Latin Nomina Sacra in the Early Fifteenth-Century Manuscript of the Wycliffite Bible

Grzybowska, Joanna

Latin Nomina Sacra in the Early Fifteenth-Century Manuscript of the Wycliffite Bible

dc.contributor.author	Grzybowska, Joanna
dc.date.accessioned	2023-04-18T07:07:46Z
dc.date.available	2023-04-18T07:07:46Z
dc.date.issued	2016
dc.description.abstract	The main objective of this paper is to investigate the use of ‘nomina sacra’ in the Gospel of Matthew from an early ﬁfteenth-century manuscript of the Wyclifﬁte Bible (Mscr. Dresd.Od.83). nomina sacra are abbreviations for names sacred for Christians. They were transferred to Latin texts from Greek manuscripts of the Bible. The sacred names were abbreviated by the means of contractions: ‘pure contractions’ – the ﬁrst and last letter are spelled out and ‘mixed contractions’ – the ﬁrst two letters are written out along with the last letter (Cappelli 1929/1982, 7). In the analyzed manuscript the scribe chose to use the latter form of contractions. Although at ﬁrst the originally Greek abbreviation for the name Jesus was Latinised into IHS, the inﬂuence of Irish scribes brought back the Greek-like form ΙΗC. At the same time the nomina sacra in Latin texts were marked for case e.g. the abbreviation IHU – Iēsū (denoting genitive, dative, ablative or vocative). The ﬁve different abbreviations of the relevant type used in the examined manuscript represent the second category of nomina sacra. There are two abbreviations for the name Jesus ihc and ihu as well as abbreviations for other proper nouns important for Christians – isrl (Israel), aplis (Apostlis), ierhu (Ierusalem).	pl
dc.description.abstract	Celem niniejszego artykułu jest zbadanie użycia „nomina sacra” w Ewangelii wg św. Mateusza będącej częścią manuskryptu Biblii Wycliffe’a (Mscr.Dresd.Od.83) pochodzącego z początku XV wieku. „Nomina sacra” jest to nazwa odnosząca się do skrótów używanych przez skrybów w celu wyrażenia imienia uznawanego przez chrześcijan za święte. „Nomina sacra” były przykładem kontrakcji, abrewiatury, która zazwyczaj składała się z pierwszej i ostatniej litery danego słowa (kontrakcja czysta) lub dodatkowo również ze środkowych liter (kontrakcja mieszana). Skróty te po raz pierwszy pojawiły się w greckich manuskryptach Biblii. Tradycja używania tych skrótów została następnie przeniesiona do Biblii łacińskiej. W języku łacińskim, a później również w językach wernakularnych, istniały dwa systemy skrótów na imiona święte: czysto grecki, np. ΙΗC - Iesus lub XPC – Christus oraz częściowo łaciński, np. ΙΗS - Iesus lub XPS - Christus. W analizowanej księdze znajduje się pięć skrótów, które mogą zostać zakwalifikowane jako „nomina sacra”: ihc - Iesus, ihu - Iesu, isrl - Israel, aplis - Apostlis oraz ierhu - Ierusalem.	pl
dc.identifier.citation	"Language and Literary Studies of Warsaw", 2016, nr 6, s. 211-228	pl
dc.identifier.issn	2300-5726
dc.identifier.uri	https://lingwistyka.edu.pl/wp-content/uploads/2017/07/Language-and-Literary-Studies-of-Warsaw-2016.pdf
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/20.500.12153/4998
dc.language.iso	en	pl
dc.publisher	Lingwistyczna Szkoła Wyższa w Warszawie	pl
dc.rights	Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/	*
dc.subject	nomina sacra	pl
dc.subject	scribal abbreviations	pl
dc.subject	paleography	pl
dc.subject	Wycliffe’s Bible	pl
dc.subject	manuscript	pl
dc.subject	średniowieczna abrewiatura	pl
dc.subject	paleografia	pl
dc.subject	Biblia Wycliffe'a	pl
dc.subject	manuskrypt	pl
dc.title	Latin Nomina Sacra in the Early Fifteenth-Century Manuscript of the Wycliffite Bible	pl
dc.title.alternative	Łacińskie Nomina Sacra w manuskrypcie Biblii Wycliffe'a z początku piętnastego wieku	pl
dc.type	info:eu-repo/semantics/article	pl