Wpływ rozumienia osoby na koncepcję kultury

Fotta, Peter

Wpływ rozumienia osoby na koncepcję kultury

dc.contributor.author	Fotta, Peter
dc.date.accessioned	2024-06-06T06:23:23Z
dc.date.available	2024-06-06T06:23:23Z
dc.date.issued	2015
dc.description.abstract	Pozycja poznawcza człowieka i jego rola w kulturze zależy od tego, czy sama kultura rozporządza tzw. teorią aspektu i odróżnia od siebie poznanie naukowe, praktyczne, wytwórcze i religijne. Z teoretycznego punktu widzenia analizujemy dwie bliskie sobie koncepcje człowieka jako bytu osobowego. W pierwszym kręgu myśli znajduje się filozoficzna tradycja kartezjańskiej i kantowskiej proweniencji. Koncentruje się wokół świadomości i bytu intencjonalnego, zacieśniając realne granice pomiędzy istnieniem bytu osobowego i kulturowego. Tutaj kultura jawi się jako prafenomen ludzkiego życia, jako życiowa konieczność, warunkująca życie człowieka jako człowieka. Natomiast w filozofii realistycznej odwołujemy się do filozoficznej analizy faktu człowieka i jego działania. Człowiek jako osoba transcenduje w swym działaniu przyrodę, społeczeństwo i samego siebie. Oznacza to, że jest podmiotem przejawiającym się w różnych stanach kultury. Zatem osoba istnieje autonomicznie przedmiotowo, jako konkretny jednostkowy byt – substancja, byt „w sobie”, a kultura jako byt intencjonalny nie istnieje autonomicznie, jest bytem relacyjnym, którego sposób istnienia wyznacza pierwszy akt naszego poznania. Human capacity to knowledge and role within their culture depend primarily on whether culture itself contains so-called theory aspect that differentiates, or is potentialy being able to differentiate, between scientific, practical, artistic and religious knowledge. From a theoretical viewpoint we distinguish two neighbouring conceptions of human person. In the first instance, we focus on Cartezian-Kantian tradition within which awareness and intentional being obviates the border between the person and culture. Culture is seen as the urphenomenon of human life, as its vital necessity that allows for human life to be human. Culture is here seen as prafenomen human life and how vital necessity is a prerequisite for human life as a man Against this view, within the realistic philosophy we analyse the facticity of human existence and acts. Through actions the human being-as-person transcends nature, society and his own being. Human person as a subject is manifesting themselves in all spheres of culture. He exists autonomously, as a concrete individual being – the substance “in itself”. Culture does not exist autonomously. As an intentional being is a relational entity, whose primary mode of existence generates our intellectual act of knowledge.
dc.identifier.citation	"Zeszyty Naukowe KUL", 2015, T. 58, nr 1, s. 87-98
dc.identifier.issn	2543-9715
dc.identifier.issn	0044-4405
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12153/7323
dc.language.iso	pl
dc.publisher	Wydawnictwo KUL
dc.rights	Ustawowy zakres dozwolonego użytku
dc.subject	byt
dc.subject	osoba ludzka
dc.subject	kultura
dc.subject	byt intencjonalny
dc.subject	being
dc.subject	the human person
dc.subject	culture
dc.subject	being intentional
dc.title	Wpływ rozumienia osoby na koncepcję kultury
dc.title.alternative	The impact of human understanding on the concept of culture
dc.type	info:eu-repo/semantics/article