Formation des noms et des termes composés français et polonais : de la cognition à la traduction

Simple item page
dc.contributor.authorŚliwa, Dorota
dc.date.accessioned2023-01-30T08:32:47Z
dc.date.available2023-01-30T08:32:47Z
dc.date.issued2013
dc.descriptionORCID: 0000-0002-5180-4813pl
dc.description.abstractProblematyka złożeń (composita) jako procesu słowotwórczego jest stale aktualna i wymagająca coraz to nowych opracowań w dobie stosowania narzędzi informatycznych do analizy korpusów tekstów języka naturalnego oraz tłumaczeń tekstów specjalistycznych. Celem niniejszego opracowania jest próba ukazania całości problemów związanych z procesem tworzenia złożeń. W rozdziale I ("Problèmes et approches de la composition en linguistique françaiset et polonaise") przedstawiony jest krótki rys historyczny teoretycznych podstaw badań wyrazów złożonych w językoznawstwie francuskim i polskim. Zostały one wyodrębnione jako jednostki językowe już w drugiej połowie XIX wieku w nurcie badań francuskiej gramatyki historycznej i komparatystycznej, a na gruncie polskim - z początkiem XX wieku. W kontekście różnych nurtów teoretycznych pojawiła się zróżnicowana terminologia złożeń, która została przedstawiona w dwóch językach. Relacje semantyczne między elementami wyrazu złożonego, a także metafora i metonimia w złożeniach endocentrycznych i egzocentrycznych były brane pod uwagę od samego początku. Autorka wprowadza kryterium referencyjne jako podstawowe i określające tożsamość nazwy złożonej, która desygnuje w sposób stały strukturę ontologiczną nazywanego obiektu rzeczywistości i jego relacji. W rozdziale II ("Approche dénominative de la composition nominale") omówiona jest koncepcja ujęcia nazwotwórczego łącząca wymiar aktywności poznawczej człowieka (określonej w nurcie metafizyki realistycznej zapoczątkowanej przez Arystotelesa) z poziomem analizy struktur językowych (przeprowadzonej według metodologii dystrybucyjno-transformacyjnej Z. Harrisa). Rozdział III ("Les composés endocentriques français et polonais") zawiera opis złożeń endocentrycznych francuskich i polskich. W pierwszej części zestawione są formy tych nazw złożonych w powiązaniu z relacjami konceptualnymi. W drugiej części rozdziału zestawienie paralelnych złożeń co do formy i relacji konceptualnych weryfikowane jest w tłumaczeniach. Ilustrowane są one m.in. na francuskiej i polskiej taksonomii "paradisiers" / "ptaków rajskich", w której zauważa się duże zróżnicowanie w percypowaniu cech i doborze różnych leksemów, które uwarunkowane są kulturowo. Potwierdzają one fakt, że tłumaczy się nie formy, lecz nazwy złożone na postrzeganiu i konceptualizacji obiektów rzeczywistości, jak też to, że forma wyrazu złożonego jest wtórna w odniesieniu do predykacji opartej na danej relacji. W złożeniach endocentrycznych forma wyrazu często nie jest skostniała i ulega modyfikacjom. Złożenia egzocentryczne analizowane w rozdziale IV ("Les composés exocentriques français et polonais") tworzone są na tych samych relacjach, co złożenia endocentryczne. Przecięcie struktury składniowej podyktowane jest czynnikami pragmatycznymi wyeksponowania danego komponentu konceptualnego. W pierwszej części omówione są formy złożeń egzocentrycznych w korelacji do predykacji. W drugiej części rozdziału ukazane są te złożenia egzocentryczne, które oparte są na predykacjach wzbogaconych o dodatkowe wartości modalne wyrażające emocjonalny stosunek mówiącego do postrzeganego obiektu. W złożeniach egzocentrycznych forma wyrazu jest zawsze skostniała. Formy złożeń endo- i egzocentrycznych powiązane z predykacjami o poszczególnych relacjach logicznych i przestrzenno-czasowych postrzeganych obiektów rzeczywistości ulegają różnym modyfikacjom, które omówione są w rozdziale V ("Les composés endocentriques et exocentriques à forme modifiée"): zapożyczenia, ucięcie leksemu oraz redukcje formy złożeń syntagmatycznych w dyskursie. Monografia wskazuje na wyraźne tendencje w tworzeniu form wyrazów charakterystycznych i dla złożeń endocentrycznych i dla egzocentrycznych w obu językach. Opis ten wykracza poza analizę kontrastywną, ponieważ nazwy złożone są jednostkami dyskursu. Mówiący używają tych syntetycznych struktur w celu wyrażenia bogatej rzeczywistości w jej dynamice, a ich przetłumaczenie jest nieraz wyzwaniem dla tłumacza.pl
dc.identifier.citationD. Śliwa, Formation des noms et des termes composés français et polonais : de la cognition à la traduction, Lublin 2013pl
dc.identifier.isbn978-83-7306-608-3
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12153/4170
dc.language.isofrpl
dc.publisherTowarzystwo Naukowe KULpl
dc.relation.ispartofseriesPrace Wydziału Historyczno-Filologicznego;174
dc.rightsUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/*
dc.subjectcompositapl
dc.subjectwyrazy złożonepl
dc.subjectterminologiapl
dc.subjectpredykacjepl
dc.subjecttłumaczeniapl
dc.titleFormation des noms et des termes composés français et polonais : de la cognition à la traductionpl
dc.title.alternativeThe Formation of Nominal Compounds in French and Polish: from cognition to translationpl
dc.title.alternativeTworzenie rzeczowników złożonych francuskich i polskich: od poznania do tłumaczeniapl
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/bookpl
Files
Original bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
Sliwa_Dorota_Formation_des_noms_et_des_termes_composes_francais_et_polonais.pdf
Size:
1 MB
Format:
Adobe Portable Document Format
Description:
Download

License bundle
Now showing 1 - 1 of 1
Thumbnail Image
Name:
license.txt
Size:
2.63 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description:
Download

Collections
Książki/rozdziały (WNH)