New Light on the Psalter: A Rediscovered Manuscript of the Żołtarz and Its Consequences

Charzyńska-Wójcik, Magdalena; Klimek-Grądzka, Jolanta

New Light on the Psalter: A Rediscovered Manuscript of the Żołtarz and Its Consequences

dc.contributor.author	Charzyńska-Wójcik, Magdalena
dc.contributor.author	Klimek-Grądzka, Jolanta
dc.date.accessioned	2023-04-17T08:31:48Z
dc.date.available	2023-04-17T08:31:48Z
dc.date.issued	2022
dc.description.abstract	The objective of this paper is to bring to light an important early 16th-century Polish rendition of the Psalter, Żołtarz Dawidów, translated by Walenty Wróbel and prepared for print by Andrzej Glaber. We argue that in spite of its unique position in the line of Psalter translations into Polish, the Żołtarz has not received a comprehensive and exhaustive treatment. While some detailed issues have been diligently addressed by individual scholars, research on the Żołtarz has generally been overshadowed by Brückner’s (1902) pioneering study, to the extent that one of its two surviving manuscript copies has not received official recognition in the scholarly literature. In particular, alongside the Kórnik manuscript (from 1528) described by Brückner, there exists another 16th-century exemplar (1536), which has been in the possession of the Jagiellonian Library since 1928. Its rediscovery by the authors of the present paper has two important consequences. First of all, the Jagiellonian Żołtarz should become an object of study in its own right. Secondly, its existence requires a re-assessment of the current state of knowledge on the Żołtarz in the light of the data it contains.	pl
dc.description.abstract	Przedmiotem zainteresowania autorek jest jeden z najważniejszych polskich przekładów psałterza – Żołtarz Dawidów Walentego Wróbla (ok. 1528), znany dzięki Andrzejowi Glaberowi, który doprowadził do jego wydania w 1539 roku. Autorki referują literaturę przedmiotu dotyczącą istoty przekładu Wróbla (przekład, parafraza, traktat teologiczny), roli Glabera (wydawca, redaktor, autor opracowania) w wydaniu tekstu, różnic językowych i stylistycznych pomiędzy tekstami, zwracając szczególną uwagę na rolę, jaką odegrał w postrzeganiu Żołtarza Aleksander Brückner, który w 1902 roku jako pierwszy zbadał relację pomiędzy rękopisem a pierwodrukiem. Okazuje się, że wielu badaczy utożsamia wydanie Glabera z dziełem Wróbla, co jest niewłaściwe, czego dowodzi analiza porównawcza manuskryptu i pierwodruku. Ponowienie i pogłębienie badań nad Żołtarzem wydaje się konieczne, zwłaszcza, że istnieje drugi – nieopisany dotychczas w literaturze – jagielloński odpis rękopisu Wróbla. Ten, jak pokazują autorki, należy zbadać w relacji do znanego już rękopisu kórnickiego, a obydwa rękopisy w relacji do pierwodruku Glabera, by w ten sposób określić stopień pokrewieństwa druku i manuskryptów oraz ujawnić faktyczny wkład Glabera w ukształtowanie Żołtarza.	pl
dc.identifier.citation	"Studies in Polish Linguistics", 2022, Vol. 17, nr 3, s. 93-114	pl
dc.identifier.doi	10.4467/23005920SPL.22.005.16731
dc.identifier.issn	1732-8160
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/20.500.12153/4984
dc.language.iso	en	pl
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego	pl
dc.rights	Uznanie autorstwa 3.0 Polska	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/	*
dc.subject	history of the Polish language	pl
dc.subject	Polish Biblical style	pl
dc.subject	Psalter	pl
dc.subject	translation	pl
dc.subject	Walenty Wróbel	pl
dc.subject	Andrzej Glaber	pl
dc.subject	historia języka polskiego	pl
dc.subject	polski styl biblijny	pl
dc.subject	psałterz	pl
dc.subject	przekład	pl
dc.title	New Light on the Psalter: A Rediscovered Manuscript of the Żołtarz and Its Consequences	pl
dc.title.alternative	Psałterz spod korca: ponownie odkryty rękopis Żołtarza i jego konsekwencje	pl
dc.type	info:eu-repo/semantics/article	pl