-eremitów. Omówione są dzieje fundacji, donacji rycerskich i szlacheckich, kwestie budowy kompleksu majątkowego we wsiach Podgórzno i Piława Dolna. Przedstawiono również sylwetki zakonników związanych z miejscowym klasztorem. Klasztor został zlikwidowany w 1525 roku na skutek postępującej Reformacji, jednak majątek klasztorny został przez samych zakonników rozprzedany, stąd też w późniejszym okresie stracili szanse na jego restytucję w Dzierżoniowie i w okolicach.
- ItemBibliografia Sankturarium Matki Jedności Chrześcijan w Świętej Lipce za lata 1618-2018(Wydawnictwo KUL, 2019) Sukiennik, EdgarSanktuarium maryjne w Świętej Lipce na Mazurach to jedno z najbardziej znanych miejsc pielgrzymkowych w Polsce. Od czasów średniowiecza przybywają tu pielgrzymi z Polski i z krajów sąsiednich, aby modlić się przed słynącym łaskami wizerunkiem Matki Bożej oraz słuchać koncertów muzycznych, które wykonywane są na imponujących organach barokowych. W 2018 roku sanktuarium przeżywało trzy ważne rocznice: 400-lecie oddania Świętej Lipki pod opiekę króla polskiego Zygmunta III Wazy i jego następców, 125-lecie ukończenia świętolipskiej szkoły muzycznej przez Feliksa Nowowiejskiego oraz 50-lecie koronacji obrazu Matki Bożej Świętolipskiej przez prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego oraz metropolitę krakowskiego kard. Karola Wojtyłę. Uroczysty jubileusz stworzył okazję do wielu podsumowań w zakresie stanu badań historycznych nad dziejami kościoła i klasztoru jezuitów. Prezentowana bibliografia usiłuje zebrać to, co już wiadomo na temat sanktuarium, oraz próbuje zasugerować obszary badawcze, które jeszcze oczekują na swoich dziejopisów.
- ItemBiblioteka bazylianów w Białej Podlaskiej(Wydawnictwo KUL, 2019) Wereda, DorotaBazyliański klasztor w Białej Podlaskiej został ufundowany w 1690 roku przez Katarzynę z Sobieskich Radziwiłłową. Zakonnicy z bialskiego klasztoru zostali zobowiązania do podniesienia poziomu życia religijnego poddanych w bialskich dobrach Radziwiłłów poprzez działalność misyjną. Wsparciem dla pracy duszpasterskiej, kaznodziejskiej, misyjnej, obsługi pielgrzymów była biblioteka klasztorna gromadząca zbiory kazań oraz książki o tematyce teologicznej, historycznej, medycznej, z zakresu historii sztuki, słowniki, druki popularyzujące kult maryjny oraz okolicznościowe panegiryki upamiętniające wydarzenia związane z rodem Radziwiłłów. Książki do biblioteki były kupowane przez zakonników oraz przekazywane jako dary od fundatorów, duchownych obrządku łacińskiego oraz zakonników pracujących w bialskiej lub innych placówkach bazyliańskich. Zachowana część zasobu bialskiej biblioteki wskazuje na rozległe kontakty i zainteresowania zakonników. W klasztornym księgozbiorze znajdowały się książki opublikowane w wielu krajowych ośrodkach wydawniczych i typografiach kilkudziesięciu miast Europy Zachodniej. Książki były kupowane przez zakonników studiujących w rzymskich placówkach oświatowych, w drodze powrotnej do kraju zaopatrujących się w tamtejszych księgarniach. Zachowana część księgozbioru klasztoru bazylianów w Białej jest świadectwem wysokiej kultury intelektualnej jego użytkowników i otwartości na inspiracje z różnych środowisk intelektualnych. Analiza księgozbioru potwierdza ogromną rolę zgromadzenia jako pośredników pomiędzy kulturą łacińskiego i bizantyjskiego kręgu kulturowego. Wykorzystanie wiedzy w pracy duszpasterskiej przyczyniało się do przetwarzania idei zawartych w książkach do poziomu odbiorcy często wykluczonego z kręgów kultury piśmienniczej. Księgozbiory bazyliańskie były istotnym narzędziem do wytyczania nowych granic kręgów kulturowych.
- ItemBiskup Grzegorz Chomyszyn – zwolennik normalizacji stosunków ukraińsko-polskich w okresie międzywojennym(Wydawnictwo KUL, 2020) Ryba, MieczysławArtykuł dotyczy poglądów i działalności ukraińskiego biskupa greckokatolickiego Grzegorza Chomyszyna na przełomie lat 20. i 30. XX wieku. Grzegorz Chomyszyn należał do największych zwolenników polsko-ukraińskiego pojednania w Kościele greckokatolickim. Był on zdecydowanym krytykiem „pogańskiego” nacjonalizmu ukraińskiego. Życie społeczno-polityczne Ukraińców starał się oprzeć na etyce chrześcijańskiej. Na takim też gruncie szukał pojednania między narodem polskim i ukraińskim. Jego postawa czyniła go najpoważniejszym mężem stanu, z którym władze polskie znajdowały płaszczyznę porozumienia.
- ItemBractwa religijne w diecezji lubelskiej w XIX wieku – stan liczbowy(Wydawnictwo KUL, 2014) Partyka, WiesławThe brotherhood movement was born in the Church in the fourth century. Brotherhoods usually operated in churches and monasteries, and their aim was to strengthen the piety of the faithful through the implementation of the objectives of charitable and social activities, as well as activities connected with worship. In Poland, religious brotherhoods appeared in the thirteenth century and developed over the centuries. They flourished in the seventeenth and eighteenth century and were introduced into the majority of parishes. At the end of the fourteenth century, they appeared in the region of Lublin. In the period before the partitions there were 174 brotherhoods in that region. With the collapse of the Polish State, religious brotherhoods also experienced a serious crisis. The Diocese of Lublin was founded in 1805. Under the new organizational structures brotherhoods continued to operate and pursue their goals. Despite a series of reprisals from the partitioners, which wanted to tightly control and even restrict the activity of brotherhoods, they effectively coped with those difficulties opposing the secularization of society. On the basis of the records of canonical visitation of the nineteenth century and the two registrations of brotherhoods in that period, it was possible to establish that in the nineteenth century in the Diocese of Lublin there were199 brotherhoods. The vast majority of brotherhoods were Marian ones – 124, of which 91 Rosary ones, 24 scapular ones and 9 others. Among other fraternities quite numerously represented were the ones dedicated to the Holy Trinity (24), St. Anna (15), Mercy (12). The number of such fraternities as Corpus Christi (3), St. Tekla (3), St. John of Nepomuk (3) Literary (2), St. Anthony (2) and Heart of Jesus (2) was small. There was also one brotherhood of Guardian Angels, one of the Holy Name of Jesus, Lovers of Crucified Jesus, Merciful Jesus (dying), St. Cross, St. Mary Magdalene, St. Barbara, St. Yvonne and St. Francis of Assisi’s belt. Some of them disappeared at the beginning of the nineteenth century, some operated continuously for a long time, and others came into existence in the period under discussion. It is hoped that the issue concerning the functioning of religious brotherhoods in the nineteenth century will soon be more detailed studied, as in the case of the fraternities operating in the period before the Partitions of Poland. It is essential to better understand not only the functioning of the brotherhoods in an entirely new political situation of the Polish Church, but also their impact on moral and religious renewal, and perhaps on the increase in the patriotic sentiments of wider social groups.
- ItemComment garder la foi et l’unité avec l’Église en Pologne en dehors du pays d’origine ? – à la lumière de la correspondance du Cardinal Wyszyński avec le Recteur de la Mission catholique polonaise en France(Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Kłakus, Michał PiotrAprès la Seconde Guerre mondiale, plus de 400 000 personnes d’origine polonaise vivaient en France. La plupart d’entre eux y est venue dans l’entre-deux-guerres à la recherche de travail. Ils considéraient leur séjour sur cette terre comme temporaire, par conséquent, en vue de retourner dans leur pays d’origine, ils cultivaient également les coutumes et les rituels polonais dans le domaine religieux. Leur présence était favorisée par l’existence de prêtres polonais dans les colonies ouvrières. Avec le temps, le lien de l’émigration polonaise en France avec le pays d’origine s’est affaibli. Les travailleurs polonais venant en France étaient en voie de disparition, le nombre d’associations polonaises a donc diminué. Dans les années 60 et 70 du XXe siècle, les troisième et quatrième générations d’émigrants polonais ne connaissaient leur pays d’origine que grâce aux histoires racontées par leurs parents et grands-parents. Comment préserver dans cette situation la tradition nationale et religieuse polonaise? Le Cardinal Wyszyński a tenté de répondre à cette question. Il voit un moyen de préserver l’identité religieuse des Polonais en France en maintenant la langue maternelle, l’adhésion au culte marial et la promotion du mouvement de pèlerinage. Afin de maintenir l’unité avec l’Eglise en Pologne, il a encouragé ses compatriotes à l’étranger à connaitre l’enseignement des évêques polonais et à participer à l’aide matérielle pour la Pologne.
- ItemDer Beginn der freisingischen Herrschaft in Groß-Enzersdorf im Hinblick auf die Entstehung des kirchlichen Lebens: von den Anfängen bis zu Bischof Berthold von Wehingen(Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Borowski, ArkadiuszDer vorliegende Artikel beschäftigt sich mit der Gründung von Ort und Pfarre Groß-Enzersdorf (Enzersdorf im Text). Große Bedeutung erlangte dabei das Hochstift Freising mit seinen Bischöfen, die sowohl das kirchliche wie auch kommunale Leben prägten. In diesem Artikel befasst sich der Autor mit der Entstehung von Enzersdorf, beginnend mit der Schenkung Kaiser Heinrichs II. bis hin zu Bischof Berthold von Wehingen, der die Ortschaft bis heute prägt.
- ItemDuchowieństwo katolickie i zakony we Włocławku i okolicy pod okupacją niemiecką (1939-1945)(Wydawnictwo KUL, 2019) Dębiński, JózefSpośród wszystkich diecezji w Polsce, diecezja włocławska w czasie drugiej wojny światowej poniosła największe straty w stanie duchowieństwa: wraz z bp. Pomocniczym M. Kozalem zginęło 225 kapłanów i 7 kleryków, tj. 50,2% stanu przedwojennego. Cały obszar diecezji znalazł się w obrębie ziem anektowanych do III Rzeszy; większość terytorium wraz z Włocławkiem należało do tzw. Kraju Warty, a część tzw. zawiślańska (20 parafii) weszła w skład Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie. W obliczu zbliżających się działań wojennych biskup włocławski Karol Radoński wraz z kardynałem Augustem Hlondem i biskupem Stanisławem Okoniewskim opuścili diecezję. W pierwszych miesiącach wojny zdecydowana część duchowieństwa Włocławka i okolic została aresztowana i wywieziona do obozu w Dachau, a część rozstrzelana; uratowali się tylko nieliczni. Podobny los spotkał zgromadzenia zakonne i klasztory. Sukcesywnie likwidowano domy zakonne. Na 249 parafii diecezji włocławskiej (w tym dwie wojskowe) w Kraju Warty czynnych było tylko pięć, funkcjonowały natomiast parafie „zawiślańskie”, gdzie Niemcy tolerowali działalność kilku księży. Księża zarówno z duszpasterstwa tolerowanego, jak i tajnego swoją pracę duszpasterską ograniczali właściwie tylko do dostępu wiernych do sakramentów świętych, ewentualnie odprawienia mszy św. nie zawsze w kościele, ale często na plebanii, organistówce lub w domu prywatnym, i to tylko dla pewnej grupy wiernych. Niemcy kierując się nienawiścią do Kościoła, burzyli świątynie, niszczyli krzyże, obrazy, figury, kapliczki przydrożne i wystrój kościołów.
- ItemDuchowieństwo katolickie wobec zmian społecznych w okresie międzywojennym. Zarys problematyki badawczej(Wydawnictwo KUL, 2019) Bujak, GrzegorzW artykule zostały zaprezentowane charakterystyczne dla duchowieństwa katolickiego okresu międzywojennego poglądy na wybrane aspekty zmian zachodzących w społeczeństwie polskim w tamtym czasie dotyczących religijności, obyczajowości, rodziny i wychowania młodego pokolenia. Analiza ma charakter wstępny i sondażowy. Omówione w niej zostały jedynie niektóre aspekty dotyczące tej problematyki, ukazane w kontekście międzywojennych prądów odnowy katolicyzmu. Podstawę źródłową stanowią wypowiedzi duchownych, głównie z dwóch dawnych zaborów pruskiego i rosyjskiego, zawarte na łamach dwóch wpływowych i opiniotwórczych w tych środowiskach miesięczników: poznańskich „Wiadomości dla Duchowieństwa” i wychodzących w Warszawie „Wiadomości Archidiecezjalnych Warszawskich”.
- ItemDydaktyka uniwersytecka w przestrzeni muzeum religijnego. Zajęcia praktyczne Dokumentacja obiektów i Rzemiosło artystyczne dla studentów Muzeologii UKSW w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej(Wydawnictwo KUL, 2019) Wiśnicka, AnnaNiniejszy tekst prezentuje zajęcia praktyczne z przedmiotów Rzemiosło artystyczne oraz Dokumentacja obiektów dla studentów UKSW, które odbywały się w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. Wyszczególnione zostały szczególnie aspekty kursu, który odbywał się w muzeum, jako, że treści teoretyczne wykładane były w warunkach akademickich. Niezwykle ważne okazało się skonfrontowanie wiedzy nabytej podczas wykładów i ćwiczeń z praktycznym kursem dokumentacji obiektów, który w założeniu stanowi integralną część studiów licencjackich na kierunku Muzeologia. Z uwagi na brak muzeum uniwersyteckiego, było kwestią kluczową by zapewnić studentom środowisko,w którym wiedza teoretyczna zostałaby skonfrontowana z praktyką muzealniczą. Tekst analizuje najważniejsze aspekty zajęć w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, które pozwoliły studentom na pracę w profesjonalnym środowisku muzealnym.
- ItemDziedzictwo teologiczne w elektronicznych bazach bibliograficznych Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”. Przegląd inicjatyw(Wydawnictwo KUL, 2020) Gołda, AgnieszkaPrzeanalizowano strony internetowe 80 bibliotek należących do Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides” w poszukiwaniu informacji o podjętych w nich projektach bibliograficznych. Przedstawiono na przykładach zdobywane przez lata doświadczenie instytucji w zakresie budowy narzędzi informacyjnych i ochrony dziedzictwa teologicznego. Scharakteryzowano wytypowane bibliograficzne bazy danych, w podziale na bibliografie dziedzin i zagadnień, bibliografie wydawnictw ciągłych i zawartości czasopism oraz bibliografie osobowe i zespołów osobowych. Skonstatowano, że najważniejszym produktem bibliograficznym bibliotek zrzeszonych w „Fides” jest Elektroniczna Bibliografia Nauk Kościelnych, współtworzona z Biblioteką Narodową w Warszawie. Zbadane książnice najczęściej opracowywały natomiast bibliografie zawartości czasopism, które częściowo zostały wchłonięte przez bibliografię dziedzinową, a rzadziej inne bibliografie dziedzin i zagadnień oraz zespołów osobowych.
- ItemEcclesiastical and theological aspects of the coronation acts of the Polish kings in the Middle Ages. An outline(Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Bielak, WłodzimierzCeremoniał koronacji królów polskich wpisuje się w średniowieczny związek Kościoła i państwa. Koronacja miała więc wydźwięk nie tylko państwowy, lecz także kościelny – była udzielana przez arcybiskupa w katedrze, wobec zgromadzonego Kościoła. W pewien sposób koronacja włączała nowego władcę w misję Kościoła. Używany podczas koronacji formularz zawierał podbudowę teologiczną dokonywanego aktu. Koronacja, czyniąca z króla pomazańca Bożego, dawała władcy szczególną pozycję w państwie i w Kościele.
- ItemEdycja dzieła x. Stanisława Kłossowskiego „Cuda y łaski...” i jej losy z perspektywy bibliologicznej(Wydawnictwo KUL, 2020) Celer, BogumiłaKaliska księga cudów i łask doczekała się kilku edycji. Pierwsze wydanie ukazało się w 1780 roku. Księga była świadectwem żarliwej czci, jaką otaczał jej autor – ks. Stanisław Kłossowski – św. Józefa i miała służyć coraz szerszemu propagowaniu jego kultu. Autor interesującego nas dzieła sprawował swą kapłańską posługę w kolegiacie kaliskiej w latach 1751-1798. Artykuł stanowi próbę omówienia losów pierwotnej edycji dzieła ks. S. Kłossowskiego, kształtu fizycznego edycji oraz ewentualnych odmian, dziejów drukarni, z której wyszła książka, a także stanu zachowania w polskich bibliotekach. Asumpt do zainteresowania się księgą cudów dał reprint dzieła wydany w 2018 roku przez Wydawnictwo „Bernardinum” w Pelpinie, który został wykonany na podstawie egzemplarza przechowywanego obecnie w bibliotece kustosza kaliskiej kolegiaty.
- Item"Ego librarista”. Działalność Jana ze Skawiny jako bibliotekarza na Wydziale Prawa Uniwersytetu Krakowskiego(Wydawnictwo KUL, 2020) Świeboda, WojciechArtykuł poświęcony jest osobie Jana ze Skawiny (†1520), doktora i profesora prawa kanonicznego, bibliotekarza biblioteki Wydziału Prawa Uniwersytetu Krakowskiego. Nie należał on wprawdzie do postaci pierwszoplanowych lub wyróżniających się spośród grona uczonych polskich przełomu XV i XVI stulecia, nie zachowała się także jego spuścizna naukowa, niemniej jednak jako opiekun księgozbioru bibliotecznego wykazał się szczególną gorliwością na tle innych profesorów sprawujących funkcję bibliotekarza. W latach 1501-1515 pozyskał na rzecz biblioteki wydziałowej i usystematyzował wiele dzieł o tematyce prawniczej lub kaznodziejskiej, mających służyć jako pomoc dla profesorów i studentów prawa. Z perspektywy czasu nieocenionym dokonaniem krakowskiego uczonego było umieszczenie not wskazujących na przynależność rękopisów do księgozbioru Kolegium Prawniczego. Pozwalają one nie tylko na jednoznaczne przypisanie kodeksów do biblioteki Collegium Iuridicum, ale też informują o poprzednich właścicielach oraz o sposobie i dacie pozyskania danego egzemplarza. Spośród 46 zachowanych do dzisiaj średniowiecznych ksiąg Wydziału Prawa aż 39 posiada noty wpisane jego ręką. Jan ze Skawiny był nie tylko opiekunem książek, ale także darczyńcą kilkunastu rękopisów. Dzięki jego zabiegom kilku profesorów prawa oraz członków rodziny Jana przekazało w testamencie swoje księgozbiory na rzecz Wydziału Prawa. W obliczu tragicznego w skutkach pożaru gmachu Collegium Iuridicum w 1455 roku działania Jana ze Skawiny na rzecz pozyskania nowych dzieł pozwoliły na częściowe odbudowanie biblioteki jurystów. Były to dzieła przede wszystkim prawnicze, a także teologiczne, które mogły służyć jako pomoc w pracy kaznodziejskiej. Pobieżny przegląd dzieł znajdujących się w księgozbiorze Wydziału Prawa pozwala na stwierdzenie, że dobór pism pozyskanych lub ofiarowanych przez Skawińskiego nie był przypadkowy. Na pozór skromne świadectwa działalności Jana ze Skawiny na funkcji bibliotekarza okazują się być nieocenione dla poznania zasobu i organizacji biblioteki Kolegium Prawniczego. Noty, które zamieścił on w rękopisach, stanowią niezwykle ważne źródło informacji o średniowiecznym Wydziale Prawa Uniwersytetu Krakowskiego. Dowodzą również, że stanowisko bibliotekarza nie musiało być traktowane przez profesorów uniwersyteckich jako obciążenie, ale mogło być postrzegane jako rodzaj wyróżnienia. Jan ze Skawiny piastował szereg ważnych stanowisk kościelnych i uniwersyteckich, a jednak pisał o sobie skromnie, ale z dumą – „librarista”.
- ItemFranciszek Gawełek i Uniwersytet Lubelski – przerwana kariera(Wydawnictwo KUL, 2020) Matczuk, AlicjaFranciszek Gawełek (1884-1919) był na przełomie XIX/XX wieku jednym z wiodących etnografów polskich. Trwale zapisał się także w dziejach bibliografii polskiej jako autor Bibliografii ludoznawstwa polskiego (Kraków 1914) i Bibliografii ludoznawstwa litewskiego (Wilno 1914). W 1918 roku podjął zabiegi o zatrudnienie na nowo utworzonym Uniwersytecie Poznańskim, które jednak zakończyły się niepowodzeniem. W następnym roku przystąpił do konkursu na stanowisko profesora na Uniwersytecie Lubelskim, którego władze postanowiły w roku akademickim 1919/1920 rozszerzyć swoją ofertę dydaktyczną o wykłady z zakresu etnografii i antropologii. Opinie o kandydacie przedstawione przez profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Lwowskiego były pozytywne, co sprawiło, że w połowie sierpnia 1919 roku F. Gawełek otrzymał od rektora ks. Idziego Radziszewskiego list z informacją o przyjęciu do pracy na Uniwersytecie Lubelskim na stanowisko kierownika Katedry Etnografii. Niestety katedry nie zdążył objąć, gdyż we wrześniu tego samego roku uległ śmiertelnemu wypadkowi.
- Item„Informował, wprowadzając szczyptę rodzinności”. Omówienie czasopisma „Teologia w Polsce. Biuletyn informacyjny. Dokumenty, studia, informacje” (1983-2006)(Wydawnictwo KUL, 2020-12-21) Byzdra-Kusz, PaulinaCzasopismo „Teologia w Polsce. Biuletyn Informacyjny. Dokumenty, Studia, Informacje” – wydawane było w latach 1983-2006 z inicjatywy o. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego OFMConv i Karola Klauzy. W tym czasie stanowiło forum informacyjne i rodzaj komunikatora, początkowo między absolwentami Wydziału Teologicznego KUL i ich wykładowcami, a następnie ogółem polskich teologów. W artykule podjęto próbę odtworzenia historii powstania i funkcjonowania pisma, opisania jego struktury oraz analizy treści jego numerów.
- ItemInwentarz kościoła parafialnego w Lądzie z 1936 roku. Edycja źródłowa(Wydawnictwo KUL, 2019) Wąsowicz, JarosławInwentarz kościoła parafialnego w Lądzie n. Wartą został sporządzony 26 września 1936 roku po objęciu funkcji proboszcza i dyrektora Zakładu Salezjańskiego przez ks. Franciszka Miśkę SDB, późniejszego męczennika drugiej wojny światowej, obecnie kandydata na ołtarze. Dokument stanowi ostatnie źródło dokumentujące stan wyposażenia kościoła przed wybuchem wojny. Klasztor w czasie okupacji od stycznia 1940 roku do października 1941 roku pełnił funkcję obozu przejściowego dla duchownych z kilku diecezji i zakonów. Później Niemcy przeznaczyli klasztor na szkołę Hitlerjugend, która funkcjonowała aż do momentu wyzwalania tych ziem. W czasie okupacji klasztor, kościół i jego wyposażenie uległy licznym dewastacjom.