Właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych jako organów nadzoru wobec jednostek samorządu terytorialnego a zakres pojęcia „sprawy finansowe” – próba uporządkowania problematyki

Abstract
RIO zostały przewidziane w polskim systemie prawa jako jeden z organów nadzoru wobec jednostek samorządu terytorialnego. Wykonują one jednak ten nadzór w ściśle określonych granicach przedmiotowych – „w zakresie spraw finansowych”. Pojęcie „spraw finansowych” stanowi kryterium odróżniające nadzór sprawowany przez RIO i przez wojewodów. Zakreśla tym samym gran­ice właściwości rzeczowej RIO w obszarze nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego. Pojęcie to nie zostało jednak w sposób jednoznaczny zdefinio­wane w przepisach prawa. Ustalenie znaczenia terminu „sprawy finansowe”, a ściślej – sposobu rozumienia jego zakreślenia dokonanego przez ustawodaw­cę – było przedmiotem uwagi doktryny i orzecznictwa sądów administracy­jnych. Spójna koncepcja w tym obszarze nie została jednak, jak dotąd, wypra­cowana. Tymczasem brak precyzyjnego uregulowania rozdziału kompetencji nadzorczych między wojewodów a RIO i stosowanie w tej kwestii rozmaitych, rozbieżnych interpretacji, a tym samym różnego rozumienia zakresu kompe­tencji dwóch równoważnych organów nadzoru, powoduje niepewność prawa w odniesieniu do zakresu kognicji nadzorczej. Z tych względów podjęto próbę uporządkowania przedmiotowej problematyki oraz wypracowania postulatów de lege ferenda.
In the Polish legal system, the regional accounting chambers have been envisaged as one of the supervisory bodies over the local self-government units. However, they execute this supervision within the strictly defined subject limits – ‘in financial matters’. The concept of ‘financial matters’ is a criterion that differentiates supervision exercised by the regional accounting chambers and voivodship governors. Thus, it outlines the boundaries of the regional accounting chambers’ ratione materiae competences in the scope of supervision of the local self-government units. However, this concept has not been clearly defined in law. Determination of the meaning of the ‘financial matters’ term, or more precisely – the way of understanding its definition made by the legislator – was the subject matter of the legal doctrine and judicial decisions of the administrative courts. A consistent concept in this area has not been developed yet. Meanwhile, the lack of precise regulation of the division of supervisory powers between the voivodship governors and regional accounting chambers, as well as the use of the various divergent interpretations in this matter and thus a different understanding of the scope of competences of the two equivalent supervisory bodies, causes legal uncertainty regarding the scope of supervisory recognition. For these reasons, the article was formulated as an attempt to scrutinize the issues and to develop de lege ferenda demands.
Региональные счетные палаты предусмотрены в польской правовой системе как один из надзорных органов в отношении к единицам территориального самоуправления. Однако они осуществляют этот надзор в строго определенных предметных пределах - «по финансовым вопросам». Понятие «финансовые вопросы» является критерием, который отличает надзор, осуществляемый Региональными счетными палатами и воеводами. Таким образом, оно очерчивает границы предметной компетенции Региональных счетных палат в области надзора за единицами территориального самоуправления. Однако это понятие не было четко определено в правовых нормах. Определение значения термина «финансовые вопросы», а точнее - способ понимания его определения законодателем - было предметом внимания доктрины и судебной практики административных судов. Однако когерентная концепция в этой области еще не разработана. Между тем, отсутствие точного регулирования распределения надзорных полномочий между воеводами и Региональными счетными палатами и использование различных расходящихся толкований в этом вопросе, и, следовательно, различное понимание сферы компетенций двух эквивалентных надзорных органов, вызывает юридическую неопределенность в отношении к сфере полномочий органов в области надзора. По этим причинам была предпринята попытка упорядочить предметную проблематику и разработать постулаты de lege ferenda.
Description
Keywords
regionalna izba obrachunkowa, nadzór, jednostki samorządu terytorialnego, właściwość rzeczowa, sprawy finansowe, regional accounting chamber, supervision, local self-government units, ratione materiae competence, financial matters, Региональная счетная палата, надзор, единицы террито риального самоуправления, предметная компетенц
Citation
"Studia Prawnicze KUL", 2020, nr 1, s. 7-31
ISBN