De twee Unies, Lublin (1569) en Utrecht (1579), en andere "tweelingen" uit de cultuur en geschiedenis van de Poolse en Nederlandse Gouden Eeuw
| dc.contributor.author | Polkowski, Marcin | |
| dc.date.accessioned | 2023-10-10T12:38:40Z | |
| dc.date.available | 2023-10-10T12:38:40Z | |
| dc.date.issued | 2015 | |
| dc.description.abstract | Dit artikel bevat een voorstel met betrekking tot de vergelijkende analyse van de geschiedenis en cultuur van de Republiek der Verenigde Nederlanden en het Pools-Litouwse Gemenebest (16e-18e eeuw). Met de "tweelingen" van de titel worden lieux de mémoire bedoeld, die net als de twee Unies (die van Utrecht en Lublin) een vergelijkbare, diepgaande betekenis voor de culturele, politieke en maatschappelijke evolutie van elk van deze landen hebben en daar tot de dag van vandaag als belangrijke symbolen van de identiteit worden beschouwd. In het artikel wordt een reeks "tweeling-achtige" lieux de memoire en culturele topoi besproken, waarbij gekeken wordt naar hun invloed op en plaats in het historische bewustzijn van de Polen enerzijds, en de Belgen en Nederlanders anderzijds. In de loop van deze vergelijkende analyse zijn de volgende gemeenplaatsen (loci communes) van de vroegmoderne Poolse en Nederlandse cultuur aan bod gekomen: Aurea Aetas (de Gouden Eeuw), Unia (Unie), Tolerantia (Tolerantie), Refugium (Toevluchtsoord), Libertas (Vrijheid). In de zoektocht naar de belangrijkste factoren die een "gemeenschappelijke ritme van de cultuur" van deze twee toch zo aparte cultuurgebieden bepaald hebben, wordt verwezen naar het waardensysteem van de Latijnse beschaving. This article presents a comparative analysis of the history and culture of the Dutch Republic and the Polish-Lithuanian Commonwealth (16th-18th century). The ‘twins’ of the title are lieux de mémoire which, like the two Unions (Utrecht and Lublin), are similar in their profound significance for each country’s cultural, political and social evolution, and are regarded as important symbols of identity to the present day. What are the most important ‘twins’ in the history of the Commonwealth of Poland and Lithuania and the Dutch Republic? Why are there so many parallels in the history of these cultural areas, despite other, obvious differences? Is it a coincidence, or are there more profound reasons? The answer will be presented in this article. W artykule przedstawiono propozycję porównawczej analizy kultury Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów i Rzeczpospolitej Obojga Narodów (XVI-XVIII w). Wspomiane w tytule "bliźnięta" to podobne do siebie pod względem charakteru i wydźwięku miejsca pamięci i toposy kulturowe, które podobnie jak dwie Unie (Lubelska i Utrechcka) wywarły znaczący wpływ na polityczny, społeczny i kulturowy rozwój danego obszaru, a co więcej postrzegane są dzisiejszego dnia jako doniosłe symbole zbiorowej tożsamości. W artykule omówiono szereg "bliźniaczych" miejsc pamięci i toposów kulturowych porównując ich oddziaływanie i miejsce w świadomości historycznej Polaków oraz Belgów i Holendrów. Przeprowadzając to porównanie uwzględniono następujące "miejsca wspólne" kultury staropolskiej i dawnej niderlandzkiej: Aurea Aetas (Złoty Wiek), Unia, Tolerantia (Tolerancja), Refugium (Miejsce Schronienia), Libertas (Wolność). Jako jeden z najważniejszych czynników decydujących o "wspólnym rytmie kultury" obydwu tak odmiennych od siebie obszarów kulturowych wskazano na system wartości cywilizacji łacińskiej. | |
| dc.identifier.citation | De Nederlanden : met buitenlandse ogen, ed. B. Hamers, M. Waterlot, Lublin 2015, s. 53-71 | |
| dc.identifier.isbn | 978-83-8061-191-7 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12153/5857 | |
| dc.language.iso | other | |
| dc.publisher | Wydawnictwo KUL | |
| dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International | en |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | |
| dc.subject | Nederlandse geschiedenis | |
| dc.subject | Poolse geschiedenis | |
| dc.subject | vergelijkende analyse | |
| dc.subject | lieux de mémoire (plaatsen van herinnering) | |
| dc.subject | loci communes | |
| dc.subject | Dutch history | |
| dc.subject | Polish history | |
| dc.subject | comparative analysis | |
| dc.subject | lieux de mémoire | |
| dc.subject | Historia Niderlandów | |
| dc.subject | historia Polski | |
| dc.subject | miejsca pamięci (lieux de mémoire) | |
| dc.subject | komparatystyka kulturowa | |
| dc.subject | Lublin | |
| dc.subject | Utrecht | |
| dc.title | De twee Unies, Lublin (1569) en Utrecht (1579), en andere "tweelingen" uit de cultuur en geschiedenis van de Poolse en Nederlandse Gouden Eeuw | |
| dc.title.alternative | The two Unions, Lublin (1569) and Utrecht (1579), and other "twins" from the culture and history of the Polish and Dutch Golden Age | |
| dc.title.alternative | Dwie Unie - Lubelska (1569) i Utrechcka (1579) - oraz inne "bliźnięta" z dziejów i kultury "Złotego Wieku" Polski oraz Niderlandów | |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/article |