Paradygmat podmiotowości – refleksje pedagogiczne

Jusiak, Roman

Paradygmat podmiotowości – refleksje pedagogiczne

dc.contributor.author	Jusiak, Roman
dc.date.accessioned	2024-04-30T09:07:26Z
dc.date.available	2024-04-30T09:07:26Z
dc.date.issued	2018
dc.description.abstract	Paradygmat: osoba jako podmiot, współcześnie zyskuje na znaczeniu. Podmiotowość jest fundamentalnym dezyderatem w naukach społecznych, szczególnie w pedagogice. Kategoria „podmiotowość” różnie jest definiowana. Najczęściej rozumiana jest jako wartość osobowa i społeczna, jako ideał społeczny oraz założenie ontologii społecznych, a także założenie o prymacie podmiotowo działających jednostek w stosunku do struktury społecznej. Tego typu problematyka jest podejmowana przez różne dyscypliny. Najczęściej zajmuje się nim filozofia, psychologia, socjologia i pedagogika. W ramach różnych koncepcji filozoficznych warto zwrócić szczególną uwagę na personalizm, który interpretuje człowieka i całą rzeczywistość w kontekście fenomenu osoby ludzkiej. Natomiast w psychologii podkreśla, że człowiek jest podmiotem swojej działalności, gdy jest autonomiczny wobec otoczenia i świadomie wpływa na świat zewnętrzny oraz analizuje różnego rodzaju determinacje wewnętrzne osoby ludzkiej. Pedagogika traktuje zagadnienie podmiotowości, jako idea, wartość, cel oraz postulat aktywności wychowawczej, czyli coś co należy osiągnąć. Zbudowanie swojej podmiotowości jest istotne dla każdego człowieka. Jednostka, aby funkcjonować w sposób podmiotowy powinna właściwie ukształtować swoją osobowość. Zadaniem pedagogów jest pomoc człowiekowi w kształtowaniu własnej podmiotowości oraz umiejętności bycia samodzielnym. The person as a subject paradigm is gaining in importance nowadays. Subjectivity is a fundamental desideratum in social sciences, especially in pedagogy. The category “subjectivity” is defined in different ways. Most often it is understood as a personal and social value or as a social ideal and the assumption of social ontologies, as well as an assumption about the primacy of subjectively active individuals in relation to the social structure. This type of issue is taken up by various disciplines. First of all, by philosophy, psychology, sociology and pedagogy. Among various philosophical concepts, it is worth paying special attention to personalism, which interprets man and the whole reality in the context of the phenomenon of the human person. Psychology emphasizes that man is the subject of his activity when he is autonomous towards the environment and consciously inf luences the external world. Psychology analyzes also various internal determinations of the human person. Pedagogy treats the issue of subjectivity as an idea, value, goal and postulate of educational activity, something that should be achieved. The development of one’s own subjectivity is important for every human being. A person, in order to function in a subjective way, should properly shape his personality. The task of educators is to help individuals in shaping their own subjectivity and self-reliance.
dc.identifier.citation	"Zeszyty Naukowe KUL", 2018, T. 61, nr 4, s. 245-258
dc.identifier.doi	10.31743/zn.2018.61.4.245-258
dc.identifier.issn	2543-9715
dc.identifier.issn	0044-4405
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12153/6791
dc.language.iso	pl
dc.publisher	Wydawnictwo KUL
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International	en
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
dc.subject	podmiot
dc.subject	podmiotowość
dc.subject	osoba
dc.subject	autonomia
dc.subject	ubject
dc.subject	subjectivity
dc.subject	person
dc.subject	autonomy
dc.title	Paradygmat podmiotowości – refleksje pedagogiczne
dc.title.alternative	Paradigm of subjectivity – pedagogical reflections
dc.type	info:eu-repo/semantics/article