Kultura polska na Litwie
Loading...
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Podział Państwa Polskiego dokonany wskutek zdrady jałtańskiej w 1945 r. pozostawił poza granicami połowę jego przedwojennego terytorium zamieszkałego przez kilka milionów Polaków. Część z nich pozostała u siebie na ziemiach litewskich, które od wieków zamieszkiwali ich przodkowie.
Zagadnienia dotyczące Polaków mieszkających na Litwie są aktualne z wielu powodów, głównie dlatego, że nie da się zrozumieć historii i kultury Polski bez znajomości historii i kultury Kresów Wschodnich. Polacy mieszkający na Litwie, chociaż oderwani od Macierzy, funkcjonujący w trudnych warunkach zdeterminowanych asymilacyjną polityką władz litewskich, przetrwali dzięki kultywowaniu i rozwijaniu kultury polskiej. Stanowi ona fundament tożsamości i symbol jedności narodowej. Kultura polska na Litwie obejmuje zarówno wytwory materialne, uznane dzisiaj za dzieła sztuki, ale także dziedzictwo niematerialne – język, religię, tradycje i zwyczaje, historię, literaturę i sztukę, muzykę, teatr itd. Jedne i drugie są integralną częścią kultury polskiej, składającej się na dziedzictwo narodowe.
Przekonanie to pozwoliło zaangażować w przygotowanie tego opracowania nie tylko znawców relacji polsko-litewskich reprezentujących różne środowiska i ośrodki naukowe, ale przede wszystkim oddanych sprawie animatorom i twórcom kultury polskiej na Litwie. Dzięki temu przypomniano o rodakach rozsianych po świecie złączonych więzami wspólnoty oraz przywrócono kulturze polskiej na Litwie należne jej miejsce w pejzażu kulturowym Polski.
Description
SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział I
Walka o kształt kultury polskiej na Litwie
Tadeusz Bujnicki
Wokół zapomnianej tradycji. Program kulturalny krajowców. Kilka uwag wprowadzających do tematu
Leszek Bednarczuk
Wilno i Wileńszczyzna w walce o niepodległość Polski
Krzysztof Buchowski
Życie społeczno-kulturalne Polaków na Litwie w latach międzywojennych
Henryka Ilgiewicz
Biblioteki wileńskie w okresie międzywojennym
Rozdział II
Troska o kulturę języka polskiego
Dorota Jaworska
Przekaz kultury i tożsamości narodowej w polskich szkołach na Litwie w narracjach uczniów, rodziców i nauczycieli
Teresa Dalecka
Rola Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego w pielęgnowaniu na Litwie języka i literatury polskiej
Jan Sienkiewicz
Edytorstwo polskojęzyczne na Litwie w okresie powojennym (1944-1990)
Danuta Kamilewicz-Rucińska
Biało-czerwony dokument "Czerwonego Sztandaru"
Jarosław Wołkonowski
Kultura polska w nazewnictwie ulic na Litwie po 1990 roku
Adam Chajewski
Kwestia pisowni polskich nazwisk na Litwie w polityce polskiej
Rozdział III
Ochrona polskości dziedzictwa kultury materialnej na Litwie
Wojciech Lis
Działania władz polskich na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie
Dariusz Lewicki
Akty wandalizmu na wileńskiej Rossie w niepodległej Litwie w latach 1990-2020
Anita Magowska
Cmentarz Bernardyński w Wilnie - dziedzictwo dwóch narodów i igraszka historii
Rozdział IV
Kultywowanie i wspieranie aktywności kulturalnej
Apolonia Skakowska
Centrum czynu i nadziei imienia Stanisława Moniuszki
Józef Szostakowski
Rola Muzeum Władysława Syrokomli w Borejkowszczyźnie koło Wilna w upowszechnianiu literatury regionalnej Wileńszczyzny w latach 2011-2019
Adam Bobryk
Między buntem i patriotyzmem. Polska młodzież w subkulturze punk na Wileńszczyźnie
Marcin Łapczyński
Rola i zadania Instytutu Polskiego w Wilnie jako placówki dyplomatycznej oraz wobec Polaków na Litwie
Rozdział V
Wiara i Kościół ostoją polskości na Litwie
Irena Mikłaszewicz
Rola Kościoła katolickiego w zachowaniu kultury polskiej na Litwie po II wojnie światowej
Bronisława Siwicka
Ksiądz Prałat Józef Obrembski (1906-2011) - Ojciec Duchowy Wileńszczyzny
Tomasz Snarski
Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie. Pedagogika miejsca wobec wartości, praw człowieka oraz kultury
Keywords
kultura, Polska, Litwa, Wilno, Wileńszczyzna, Kościół katolicki
Citation
ISBN
978-83-8061-889-3