The vicissitudes of hope - an insight into a forgotten translation of the Psalter by John Caryll
Loading...
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
The objective of the paper is to examine English equivalents of selected Latin verbs in all English prose translations of Psalms 1-50 executed between the late 9th and the early 18th century. The study revealed consistency of choices in the case of five renditions from the fourteenth and seventeenth centuries. In contrast, the earliest and the latest translations: King Alfred’s and John Caryll’s Psalters, though consistent in the case of semantically simpler equivalents (love and hate), showed quite a lot of variation when equivalents of hope were examined. Divergent choices in the case of the former have for some time been associated with a particular sociolinguistic situation in Anglo-Saxon England, which induced a particular translation approach. Moreover, this Psalter emerged as the first in the line of the many translations, so it had no model to lean on or relate to. Later translations were characterised by strict fidelity to the source text, as evidenced by the five medieval and early modern texts analysed here. Yet John Caryll’s English translation of the Psalter diverges from the established tradition. The examined equivalents of sperare show unexpected freedom, which can be accounted for by referring to the linguistic deficiencies of the existing Psalter text and the intended audience of his rendition.
Celem artykułu jest zbadanie angielskich odpowiedników wybranych czasowników łacińskich we wszystkich angielskich prozatorskich przekładach Psalmów 1-50 wykonanych między końcem IX a początkiem XVIII wieku. Badanie ujawniło spójność wyborów w przypadku pięciu wersji z XIV i XVII wieku. Jednak najwcześniejsze i najnowsze tłumaczenia: Psałterze króla Alfreda i Johna Carylla, choć spójne w przypadku semantycznie prostszych odpowiedników ("miłość" i "nienawiść"), wykazywały dość duże zróżnicowanie, gdy badano odpowiedniki konceptu "nadzieja". Rozbieżne wybory w przypadku przekładu autorstwa króla Alfreda wiąże się literaturze ze szczególną sytuacją socjolingwistyczną w anglo-saksońskiej Anglii, która znajdowała przełożenie na określone podejście do tłumaczenia. Późniejsze tłumaczenia charakteryzowały się ścisłą wiernością tekstowi źródłowemu, o czym świadczy pięć analizowanych tu średniowiecznych i wczesnowspółczesnych tekstów. Jednak najmłodszy badany tu tekst - angielskie tłumaczenie Psałterza Johna Carylla - odbiega od ustalonej tradycji. Badane ekwiwalenty łacińskiego sperare wykazują się zaskakującą swobodą, którą można wyjaśnić, odwołując się do językowych niedostatków jedynego dostępnego wówczas angielskiego tekstu Psałterza i zamierzonego odbiorcy tłumaczenia Carylla.
Celem artykułu jest zbadanie angielskich odpowiedników wybranych czasowników łacińskich we wszystkich angielskich prozatorskich przekładach Psalmów 1-50 wykonanych między końcem IX a początkiem XVIII wieku. Badanie ujawniło spójność wyborów w przypadku pięciu wersji z XIV i XVII wieku. Jednak najwcześniejsze i najnowsze tłumaczenia: Psałterze króla Alfreda i Johna Carylla, choć spójne w przypadku semantycznie prostszych odpowiedników ("miłość" i "nienawiść"), wykazywały dość duże zróżnicowanie, gdy badano odpowiedniki konceptu "nadzieja". Rozbieżne wybory w przypadku przekładu autorstwa króla Alfreda wiąże się literaturze ze szczególną sytuacją socjolingwistyczną w anglo-saksońskiej Anglii, która znajdowała przełożenie na określone podejście do tłumaczenia. Późniejsze tłumaczenia charakteryzowały się ścisłą wiernością tekstowi źródłowemu, o czym świadczy pięć analizowanych tu średniowiecznych i wczesnowspółczesnych tekstów. Jednak najmłodszy badany tu tekst - angielskie tłumaczenie Psałterza Johna Carylla - odbiega od ustalonej tradycji. Badane ekwiwalenty łacińskiego sperare wykazują się zaskakującą swobodą, którą można wyjaśnić, odwołując się do językowych niedostatków jedynego dostępnego wówczas angielskiego tekstu Psałterza i zamierzonego odbiorcy tłumaczenia Carylla.
Description
Keywords
Psalter translation, medieval and Early Modern English Psalms, equivalents, tłumaczenie psałterza, średniowieczne i wczesnowspółczesne psalmy angielskie, ekwiwalenty
Citation
All around the word. Papers in honour of Bogdan Szymanek on his 65th birthday, ed. A. Bondaruk, K. Jaskuła, Lublin 2019, s. 103-129
ISBN
978-83-8061-631-8